Sarkis Soghanalian

Sarkis Garabet Soghanalian (Armenisht: Սարգիս Սողանալեան; 6 shkurt 1929 – 5 tetor 2011)^[1] i njohur me nofkën Tregtari i vdekjes, ishte një tregtar ndërkombëtar i armëve armeno-libanez, i cili fitoi famën për të qenë "tregtari më i madh i armëve të Luftës së Ftohtë"^[2] dhe shitësi kryesor i armëve të zjarrit dhe armëve të ish qeverisë së Irakut nën Sadam Husein gjatë viteve 1980.^[3]

Soghanalian, asokohe një banor i përhershëm që jetonte në Virginia Garden, Florida, u punësua në emër të Agjencisë Qendrore të Inteligjencës për të shitur armë për të ndihmuar Irakun në mes të Luftës Iran-Irak.^[4] Me inkurajimin e administratës Reagan dhe mbështetjen e agjencive të inteligjencës amerikane, ai mbikëqyri transaksionin e disa marrëveshjeve të rëndësishme të armëve, përfshirë shitjen e artilerisë franceze të ndërtuar me vlerë 1.4 miliardë dollarë. Përveç Irakut, ai gjithashtu shiti armë grupeve të tilla si forcat e Polisario në Mauritania, milicinë Falange gjatë Luftës Civile Libaneze, në vendet e Amerikës Latine si Nikaragua, Ekuadori dhe Argjentinë gjatë Luftës së Faklandit.^[2] Ai i zgjeroi shërbimet e tij në rajone të tjera të botës, përfshirë Afrikën. Para fillimit të Luftës së Gjirit Persik, Soghanalian u shfaq në disa intervista televizive, duke shpjeguar në detaje punën që kishte bërë në Irak, së bashku me emërtimin e disa zyrtarëve të lartë të qeverisë amerikane që ishin të përfshirë në transaksionet e armëve.

Me këtë, Departamenti i Drejtësisë akuzoi Soghanalian për "komplotin e transportit të armëve të paautorizuara" në Irak, ku ai u shpall fajtor dhe u dënua me burg.^[5] Ai u la i lirë disa vjet më vonë kur ai ndihmoi administratën e Klintonit të shkatërrojë pa sukses një unazë falsifikimi në Liban. Ai e zhvendosi zyrën e tij nga Shtetet e Bashkuara dhe hapi operacione në Francë dhe Jordani. Në vitin 2001, ai u arrestua edhe një herë nga qeveria amerikane për akuzat e mashtrimit bankar, por u la i lirë një vit më vonë pasi ai zbuloi se marrëveshjet e transaksioneve të armëve po ndodhin midis CIA-s dhe Perusë (që me sa duket rezultoi në rrëzimin e qeverisë Alberto Fujimori).^[5]

Referimet

^ "Sarkis G. Soghanalian, arms dealer dubbed ‘merchant of death,’ dies at 82." The Washington Post. 10 tetor 2011.
^ ^a ^b "Sarkis Soghanalian: The Cold War's Largest Arms Merchant." Frontline/World (produced in March 2001).
^ Silverstein, Ken and Daniel Burton-Rose. Private Warriors. New York: Verso, 2000, pp. 60-61. ISBN 1-85984-325-5.
^ Kahaner, Larry. AK-47: The Weapon that Changed the Face of War. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, 2007, p. 125. ISBN 0-471-72641-9.
^ ^a ^b Interview with Sarkis Soghanalian in 2003. Interview with Sarkis Soghanalian Arkivuar 13 tetor 2018 tek Wayback Machine. Public Education Center. Retrieved April 10, 2007

[Washington_Post-1] "Sarkis G. Soghanalian, arms dealer dubbed ‘merchant of death,’ dies at 82." The Washington Post. 10 tetor 2011.

[Frontline-2] "Sarkis Soghanalian: The Cold War's Largest Arms Merchant." Frontline/World (produced in March 2001).

[3] Silverstein, Ken and Daniel Burton-Rose. Private Warriors. New York: Verso, 2000, pp. 60-61. ISBN 1-85984-325-5.

[4] Kahaner, Larry. AK-47: The Weapon that Changed the Face of War. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, 2007, p. 125. ISBN 0-471-72641-9.

[PEC-5] Interview with Sarkis Soghanalian in 2003. Interview with Sarkis Soghanalian Arkivuar 13 tetor 2018 tek Wayback Machine. Public Education Center. Retrieved April 10, 2007

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]