Salepi
|
Salepi
| ||||||||||||||||||||||
Salepi i referohet orchidesë dhe pijes së salepit. Është një pluhur që fitohet me coptimin e rrënjëve të thata nga bima Orchis mascula ose Orchis militaris dhe llojeve tjera të ngjajshme të orhideve të cilat përmbajnë polisaharide të ashtuquajtura glucomannan.
Etimologjia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Thuhet se fjala salep vjen nga shprehja arabe ḥasyu al-tha`lab që do të thotë "testikul i dhelprës"— të cilit i ngjajnë rrënjët e orhidesë; po ta krahasojmë me fjalën greke ὄρχις, órchis, e cila ka kuptimin "testikul" dhe "orchid".[1] Përndryshe fjala turke vjen nga arabishtja saḥlab me të cilën ata e emërojnë bimën e orhidesë dhe pijen salep nga kjo bimë. Ngjajshmëria e rrënjëve të orhidesë me testikujt e bën salepin të konsiderohet edhe si afrodiziak.
Pija[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Salepi është pije e popullore në Turqi në Lindjen e Mesme në Angli dhe në Gjermani para se të përdorej kafja dhe çaji më vonë ai ofrohej si alternativë nëpër kafene. Pluhuri i pregatitur hidhet në ujë të nxehtë i shtohet sheqer dhe aroma portokalli ose trëndafili.[2]
Edhe Romakët e vjetër përdornin rrënjët e orhidesë për të bërë pije të cilat ata i quanin satyrion dhe priapiscus. Sipas emrave që u dhanë këto pije konsideroheshin afrodiziak të fuqishëm.[3]
Përgatitja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Salepi perdoret edhe si pije 1.Uji 2.pluhur salepi 3.kanelle
Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- from Botanical.com
- Salon.com article on Salep icecream
- Information and recipe on Salep drink, Egyptian style
- OrkideTR Salep as a commercial product, salep obtaining species in Turkey, Orchis species in danger, Salep diggers, Culturel drink Salep, Ottoman to 20th Century: Salep, How to prepare, Why orchis species in danger, amounts of destruction of orchis species on account of Salep
- Salep in the UK The sole producer of orchid free, instant, salep in the UK
Shënime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ One of the orchid species used to make salep in antiquity was known as cynos orchis "dog's testicle." See Herbarius 15
- ^ Davidson, Alan (1987). Oxford Companion to Food, 1st ed. Oxford, UK: Oxford University Press. fq. 683. ISBN 0-19-211579-0. Mungon ose është bosh parametri
|language=(Ndihmë!) - ^ Dalby, Andrew (2003). Food in the Ancient World: from A to Z. New York, NY: Routledge. fq. 292. ISBN 0-415-23259-7. Mungon ose është bosh parametri
|language=(Ndihmë!) Theophrastus HP 9.18.13; Dioscorides MM 3.126-8; Pliny the Elder NH 26.95-8, 27.65; Galen SF 12.92-3; Herbarius 15.3.