Jump to content

6G

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Rrjeti pa tela 6G)

Në telekomunikim, 6G është emërtimi për një standard teknik të ardhshëm të një teknologjie të gjeneratës së gjashtë për komunikimet pa tela.

Ai është pasuesi i planifikuar i 5G dhe ndodhet aktualisht në fazat e hershme të procesit të standardizimit, i ndjekur nga ITU-R si IMT-2030, me kuadrin dhe objektivat e përgjithshëm të definuara në rekomandimin ITU-R M.2160-0. Njësoj si gjeneratat e mëparshme të arkitekturës celulare, organet e standardizimit si 3GPP dhe ETSI, si dhe grupet e industrisë si Aleanca NGMN, pritet të luajnë një rol kyç në zhvillimin e tij.[1][2][3]

Kompanitë e shumta (Airtel, Anritsu, Apple, Ericsson, Fly, Huawei, Jio, Keysight, LG, Nokia, NTT Docomo, Samsung, Vi, Xiaomi), institutet kërkimore (Instituti i Inovacionit Teknologjik, Qendra Ndëruniversitare për Mikroelektronikë) dhe shtetet (Shtetet e Bashkuara, Mbretëria e Bashkuar, shtetet anëtare të Bashkimit Evropian, Rusia, Kina, India, Japonia, Koreja e Jugut, Singapori, Arabia Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Izraeli) kanë shprehur interes për rrjetet 6G dhe pritet të kontribuojnë në këtë përpjekje.[4][5][6][7][8][9][10]

Rrjetet 6G do të jenë ndoshta shumë më të shpejta se gjeneratat e mëparshme, falë përmirësimeve të mëtejshme në modifikimin dhe kodimin e interfesës radio, si dhe teknologjive të nivelit fizik. Propozimet përfshijnë një model lidhjeje të gjithëpërfshirës, i cili mund të përfshijë akses jo-celular si satelit dhe WiFi, shërbime të sakta vendndodhjeje dhe një kuadër për përpunimin e shpërndarë të skajshëm që mbështet rrjete të tjera sensorësh, punë të AR/VR dhe AI. Objektiva të tjera përfshijnë thjeshtimin e rrjetit dhe rritjen e ndërveprueshmërisë, uljen e vonesave dhe efikasitetin e energjisë. Ai duhet të mundësojë që operatorët e rrjetit të adoptojnë modele të decentralizuara fleksibël biznesi për 6G, me licencimin lokal të spektrit, ndarjen e spektrit, ndarjen e infrastrukturës dhe menaxhimin inteligjent të automatizuar. Disa kanë propozuar që sistemet e mësimit të makinave/AI mund të shfrytëzohen për të mbështetur këto funksione.[11][12][13][14][15]

Aleanca NGMN ka paralajmëruar që "6G nuk duhet të shkaktojë automatikisht një rifreskim të harduerit të infrastrukturës 5G RAN" dhe se duhet "të adresojë nevojat e prekshme të klientëve". Kjo pasqyron mendimin e industrisë për kostot e shpërndarjes së 5G dhe shqetësimin që disa aplikacione dhe burime të ardhurash nuk i kanë përmbushur pritshmëritë. Pritet që 6G të fillojë shpërndarjen në fillim të viteve 2030, por për shkak të këtyre shqetësimeve, nuk është ende e qartë se cilat tipare dhe përmirësime do të implementohen të parat.[16][17][18]

6G pritet të ofrojë shpejtësi deri në terabitë për sekondë, me shpejtësi reale që arrijnë qindra gigabitë për sekondë, duke e tejkaluar 5G-në me një faktor 100, ndërkohë që do të zgjasë mbulimin globalisht përmes integrimit të satelitëve dhe frekuencave teraherce, duke ofruar lidhje të pandërprerë në zona urbane, rurale dhe të largëta, së bashku me vonesa ultra-të ulëta rreth 1 milisekondë ose më pak, duke mundësuar aplikacione si automjetet autonome, realiteti i shtuar dhe shërbimet e bazuara në AI, me një dendësi rrjeti të rritur ndjeshëm për të mbështetur miliarda pajisje të lidhura, duke shënuar një hap të madh në teknologjinë e komunikimit pa tel.

Shiko edhe

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ "Introduction to 3GPP Release 19 and 6G Planning". 3GPP – 3rd Generation Partnership Project. Arkivuar nga origjinali më 3 prill 2024. In 2024, 3GPP is poised to finalize its specification efforts for Release 18, focusing on 5G Advanced systems, while making major progress in the development of Release 19. 3GPP will also prepare for the transition to 6G standardization. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "ITU-R Framework for IMT-2030: Review and Future Direction" (PDF). NGMN – Next Generation Mobile Networks Alliance. 2 shkurt 2024. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 3 prill 2024. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Lin, Xingqin (1 shtator 2022). "An Overview of 5G Advanced Evolution in 3GPP Release 18". IEEE Communications Standards Magazine. 6 (3): 77–83. arXiv:2201.01358. doi:10.1109/MCOMSTD.0001.2200001. The 6G standardization is expected to start in 3GPP around 2025. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Khan, Danish (janar 2022). "Airtel, Vi push for work on 6G tech". The Economic Times. Arkivuar nga origjinali më 20 tetor 2022. Marrë më tetor 20, 2022. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  5. ^ "Indian Telecom Jio partners with University of Oulu over development of 6G technology". Indian Express. 21 janar 2022. Arkivuar nga origjinali më 31 tetor 2022. Marrë më 5 gusht 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Rappaport, Theodore S. (10 shkurt 2020). "Opinion: Think 5G is exciting? Just wait for 6G". CNN. Arkivuar nga origjinali më 17 nëntor 2020. Marrë më 30 korrik 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Kharpal, Arjun (nëntor 7, 2019). "China starts development of 6G, having just turned on its 5G mobile network". CNBC. Arkivuar nga origjinali më 17 nëntor 2020. Marrë më 30 korrik 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  8. ^ Boxall, Andy; Lacoma, Tyler (21 janar 2021). "What is 6G, how fast will it be, and when is it coming?". DigitalTrends. Arkivuar nga origjinali më 17 nëntor 2020. Marrë më 18 shkurt 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ "DoT to seek TRAI comment on use of 95GHz-3THz airwaves". TeleGeography. nëntor 11, 2022. Arkivuar nga origjinali më nëntor 16, 2022. Marrë më 16 nëntor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  10. ^ "Looking toward 6G: Israel in the Age of Technological Decoupling". The Institute for National Security Studies. 18 nëntor 2020. Arkivuar nga origjinali më 24 maj 2023. Marrë më 2 tetor 2024. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ Saad, W.; Bennis, M.; Chen, M. (2020). "A Vision of 6G Wireless Systems: Applications, Trends, Technologies, and Open Research Problems" (PDF). IEEE Network. 34 (3): 134–142. doi:10.1109/MNET.001.1900287. ISSN 1558-156X. S2CID 67856161. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 14 nëntor 2023. Marrë më 1 shtator 2023. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ Yang, H.; Alphones, A.; Xiong, Z.; Niyato, D.; Zhao, J.; Wu, K. (2020). "Artificial-Intelligence-Enabled Intelligent 6G Networks". IEEE Network. 34 (6): 272–280. arXiv:1912.05744. doi:10.1109/MNET.011.2000195. ISSN 1558-156X. S2CID 209324400. Arkivuar nga origjinali më 12 korrik 2023. Marrë më 26 mars 2021. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ Xiao, Y.; Shi, G.; Li, Y.; Saad, W.; Poor, H. V. (2020). "Toward Self-Learning Edge Intelligence in 6G". IEEE Communications Magazine. 58 (12): 34–40. arXiv:2010.00176. doi:10.1109/MCOM.001.2000388. ISSN 1558-1896. S2CID 222090032. Arkivuar nga origjinali më 7 prill 2023. Marrë më 26 mars 2021. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ "6G Position Statement" (PDF). NGMN - Next Generation Mobile Networks Alliance. 9 nëntor 2023. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 3 prill 2024. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ Guo, W. (2020). "Explainable Artificial Intelligence for 6G: Improving Trust between Human and Machine". IEEE Communications Magazine. 58 (6): 39–45. doi:10.1109/MCOM.001.2000050. hdl:1826/15857. S2CID 207863445. Arkivuar nga origjinali më 28 prill 2023. Marrë më 29 mars 2021. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ Fisher, Tim. "6G: What It Is & When to Expect It". Lifewire. Arkivuar nga origjinali më 17 nëntor 2020. Marrë më 3 prill 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ Morris, Iain (14 shkurt 2023). "Ericsson says 5G is spurring telco sales, but its case is weak". Light Reading. Arkivuar nga origjinali më 3 prill 2024. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  18. ^ "Korea plans to launch 6G network service in 2028". 20 shkurt 2023. Arkivuar nga origjinali më gusht 31, 2023. Marrë më 31 gusht 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=6G&oldid=2732778"