SFOR
Forca e Stabilizimit në Bosnjë dhe Hercegovinë (SFOR) ishte një forcë paqeruajtëse shumëkombëshe e udhëhequr nga NATO e dislokuar në Bosnje dhe Hercegovinë pas Luftës së Bosnjës. Megjithëse SFOR-i drejtohej nga NATO, disa vende jo anëtare të NATO-s kontribuan me trupa. Ai u zëvendësua nga EUFOR Althea në dhjetor 2004.
Misioni
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Misioni i deklaruar i SFOR-it ishte "të pengojë armiqësitë dhe të stabilizojë paqen, të kontribuojë në një mjedis të sigurt duke siguruar një prani të vazhdueshme ushtarake në Zonën e Përgjegjësisë (AOR), të synojë dhe të bashkërendojë mbështetjen e SFOR-it në zonat kyçe, duke përfshirë organizatat kryesore të zbatimit civil. , dhe progres drejt një konsolidimi të qëndrueshëm të paqes, pa nevojë të mëtejshme për forcat e udhëhequra nga NATO në Bosnje dhe Hercegovinë”.[1]
Struktura dhe historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]SFOR u krijua në Rezolutën 1088 të Këshillit të Sigurimit më 12 dhjetor 1996. Ai pasoi Forcën Zbatuese shumë më të madhe IFOR e cila u dislokua në Bosnje dhe Hercegovinë më 20 dhjetor 1995 me një mandat njëvjeçar. Komandantët e SFOR-it, të cilët shërbyen secili nga një mandat njëvjeçar, ishin gjenerali William W. Crouch, gjenerali Eric Shinseki, gjenerali Montgomery Meigs, gjeneral lejtnant Ronald Adams, gjeneral lejtant Michael Dodson, gjeneral lejtant John B. Sylvester, Lt. Gjenerali William E. Ward, gjeneralmajor Virgil Packett dhe gjeneral brigade Steven P. Schook.
SFOR-i operoi në mbështetje të Operacionit të Gardës së Përbashkët të NATO-s dhe Operacionit Joint Forge.
Nivelet e trupave u reduktuan në afërsisht 12,000 deri në mbyllje të vitit 2002 dhe në afërsisht 7,000 deri në fund të 2004. Gjatë Samitit të Stambollit të NATO-s 2004 u njoftua fundi i misionit të SFOR-it.
Ai u zëvendësua nga EUFOR Althea i Bashkimit Evropian, më 2 dhjetor 2004 në selinë e NATO-s, Kampi Butmir, Sarajevë, B-H. Operacioni Joint Forge u pasua nga Operacioni Althea i BE-së.
SFOR u nda në tre zona operimi:
- Mostar MND(S) – Italisht, frëngjisht, gjermanisht, spanjisht
- Banja Luka MND(W) – Amerikane, Britanike, Kanadeze, Çeke, Holandeze. Emri i koduar britanik për aktivitetet e tyre në IFOR ishte Operacioni Resolute dhe SFOR ishte Operacioni Lodestar (deri në qershor 1998) dhe Operacioni Palatine (nga qershori 1998). Misioni kanadez u emërua Operacioni Palladium (1996-2004).
- Tuzla MND(N) – amerikane, turke, polake, ruse, norvegjeze, suedeze, daneze.
(Disa njësi kishin trupa të vendosura jashtë zonës së caktuar)
Të tre AO-të njiheshin kolektivisht si Divizione Shumëkombëshe deri në fund të vitit 2002, ku shtrirja e tyre u reduktua në Brigada Shumëkombëshe.
SFOR-i operoi sipas rregullave të angazhimit të zbatimit të paqes, jo të paqeruajtjes. Për shembull, u pastrua, në vitin 1997, për të neutralizuar objektet e radiotelevizionit serb.[2] Gjatë mandatit të tij, SFOR arrestoi 29 individë të cilët u akuzuan për krime lufte. Të arrestuarit u transferuan në Gjykatën Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë në Holandë.
Anëtarëve të shërbimit amerikan që shërbenin në SFOR iu dha Medalja e Ekspeditës së Forcave të Armatosura dhe Medalja e NATO-s.
SFOR operoi si pjesë e Operacionit Joint Guard dhe Operation Joint Forge. Me kalimin e kohës, numri i trupave të caktuara për SFOR-in ra. Më 2 dhjetor 2004, SFOR-i u shpërbë dhe funksionet e tij u morën nga njësitë ushtarake të Bashkimit Evropian të organizuara si Forcat e Bashkimit Evropian (EUFOR).
Operacionet ajrore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Disa operacione ajrore të njëpasnjëshme mbështetën përpjekjet e stabilizimit.[3]
- Operacioni Deny Flight (prill 1993 - dhjetor 1996)
- Operacioni Decisive Edge (dhjetor 1995 – dhjetor 1996)
- Operacioni Garda Vendimtare (dhjetor 1996 – qershor 1998)
- Operacioni Deliberate Forge (qershor 1998 – shtator 2004)
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "SFOR MISSION". SFOR HQ Sarajevo: NATO. 14 janar 2003. Marrë më nëntor 27, 2012.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ "Physical Attack Information Operations in Bosnia". Airpower.maxwell.af.mil. 2014-02-20. Arkivuar nga origjinali më 2006-04-22. Marrë më 2014-08-10.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Wrage, Stephen; Cooper, Scott (14 mars 2019). No Fly Zones and International Security: Politics and Strategy. Routledge. ISBN 9781317087182. Marrë më 2020-04-22.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)