Luleshurdha mjekësore
Luleshurdha mjekësore
|
Luleshurdha (lat. Taraxacum), bën pjesë në familjen e Asteraceae.
Lulet janë me ngjyrë të verdhë dhe e arrijnë diametrin deri në 4 cm.Lulet e kësaj bime në kohët me shi dhe natën mbyllen.Kjo bimë lulëzon gjatë tërë vitit,e kryesisht gjatë muajve prill-tetor.Prejardhjene ka nga Azia qendrore,ndërsa sot mund ta gjejmë kudo në botë.Është e përhapur në vende me lagështi,në livadhe,buzë rrugëve,në vende të pasura me materie ushqyese.Është bimë tejet adaptuese.
Gjethet 4-5cm,të plota deri shumë të rripëzuara,të shtrira mbi siperfaqen e tokës.Vrigujt pak a shumë trekëndor,bisht shpesh i flaterur shtije të tëngrituara,zakonisht me push[1]
Lista llojeve të Luleshurdhës mjekësore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Lloji përfaqësues i kësaj gjinie është “Taraxacum officinale”.
- Taraxacum acutangulum
- Taraxacum albidum
- Taraxacum alpicola
- Taraxacum apenninum
- Taraxacum bessarabicum
- Taraxacum bithynicum
- Taraxacum celticum
- Taraxacum ceratophorum
- Taraxacum cordatum
- Taraxacum coreanum
- Taraxacum cyprium
- Taraxacum erythrospermum
- Taraxacum fontanum
- Taraxacum glaciale
- Taraxacum hamatum
- Taraxacum hondoense
- Taraxacum hoppeanum
- Taraxacum hybernum
- Taraxacum japonicum
- Taraxacum kok-saghyz
- Taraxacum longeappendiculatum
- Taraxacum magellanicum
- Taraxacum marklundii
- Taraxacum mongolicum
- Taraxacum naevosum
- Taraxacum nigricans
- Taraxacum obliquum
- Taraxacum obovatum
- Taraxacum officinale
- Taraxacum pacheri
- Taraxacum palustre
- Taraxacum phymatocarpum
- Taraxacum platycarpum
- Taraxacum platypecidum
- Taraxacum proximum
- Taraxacum schroeteranum
- Taraxacum serotinum
- Taraxacum sp.
- Taraxacum spectabile
- Taraxacum sundbergii
- Taraxacum syriacum
- Taraxacum ussuriense
- Taraxacum venustum
Përdorimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në fitoterapia përdoren gjethet (Taraxaci folia), rrënja (Taraxaci folia) dhe lulet (flos).
Gjethet e reja të kësaj bime janë mjaft të pasura me Vitamina C, ato mblidhen kur janë të reja. Luleshurdhet janë të pasura me kripën natyrore (28%) e cila i neutralizon thartësirat dhe e bën pastrimin e gjakut, për këtë arsye në shumë vende përdoret si sallatë (Francë,Holandë).
Francezët kanë një emër mjaft interesant për lulerradhiqen. Ata e quajnë atë "dents de lion" që përkthehet “dhëmbët e luanit” dhe që shërben për të përshkruar më së miri karakteristikat e kësaj bime me emrin botanik “Taraxacum officinale”. Në Shqipëri, lulerradhiqja quhet edhe luleshurdha mjekësore, lule qumështore, prakalidhe, përkalidhe, luleradhiqe dhe radhiqe.[2][3]
Gjethet e kësaj bime i preferojnë (si sallatë) sidomos atyre që vuajnë nga anemia (pagjakësia) ngase sipas tyre anemia është pasojë e mungesës së kripërave që ndodhen në gjethet e kësaj bime.
Luleshurdha në vete përmban edhe këto materie: glikozide idhëta, substancat e ngjajshme me hormonet β-Sitosteroli, Taraxerol, inulin, taninet, Vitaminat B,Vitamina C dhe beta-Carotene, shumë minerale, ka përqindje të lartë të kripërave të Kaliumit sidomos në gjethe, karotinoide, protein, pektinën, holinën [4]etj.
Është diuretik efikas, tonik digjestiv dhe laksativ për mëlçi dhe veshkë, hepatik, antireumatik, depurgativ, bar antilitik, bar për pankreas, aperient i butë.
Natyra, luleshurdhën e ka pasuruar me kripëra të kaliumit tre herë më tepër se bimët tjera të gjelbra. Përmban rreth 4.28% të kripës së Kaliumit, e cila në organizëm mbetet më shumë se që është humbur me diurezë.
Si rezultat i kësaj vjen gjerë te humbja e natriumit, e kjo paraqet rastin e volitshëm, te tensioni i lartë i gjakut, kur grumbullimi i lëngjeve në trup është përcjellur me mos baraspeshën e raporteve kalium-natrium, në favor të natriumit.
Luleshurdha është bar i mrekullueshëm edhe kundër sëmundjes së artritisit, e sidomos jep efekt të mrekullueshëm kur të kombinohet me sherpin (Apium Graveolans).
Burimi i të dhënave
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ atlas i barerave te keqija arben mehmeti,enver sherifi,adem-demaj,rainer waldhardt
- ^ http://agroweb.org/archive/?id=10&l=2142&ln=sq&url=gjithcka-qe-duhet-te-dini-per-lulerradhiqen Arkivuar 8 janar 2020 tek Wayback Machine web
- ^ "Taraxacum officinale (TAROF)[Overview]| EPPO Global Database". gd.eppo.int. Marrë më 2021-03-28.
{{cite web}}
: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja) - ^ Redox and addition chemistry of quinoid compounds and its biological implications-A.brunmark,E.Cadenas,1989
Ky artikull në lidhje me biologjinë është i cunguar. Ju mund të ndihmoni Wikipedian duke e zgjeruar atë. |