Muzeu Etnografik i Kukësit
Muzeu Etnografik në Kukes është një institucion kulturor që ndodhet në qendër të këtij qyteti, në veri të Shqipërisë. Ai u themelua me qëllim të ruajtjes, studimit dhe ekspozimit kronologjik dhe tematik të koleksioneve të antikiteteve dhe veprave të artistike, natyraliste, teknike etj.
Vendndodhja dhe vendosja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Muzeu ndodhet në Kukes, në qendër të Qarkut të Kukësit, në rajonin malor të Shqipërisë veriore pranë kufirit me Kosovën. Sipas vlerësimeve të vitit 2003, qyteti kishte 16719 banorë. Qyteti dhe zona përreth kanë lidhje të dobëta rrugore me pjesën tjetër të vendit. Popullsia është e varfër dhe krimi herë pas here shkakton probleme. [1]
Qyteti i vjetër i Kukësit u zhyt gjatë ndërtimit të hidrocentralit dhe liqenit artificial të Fierzës në lumin Drin në vitin 1976 dhe banorët u zhvendosën në një vend të ri aty pranë. Qyteti i sotëm, i ndërtuar në vitet 1970, në fillim quhej Kukësi i Ri.
Megjithëse muzeu është i vendosur në një ndërtesë modeste, koleksionet e tij përmbajnë një histori gjithëpërfshirëse etnografike dhe kulturore të rajonit. Duke qenë se natyra dhe peizazhi i zonës janë atraksionet më të rëndësishme të qytetit të Kukesit dhe rrethinave të tij, në muze mbizotërojnë informacione për florën, faunën dhe pasuritë natyrore. [2]
Ekspozitat e muzeut
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Muzeu është i ndarë në tre pavijone:
- Pavioni i etnografisë,
- Pavioni i arkeologjisë dhe
- Pavioni i diversitetit biologjik.
Pavioni etnografik
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Shtrirja e qytetit të Kukësit, për shkak të vendndodhjes së tij në bregdetin shqiptar, rezultoi në izolimin historik të zonës, gjë që kontribuoi në ruajtjen e fortë të traditës lokale, e cila gjeti vendin e saj në koleksionin etnografik të muzeut, si një lloj ecni nëpër një vend dhe kohë tjetër. [3]
Shumica e artikujve nuk janë artefakte origjinale, por kopje ose modele të punuara me kujdes. Disa nga modelet më të mahnitshme të kostumeve tradicionale janë ato të mesjetës. Mjaft magjepsëse duken dhomat tradicionalisht të ndara, sidomos për femrat dhe veçanërisht për meshkujt, të pajisura me mobilje dhe dekorime karakteristike.
Pavioni arkeologjik
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Koleksioni arkeologjik i muzeut daton që nga parahistoria, rreth 6000 vjet p.e.s. Shumica e gjetjeve historike në qytet u zbuluan në zonën e Kolshit. Për ekzistencën e Kukeshit në antikitet dëshmojnë edhe tumat (ose varrezat antike) ilire të epokës së bronzit. Edhe pse këtu ka shumë ekspozita, një pjesë e gjetjeve arkeologjike të këtij muzeu gjenden tashmë në Institutin Arkeologjik në Tiranë. [4]
Pavioni i biodiversitetit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kushtet klimatike në zonën e Kukësit ndikuan në zhvillimin e ekosistemeve të pasura, të cilat janë shumë mirë të dokumentuara në katalogun fotografik të këtij pavioni. I njohur ndryshe si qyteti i tulipanëve, Kukesi është i njohur edhe si “Amsterdami shqiptar”, sepse shumëllojshmëria e tulipanëve është më e pasura në Shqipëri. Përveç kësaj, muzeu ka një koleksion prej më shumë se 750 lloje të bimëve mjekësore, nga të cilat rreth 80 janë rritur dhe mbledhur nga fermerët vendas. Sherebela, duhani i egër, dahlia e zezë dhe shitja (e bërë nga orkide) janë vetëm disa prej tyre. Disa nga burimet natyrore më të çmuara të rajonit përfshijnë kromin, bakrin dhe uraniumin. [5]
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Population and housing census - Kukës 2011" (PDF). INSTAT. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 27 mars 2020. Marrë më 28. 4. 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!); Shiko vlerat e datave në:|access-date=(Ndihmë!) - ^ "Muzeu Etnografik i Kukësit: Udhëtim në Historinë, Natyrën dhe Kulturën". www.intoalbania.com. IntoAlbania. 2018. Arkivuar nga origjinali më 18 korrik 2020. Marrë më 27. 4. 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!); Shiko vlerat e datave në:|access-date=(Ndihmë!) - ^ "Pavioni Etnografik In: Muzeu Etnografik i Kukësit: Udhëtim në Historinë, Natyrën dhe Kulturën". www.intoalbania.com. IntoAlbania. 2018. Arkivuar nga origjinali më 18 korrik 2020. Marrë më 27. 4. 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!); Shiko vlerat e datave në:|access-date=(Ndihmë!) - ^ "Pavioni Arkeologjik In: Muzeu Etnografik i Kukësit: Udhëtim në Historinë, Natyrën dhe Kulturën". www.intoalbania.com. IntoAlbania. 2018. Arkivuar nga origjinali më 18 korrik 2020. Marrë më 27. 4. 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!); Shiko vlerat e datave në:|access-date=(Ndihmë!) - ^ "Pavioni i Biodiversitetit In: Muzeu Etnografik i Kukësit: Udhëtim në Historinë, Natyrën dhe Kulturën". www.intoalbania.com. IntoAlbania. 2018. Arkivuar nga origjinali më 18 korrik 2020. Marrë më 27. 4. 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!); Shiko vlerat e datave në:|access-date=(Ndihmë!)
Lidhje të jashtme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Muzeu Etnografik në Kukës Arkivuar 15 shkurt 2023 tek Wayback Machine — www.intoalbania.com