Monumenti i Diellit

Monumenti i Diellit
Spomenik suncu; Pozdrav suncu
	Monumenti i Diellit (center) and Sea organ (right)
Koordinatat	44°07′03″N 15°13′11″E / 44.11761°N 15.21984°E
Dizajneri	Nikola Bashiç
Data e përfundimit	2008
Dedikuar për	Diellin

Monumenti i Diellit ose Përshëndetja ndaj Diellit ( kroatisht: Pozdrav suncu) është një monument në Zadar të Kroacisë. Ai përbëhet nga treqind pllaka xhami me shumë shtresa të vendosura në të njëjtin nivel me bregun ujor të shtruar me gurë, me diametër prej 22 metrash dhe me module diellore fotovoltaike të vendosura poshtë. Instalimi i ndriçimit vendosur në formën e një rrethi ofron një shfaqe dritash gjatë mbrëmjeve.. Monumenti është projektuar nga arkitekti kroat Nikola Bashiç, simbolizon komunikimin me natyrën, komunikon me dritën, ndërsa organi i Detit aty pranë komunikon me tingullin.

Vendndodhja

Monumenti ndodhet në hyrje të portit të qytetit kroat të Zadarit.

Dizajni

Madhësia e Diellit dhe planetëve janë proporcionale, si dhe distanca nga qendra e secilës pllakë, por përmasat dhe përmasat e distancës janë të ndryshme sepse planetët janë shumë larg. Poshtë xhamit janë modulet diellore fotovoltaike me elementë ndriçimi që ndizen natën dhe prodhojnë një shfaqje drite. ^[1] ^[2] ^[3]

Në unazën e kromit që rrethon fotovoltaikët në Diell janë gdhendur emrat e të gjithë shenjtorëve pas të cilëve janë emëruar kishat në gadishullin e Zarës. Pranë emrave të tyre dhe datave të festave të tyre janë pjerrësia dhe lartësia e Diellit në veri ose në jug të ekuatorit (dhjetor minimal prej -23 gradë deri në maksimum 23 gradë), gjatësia e dritës së diellit në meridianin e asaj dite, dhe në atë vend buzë ujore, gjë që e bën këtë Monument si një kalendar. Kjo është përgatitur në bashkëpunim me shkencëtarin detar Profesor Maksim Klarin nga Shkolla Detare e Zadarit. Profesor Klarin projektoi kohën e fillimit dhe përfundimit të shfaqjes së dritës për 50 vjet duke filluar nga viti 2008. ^[4]

Modulet diellore

Modulet diellore fotovoltaike thithin energjinë e dritës, e shndërrojnë atë në energji elektrike dhe e lëshojnë atë në rrjetin e energjisë. I gjithë sistemi prodhon çdo vit rreth 46,500 kWh. Ai prodhon gjysmën e energjisë së nevojshme për ndriçimin e bregdetit të Zadarit.

Kostoja

Kostoja e ndërtimit ishte 8 milionë kuna (pa TVSH) (rreth 1,3 milionë euro), ndërsa kostoja e përgjithshme (përfshirë peizazhin) arriti në 50 milionë kuna (rreth 7 milionë euro). Mirëmbajtja për shkak të ekspozimit ndaj rrezeve të diellit, lagështisë dhe kripës nga viti 2008-2013 ishte rreth 700 mijë kuna. ^[5] Një projekt i gjerë rinovimi dhe përmirësimi me vlerë 4 milionë kuna u përfundua në mars 2019. ^[6]