Jump to content

Riemërtimi i muajve dhe ditëve të javës turkmene në 2002

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Më 10 gusht 2002, qeveria e Turkmenistanit miratoi një ligj për të riemërtuar të gjithë muajt dhe shumicën e ditëve të javës. Emrat u zgjodhën sipas simboleve kombëtare turkmene, siç përshkruhet në Ruhnama, një libër i shkruar nga Saparmurat Nijazovi, presidenti i parë dhe i vetëm i Turkmenistanit për jetë . Sipas filmit dokumentar të Arto Halonenit, Hija e Librit të Shenjtë, biznesmeni turk Ahmet Çallëk lindi me idenë për të riemërtuar muajt, pasi ai po përpiqej të miqësohej me Nijazovin për të zgjeruar biznesin e tij në vend.

Pas miratimit të ligjit, emrat e rinj u përdorën në të gjitha mediat shtetërore turkmene. Publikimet në gjuhë të tjera përveç turkmenes përdorin shpesh edhe emrat e rinj, veçanërisht ato që synonin qytetarët rusishtfolës të Turkmenistanit, me emrin e vjetër të shkruar ndonjëherë në kllapa. Sidoqoftë, emrat e muajve të vjetër përdoreshin ende në fjalimin popullor. [1]

Katër vjet pas ndryshimit, Nijazovi vdiq në 2006. Më 23 prill 2008 u raportua se kabineti i ministrave të Turkmenistanit diskutoi rivendosjen e emrave të vjetër të muajve dhe ditëve të javës. [2] Emrat e vjetër u rivendosën në korrik 2008. [1]

Emrat origjinalë të muajve kalendarikë romakë u huazuan nga rusishtja. Emrat e miratuar të muajit turkmen ishin si më poshtë:


Emri shqiptar Emri i vjetër turkmen Emri i ri turkmen Shpjegimi
Janar Ýanwar Türkmenbaşy "Lideri i Turkmenëve", emri i përqafuar i Saparmurat Nijazovit, president i Turkmenistanit dhe autor i Ruhnamës.
Shkurt Fewral Baýdak Flamuri – Dita e flamurit të Turkmenistanit festohet në Shkurt në ditëlindjen e Nijazovit.
Mars Mart Nowruz Viti i ri Pers, i cili festohet në Mars.
Prill Aprel Gurbansoltan Gurbansoltan Eje – Emri i mamasë së Nijazovit, që me shumë mundësi u lind atë muaj.
Maj Maý Magtymguly Magtymguly Pyragy – poet turkmen, i konsideruar nga Nijazovi si një nga mësuesit shpirtërorë më të arrirë të popullit turkmen.
Qershor Iýun Oguz Oguz Khan – themeluesi legjendar dhe gjysmë-mitologjik i kombit turkmen, i regjistruar për herë të parë në shekullin e 13të.
Korrik Iýul Gorkut Heroi i epikës turkmene "Gorkut-Ata".
Gusht Awgust Alp Arslan Lideri i dytë i Perandorisë Selxhuke, luftoi kundër Perandorisë Bizantine dhe mori nismën e migrimit turk në Azinë e Vogël.
Shtator Sentýabr Ruhnama Libri i Nijazovit, i përkufizuar si udhërrëfyesi shpirtëror i kombit turkmen.
Tetor Oktýabr Garaşsyzlyk Pavarësia – Dita e Pavarësisë së Turkmenistanit festohej në Tetor nga 1992 deri në 2018.
Nëntor Noýabr Sanjar Sundimtari i fundit i Perandorisë Selxhuke.
Dhjetor Dekabr Bitaraplyk Asnjëanësia – Turkmenistani u shpall një shtet asnjëanës, dhe Dita e Neutralitetit festohet në Dhjetor.

Emrat origjinalë të ditëve të javës vijnë nga persishtja. Emrat e miratuar ishin si më poshtë:

Emri shqip Emri i vjetër turkmen Emri i miratuar turkmen Shpjegimi
e hënë Duşenbe Başgün Dita e pare
e martë Sişenbe Ýaşgün Dita e Rinisë
e mërkurë Çarşenbe Hoşgün Dita e favorshme
e enjte Penşenbe Sogapgün Dita e Drejtësisë
e premte Anna Annagün Dita e nënës
e shtunë Şenbe Ruhgün Dita e shpirtit
e dielë Ýekşenbe Dynçgün Ditë pushimi

Shihni gjithashtu

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ a b Туркменам вернули прежний календарь, Lenta.ru, July 1, 2008 (në Russian)
  2. ^ "Turkmen Go Back to Old Calendar". BBC News. 24 prill 2008. Marrë më 30 dhjetor 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)