Shkenca, teknologjia dhe shoqëria
Shkenca, teknologjia dhe shoqëria (SHTSH), gjithashtu i referohet edhe si studimet mbi shkencën dhe teknologjinë është një degë apo pasardhës të studimeve shkencore. Ajo merret me hulumtime se si vlerat shoqërore, politike, dhe kulturore ndikojnë në kërkimet shkencore dhe inovacionet teknologjike, dhe si këto, nga ana tjetër, ndikojnë në shoqëri, politikë dhe kulturë.
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]SHTSH është një fushë e re dhe duke u zgjeruar. Ashtu si shumica e programeve ndërdicilpinore, ajo doli nga bashkimi i një shumëllojshmëri të disiplinave dhe nënfushave disiplinore, të gjitha sëbashku kanë zhvilluar një interes — fillimisht, gjatë viteve 1960ta ose 1970ta — duke shikuar shkencën dhe teknologjinë si ndërmarrje të integruara në shoqëri [1]. Komponentët disiplinor kryesorë të SHTSH u konkretizuan në mënyrë të pavarur, duke filluar në vitet e 1960ta, dhe u zhvilluan në mënyrë të izoluar nga njëri-tjetri në vitet e 1980ta, megjithatë monografia e Ludwik Fleck (1935 - en:Genesis and Development of a Scientific Fact) "Zanafilla dhe Zhvillimi i një Fakt Shkencor" ka parashikuar shumë nga temat kryesore të SHTSH-së. Në vitet 1970, Elting E. Morison themeloi programin e SHTSH në Massachusetts Institute of Technology (MIT), e cila shërbeu si një model. Deri në vitin 2011 numërohen 111 programe SHTSH.
Temat kryesore:
- Historia e teknologjisë, që e studion teknologjinë në kontekstin shoqëror dhe historik. Duke filluar në vitet 1960ta, disa historianë vendosën në pikëpyetje determinizmin teknologjik, një doktrinë që që mund të nxisë pasivitetin e publikut për zhvillimin natyral të shkencës dhe tekonologjisë. Në të njëjtën kohë, disa historianë filluan të zhvillojnë qasje të ngjashme kontekstuale në historinë e mjekësisë.
- Historia dhe filozofia e shkencës (1960ta).
- Teknologjia dhe shoqëria Nga mesi- deri në -fund të viteve 1960ta, lëvizjet shoqërore të studentëve dhe fakulteteve në SH.B.A, Britani të Madhe, dhe universitetet evropiane kanë ndihmuar në nisjen e një sërë të fushave të reja ndërdiciplinore (siç është "studimet e grave" - en:women's studies) që janë parë të trajtojnë tema të rëndësishme të cilat planprogrami tradicional i ka injoruar.
- Studimet mbi shkencën, inxhinierinë, dhe politikave publike u shfaq në vitet 1970, nga të njëjtat shqetësime që motivuan themeluesit e lëvizjeve të shkencës, teknologjisë dhe shoqërisë: Një ndjenjë se shkenca dhe teknologjia janë zhvilluar në mënyrë që ishin gjithnjë e më shumë në kundërshtim me interesin më të mirë të publikut.