Salepi

noform Orchis mascula
Klasifikimi Shkencor
Mbretëria	Bimë
Ndarja	Magnoliophyta
Klasa	Liliopsida
Rendi	Orchidales
Nënrendi	Orchidoideae
Familja	Orchidaceae
Fisi	Orchideae
Nënfisi	Orchidinae
Gjinia	Orchis
Lloji	Orchis Mascula

Salepi i referohet orchidesë dhe pijes së salepit. Është një pluhur që fitohet me coptimin e rrënjëve të thata nga bima Orchis mascula ose Orchis militaris dhe llojeve tjera të ngjajshme të orhideve të cilat përmbajnë polisaharide të ashtuquajtura glucomannan.

Etimologjia

Thuhet se fjala salep vjen nga shprehja arabe ḥasyu al-tha`lab që do të thotë "testikul i dhelprës"— të cilit i ngjajnë rrënjët e orhidesë; po ta krahasojmë me fjalën greke ὄρχις, órchis, e cila ka kuptimin "testikul" dhe "orchid".^[1] Përndryshe fjala turke vjen nga arabishtja saḥlab me të cilën ata e emërojnë bimën e orhidesë dhe pijen salep nga kjo bimë. Ngjajshmëria e rrënjëve të orhidesë me testikujt e bën salepin të konsiderohet edhe si afrodiziak.

Pija

Salepi është pije e popullore në Turqi në Lindjen e Mesme në Angli dhe në Gjermani para se të përdorej kafja dhe çaji më vonë ai ofrohej si alternativë nëpër kafene,Në Shqipëri ,Salepi është rrënjë bimore dhe pije lokale,dhe që shitej nëpër super e mini markete,markete,dhe përdorej nëpër bare të ndryshme.Pluhuri i pregatitur hidhet në ujë të nxehtë i shtohet sheqer dhe aroma portokalli ose trëndafili.^[2]

Edhe Romakët e vjetër përdornin rrënjët e orhidesë për të bërë pije të cilat ata i quanin satyrion dhe priapiscus. Sipas emrave që u dhanë këto pije konsideroheshin afrodiziak të fuqishëm.^[3]

Përgatitja

Salepi perdoret edhe si pije 1.Uji 2.pluhur salepi 3.kanelle

Lidhje të jashtme

from Botanical.com
Salon.com article on Salep icecream
Information and recipe on Salep drink, Egyptian style
OrkideTR Salep as a commercial product, salep obtaining species in Turkey, Orchis species in danger, Salep diggers, Culturel drink Salep, Ottoman to 20th Century: Salep, How to prepare, Why orchis species in danger, amounts of destruction of orchis species on account of Salep
Salep in the UK The sole producer of orchid free, instant, salep in the UK

Shënime

^ One of the orchid species used to make salep in antiquity was known as cynos orchis "dog's testicle." See Herbarius 15
^ Davidson, Alan (1987). Oxford Companion to Food, 1st ed. Oxford, UK: Oxford University Press. fq. 683. ISBN 0-19-211579-0. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Dalby, Andrew (2003). Food in the Ancient World: from A to Z. New York, NY: Routledge. fq. 292. ISBN 0-415-23259-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Theophrastus HP 9.18.13; Dioscorides MM 3.126-8; Pliny the Elder NH 26.95-8, 27.65; Galen SF 12.92-3; Herbarius 15.3.

[1] One of the orchid species used to make salep in antiquity was known as cynos orchis "dog's testicle." See Herbarius 15

[2] Davidson, Alan (1987). Oxford Companion to Food, 1st ed. Oxford, UK: Oxford University Press. fq. 683. ISBN 0-19-211579-0. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[3] Dalby, Andrew (2003). Food in the Ancient World: from A to Z. New York, NY: Routledge. fq. 292. ISBN 0-415-23259-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Theophrastus HP 9.18.13; Dioscorides MM 3.126-8; Pliny the Elder NH 26.95-8, 27.65; Galen SF 12.92-3; Herbarius 15.3.

[1]

[2]

[3]