Jump to content

Mbretëria e Izraelit (Samaria)

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Harta e mbretërive të Izraelit dhe Judës.

Mbretëria e Izraelit ose Mbretëria e Samarisë (Hebraisht: מַמְלֶכֶת יִשְׂרָאֵל‎, moderne: Mamleḵet Yīsra'ēl, tiberiane: Mamleḵeṯ Yīśrāʼēl), ishte një mbretëri izraeliteLevantin Jugor gjatë epokës së hekurit. Mbretëria kontrollonte zonat e Samarisë, Galilesë dhe disa pjesë të Transjordanisë. Kryeqyteti i saj, në pjesën më të madhe, ishte Samaria (Sebastia moderne). Një shtet i veçantë izraelit, i quajtur Mbretëria e Judës, me kryeqytet në Jeruzalem, ekzistonte në jug të tij.

Bibla hebraike përshkruan Mbretërinë e Izraelit, e njohur gjithashtu si Mbretëria e Samarisë, si një nga dy shtetet pasardhëse të Mbretërisë së Bashkuar të Izraelit të sunduar nga Mbreti David dhe djali i tij Solomoni, tjetra është Mbretëria e Judës; Megjithatë, disa historianë dhe arkeologë nuk besojnë në ekzistencën e një Mbretërie të Bashkuar siç përshkruhet në Bibël. Mund të thuhet me siguri se rajonet e Samarisë dhe Galilesë iu nënshtruan një periudhe urbanizimi gjatë shekullit të 10-të pes dhe se qytetet e saj u bashkuan si një mbretëri e sunduar nga dinastia Omride në shekullin e 9-të pes, qendra politike e së ciliës ishte qyteti i Samarisë, ku ekzistonte një pallat luksoz.

Mbretëria e Izraelit u pushtua nga Perandoria Neo-Asiriane rreth vitit 720 pes. Të dhënat e Sargonit IIAsirisë tregojnë se ai dëboi 27.290 izraelitë – rreth 1/5 e popullsisë së Mbretërisë së Izraelit – në Mesopotami; ky dëbim u bë baza për idenë hebraike të Dhjetë Fiseve të Humbura të Izraelit. Disa izraelitë migruan në mbretërinë jugore të Judës, ndërsa ata izraelitë që mbetën në Samari, të përqendruar kryesisht rreth malit Gerizim, u quajtën samaritanë. Në territoret e mbretërisë së pushtuar u vendosën edhe grupe të huaja nga asirianët.