Shteti i Palestinës

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
دولة فلسطين
Dawlat Filasṭīn
Flag of Shteti i Palestinës
Flamuri
Coat of arms e Shteti i Palestinës
Stema
Himni: Fida'i[1]
KryeqytetiJeruzalemi (de jure)[2]
Ramallahu
Qyteti më i madhGaza
Gjuhët zyrtareArabisht
Qeveria
Lloji i qeverisjesRepublikë unitare gjysmë presidenciale
Popullsia
• Përllogaritje
5,159,076
Të dhëna të tjera
Zona kohoreUTC+2

Shteti i Palestinës (Arabisht: دولة فلسطين Daulat Filasṭīn) është një shtet sovran de jureAzinë Perëndimore që pretendon Bregun Perëndimor (në kufi me Izraelin dhe Jordaninë) dhe Rripin e Gazës (në kufi me Izraelin dhe Egjiptin) me Jeruzalemin (Kudsi) si kryeqytet të caktuar, megjithëse qendra e tij administrative aktualisht ndodhet në Ramallah. Tërësia e territorit të pretenduar nga Shteti i Palestinës është pushtuar që nga viti 1948, së pari nga Egjipti dhe Jordania dhe më pas nga Izraeli pas Luftës Gjashtë Ditore më 1967. Palestina ka një popullsi prej 5,051,953 që nga shkurti 2020, renditur e 121-të në botë.[3]

Pavarësia e shtetit u deklarua më 15 nëntor 1988 nga Organizata Çlirimtare e Palestinës (PLO) dhe është njohur nga 138 vende të OKB-së. Himni kombëtar i Palestinës është Fida'i.

Gjeografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Palestina osmane 1851

Zonat e pretenduara nga Shteti i Palestinës qëndrojnë në Levant. Rripi i Gazës kufizohet me Detin Mesdhe në perëndim, Egjiptin në jug dhe Izraelin në veri dhe lindje. Bregu Perëndimor kufizohet nga Jordania në lindje dhe Izraeli në veri, jug dhe perëndim. Kështu, të dy enklavat që përbëjnë zonën e pretenduar nga Shteti i Palestinës nuk kanë asnjë kufi gjeografik me njëri-tjetrin, duke u ndarë nga Izraeli. Këto zona do të përbëjnë vendin e 163-të më të madh në botë për nga sipërfaqja e tokës.

Palestina ka një numër çështjesh mjedisore; çështjet me të cilat përballet Rripi i Gazës përfshijnë shkretëtirëzimin; kripje e ujit të freskët; trajtimi i ujërave të zeza; sëmundje të transmetuara nga uji; degradimi i tokës; dhe shterimin dhe ndotjen e burimeve ujore nëntokësore. Në Bregun Perëndimor, zbatohen shumë nga të njëjtat çështje; megjithëse uji i freskët është shumë më i bollshëm, hyrja është e kufizuar nga mosmarrëveshja në vazhdim.

Tre ekoregjione tokësore gjenden në zonë: Mesdheu Lindor pyje halore-sklerofile-gjethegjerë, shkretëtira arabe dhe shkretëtira e shkurreve Mesopotamiane.

Klima[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Temperaturat në Palestinë ndryshojnë shumë. Klima në Bregun Perëndimor është kryesisht mesdhetare, pak më e ftohtë në zonat e ngritura në krahasim me vijën e bregut, në perëndim të zonës. Në lindje, Bregu Perëndimor përfshin pjesën më të madhe të Shkretëtirës Judean duke përfshirë bregun perëndimor të Detit të Vdekur, të karakterizuar nga një klimë e thatë dhe e nxehtë. Gaza ka një klimë të nxehtë gjysmë të thatë (Köppen: BSh) me dimra të butë dhe verëra të nxehta të thata.[4] Pranvera arrin rreth marsit-prillit dhe muajt më të nxehtë janë korriku dhe gushti, me mesataren e lartë prej 33 °C. Muaji më i ftohtë është janari me temperatura zakonisht në 7 °C. Shiu është i pakët dhe përgjithësisht bie midis nëntorit dhe marsit, me norma vjetore të reshjeve afërsisht në 4.57 inç (116 mm).[5]

Demografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Sipas statistikave, Palestina ka pasur 4,420,549 banorë në vitin 2013. Sipërfaqja ishte 6,220 kilometra katrorë, ndërsa dendësia ka qenë 731 banorë për kilometra katrorë. Ndahet në dy pesë që nuk kanë kufi ndërmejt veti: Rripi i Gazës dhe Bregu Perëndimorë. Gaza është qyteti më madh në Palestinë, e cila ka 515,556 banorë.

Feja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

93% të banorëve në Palestinë janë myslimanë. Shumica prej tyre janë të degës synni, por ka edhe të degës ahmedi. 6% e banorëve janë krishter. Ndërsa 1 % janë Druze dhe Samaritane.

Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ "Palestine" (includes audio). nationalanthems.info (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 31 mars 2014. Marrë më 8 qershor 2014.
  2. ^ Shih Statusi i Jeruzalemit
  3. ^ "State of Palestine Population (2020) – Worldometer". www.worldometers.info (në anglisht). Marrë më 1 shkurt 2020.
  4. ^ "Gaza" (në anglisht). Global Security. Marrë më 25 janar 2009.
  5. ^ "Monthly Averages for Gaza, Gaza Strip" (në anglisht). MSN Weather. Arkivuar nga origjinali më 10 shkurt 2009. Marrë më 15 janar 2009.