Jump to content

Lufta e Gazës 2014

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Operacioni Protective Edge)
Fabrika shpërtheu në flakë pas sulmit me raketa në Sderot, Izrael, 28 qershor 2014.
Sistemi Iron Dome kap raketat e Gazës që synojnë qytetin Ashdod.

Lufta e Gazës e vitit 2014, e njohur gjithashtu si Operacioni Protective Edge (hebraisht: מִבְצָע צוּק אֵיתָן, romanizuar: Miv'tza Tzuk Eitan), ishte një operacion ushtarak i nisur nga Izraeli më 8 korrik 2014 në Rripin e Gazës, një territor palestinez që qeveriset nga Hamasi që nga viti 2007. Pas rrëmbimit dhe vrasjes së 3 adoleshentëve izraelitë në Bregun Perëndimor nga militantët palestinezë të lidhur me Hamasin, Forcat e Mbrojtjes të Izraelit (IDF) iniciuan Operacionin Mbrojtësi i Vëllait, në të cilin u arrestuan rreth 350 palestinezë, duke përfshirë pothuajse të gjithë militantët aktivë të Hamasit në Bregun Perëndimor. Hamasi më pas hodhi një numër më të madh raketash në Izrael nga Rripi i Gazës, duke shkaktuar një konflikt shtatë-javor midis dy palëve. Ishte një nga shpërthimet më vdekjeprurëse të konfliktit të hapur midis Izraelit dhe palestinezëve në dekada. Kombinimi i sulmeve me raketa palestineze dhe sulmeve ajrore izraelite rezultuan në mijëra të vdekur, shumica dërrmuese e të cilëve ishin palestinezë të Gazës.

Operacioni ushtarak izraelit kishte për qëllim ndalimin e raketave në drejtim të Izraelit nga Rripi i Gazës. Nga ana tjetër, sulmet e Hamasit synonin të sillnin presion ndërkombëtar mbi Izraelin me qëllimin strategjik për ta detyruar këtë të fundit të heqë bllokadën izraelito-egjiptiane të Rripit të Gazës; ndër qëllimet e tjera të tij ishin përfundimi i ofensivës ushtarake të Izraelit, gjetja e një pale të tretë për të monitoruar dhe garantuar respektimin e armëpushimit, lirimi i të burgosurve politikë palestinezë dhe tejkalimi i izolimit të tij. Sipas BBC, Izraeli nisi sulmet ajrore në Rripin e Gazës si hakmarrje ndaj sulmeve me raketa nga Hamasi, Xhihadi Islamik Palestinez (PIJ) dhe grupe të tjera militante palestineze.

Më 7 korrik, pasi shtatë militantë të Hamasit vdiqën në një shpërthim tuneli në Khan Yunis që u shkaktua ose nga një sulm ajror izraelit (për Hamas, Nathan Thrall, BBC dhe një zyrtar i lartë i IDF) ose nga një shpërthim aksidental i municioneve të tyre (sipas IDF), Hamasi mori përgjegjësinë për raketat e lëshuara në Izrael dhe më pas lëshoi 40 raketa të tjera drejt Izraelit. Operacioni ajror izraelit filloi zyrtarisht të nesërmen, dhe më 17 korrik, ai u zgjerua për të përfshirë një pushtim tokësor në shkallë të plotë të Rripit të Gazës me qëllimin e deklaruar për të shkatërruar sistemin e tunelit të Gazës; pushtimi tokësor izraelit përfundoi më 5 gusht. Më 26 gusht, u shpall një armëpushim pafund. Në këtë kohë, IDF raportoi se Hamasi, PIJ dhe grupe të tjera militante palestineze kishin gjuajtur 4,564 raketa dhe mortaja në Izrael, me mbi 735 predha që ishin kapur në mes të fluturimit dhe ishin rrëzuar nga Iron Dome i Izraelit. Shumica e sulmeve me mortaja dhe raketa të Gazës ishin të pasakta, dhe si pasojë goditën tokën e hapur; Më shumë se 280 predha kishin rënë brenda Rripit të Gazës dhe 224 kishin goditur zonat e banuara. Raketat palestineze vranë gjithashtu 13 civilë palestinezë në Gaza, 11 prej tyre fëmijë. IDF sulmoi 5263 objektiva në Rripin e Gazës; të paktën 34 tunele të njohura u shkatërruan dhe dy të tretat e arsenalit prej 10,000 raketash të Hamasit ose u përdorën ose u shkatërruan.

Midis 2,125 dhe 2,310 Gazanë u vranë gjatë konfliktit, ndërsa midis 10,626 dhe 10,895 u plagosën (përfshirë 3,374 fëmijë, nga të cilët mbi 1,000 mbetën të paaftë përgjithmonë). Vlerësimet e viktimave civile të Gazës variojnë ndërmjet 70 për qind nga Ministria e Shëndetësisë në Gaza, 65 për qind nga Grupi i Mbrojtjes së Kombeve të Bashkuara (OKB) nga OCHA (bazuar pjesërisht në raportet e Ministrisë së Shëndetësisë në Gaza) dhe 36 për qind nga zyrtarët izraelitë. OKB vlerësoi se më shumë se 7,000 shtëpi për 10,000 familje u shkatërruan, së bashku me 89,000 shtëpi të tjera të dëmtuara, nga të cilat afërsisht 10,000 u prekën rëndë nga bombardimet. Kostot e rindërtimit u llogaritën nga 4-6 miliardë dollarë gjatë 20 viteve. 67 ushtarë izraelitë, 5 civilë izraelitë (përfshirë një fëmijë) dhe një civil tajlandez u vranë ndërsa 469 ushtarë izraelitë dhe 261 civilë izraelitë u plagosën. Nga ana izraelite, ndikimi ekonomik i operacionit vlerësohet të ketë pasur një ndikim prej 8.5 miliardë NIS (afërsisht 2.5 miliardë dollarë amerikanë) dhe një humbje të PBB-së prej 0.4 përqind.