Parsët

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Parsët janë një grup etnofetar i nënkontinentit indian që i përmbahet zoroastrianizmit. Ata e kanë prejardhjen nga persët që migruan në Indinë mesjetare gjatë dhe pas pushtimit arab të Perandorisë Perse (pjesë e pushtimeve të hershme myslimane) për t'i shpëtuar përndjekjes fetare. Parsët janë më të vjetrit nga dy komunitetet zoroastriane të nënkontinentit indian, tjetri janë iranët, paraardhësit e të cilëve migruan në Indinë e sunduar nga Britania nga Irani i epokës së Kaxharit. Sipas një epike parse të shekullit të 16-të, Qissa-i Sanjan, persët zoroastrianë vazhduan të migrojnë në nënkontinentin Indian nga Irani i Madh midis shekujve 8 dhe 10 dhe përfundimisht u vendosën në Guxharatin e sotëm pasi iu dha strehim nga një mbret hindu vendas, Jadi Rana.

Para rënies së shekullit të 7-të të Perandorisë SasanideKalifatin Rashidun, kontinenti iranian (i njohur historikisht si 'Persia') kishte një shumicë zoroastriane dhe zoroastrianizmi kishte shërbyer si fe shtetërore iraniane që të paktën nga koha e Perandorisë Akaemenide. Pavarësisht tërheqjes së shumë iranianëve në nënkontinentin Indian, një numër figurash iraniane mbetën në rebelim aktiv kundër ushtrisë Rashidune dhe kalifateve të mëvonshme islamike për gati 200 vjet pas pushtimit arab. Megjithatë, rënia e zoroastrianizmit në Iran vazhdoi dhe shumica e iranianëve e kishin pranuar Islamin në shekullin e 10-të.

Fjala Pars rrjedh nga gjuha perse dhe fjalë për fjalë përkthehet pers ( پارسی ).

Komunitetet parse dhe irane janë grupet e vetme etnorefetare që praktikojnë zoroastrianizmin në Indi. Megjithatë, për shkak të migrimit më të fundit të komunitetit iran në nënkontinentin Indian, ai është ligjërisht i diferencuar nga komuniteti pars. Pavarësisht nga ky dallim ligjor, termat "pars" dhe "zoroastrian" zakonisht përdoren në mënyrë të ndërsjelltë për të treguar të dy komunitetet. Veçanërisht, nuk ekzistojnë dallime thelbësore midis parimeve fetare, bindjeve dhe zakoneve të zoroastrianëve parsë dhe atyre iranë.