Jump to content

Orienti

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Orienti i lashtë është sipërfaqja, bota e kulturave të larta e të lashta në Misirë (Egjipti), Palestinë, Siri, Azinë e Vogël, Mesopotaminë dhe Persinë (pjesa e Iranit) nga shekullit VII p.e.s. deri në kohën e Aleksandrit.

Që nga shekulli VIII para erës sonë në pjesën e përparme të Orientit krijoheshin kultura të ndryshme nga ana e fshatarëve. Këto kultura veçoheshin në kultivimin e drithërave, kafshëve shtëpiake si dhe shtëpive në formë rrethi e kënd drejta (Jarmo, Jeriho, Gjysmëhëna e frytshme, Palestina, Siria, Tell Hasuna). Në shekullin e V-të para e. s. fillojnë të paraqiten prodhime nga qeramika të ngjyrosura (Tell Hasuna) dhe përpunime të bronzit (Çatal Hüyük). Që në nga vitet 3600 p.e.s në disa pjesë të Orientit ishte i njohur prodhimi i enëve e pjatave nga balta, pak pas kësaj në këto anë paraqitet edhe peshorja (sipas standardit në Ur). Përfaqësuesit e kulturës së Ur-it janë Summer-ët ose mërgimtarët nga Irani. Ata u shkrinë me fshatarësinë semite dhe së bashku krijuan kulturën e parë qytetare në jug të Mesopotamisë. Vend gjurmimet më të rëndësishme nga parahistoria në Misir llogaritet të jenë Meimde El-Omari, Tasa dhe Negade, (Kultura Negate)

Si të arritura krahasuese me rajonet tjera është përfitimi dhe përpunimi, që nga viti 2000 p.e.sonë, i hekuri (në Misir që nga viti 3000 p.e.sonë), bakrit, plumbit dhe zinkut.