Shpresa Agushi
Shpresa Agushi | |
|---|---|
| U lind në | 19 dhjetor 1970 |
| Kombësia | Shqiptare |
| Profesioni | Aktiviste për të drejtat e grave të komunitetit RAE |
Shpresa Agushi {lindur më 19 dhjetor 1970) është një aktiviste kosovare e angazhuar për të drejtat e grave dhe vajzave nga komunitetet Rome, Ashkali dhe Egjiptiane në Kosovë.[1] Ajo ka ndikuar në përmirësimin e kushteve dhe të drejtave të këtyre komuniteteve, veçanërisht të grave, përmes punës së saj të palodhur dhe përkushtimit në organizatat joqeveritare. Ajo është fituesja e Çmimit të Bashkimit Europian (BE) për Integrimin e Romëve për Ballkanin Perëndimor dhe Turqinë në vitin 2019.
Jeta personale
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Shpresa Agushi lindi në Prizren, një qytet i njohur për multietnicitetin dhe bashkëjetesën e komuniteteve të ndryshme. Ajo është një grua Rome, e martuar dhe nënë e tre fëmijëve. Prizreni, sipas Shpresës, është një nga qytetet e pakta në Kosovë ku shqiptarët, romët, serbët dhe komunitetet e tjera bashkëjetojnë në harmoni. Ajo është rritur në një lagje shqiptare dhe ka ndjekur shkollat shqipe. Pasi u martua, ajo u zhvendos në Gjilan, ku jetoi në një mjedis me shumicë rome dhe u përfshi në jetën e këtij komuniteti.[2]
Organizatat dhe aktivitetet kryesore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Pas përfundimit të bombardimeve të NATO-s në vitin 1999, jeta e Shpresa Agushit ndryshoi rrënjësisht dhe ajo u bë një aktiviste e zëshme për të drejtat e romëve. Ajo fillimisht u angazhua në organizatën vullnetare "Romano Amalipe" dhe në vitin 2001 themeloi OJQ-në "Rromane Romňa", që punon për fuqizimin e grave Rome në Kosovë. Kjo organizatë është bërë një platformë për mbrojtjen e të drejtave të grave dhe për përmirësimin e pozitës së tyre në shoqëri[3].
Aktivizimi politik dhe kandidimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Shpresa Agushi nuk është përfshirë drejtpërdrejt në politikë, por puna e saj ka ndikuar në krijimin e lidhjeve të rëndësishme me institucionet ndërkombëtare dhe organizatat vendore. Ajo ka lobuar për mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve rome dhe për sigurimin e mbështetjes për këto grupe, sidomos në Kosovën pas konfliktit.
Protestat dhe veprimet e drejtpërdrejta
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në vitin 1999, kur problemet e sigurisë për romët në Gjilan po përkeqësoheshin, Shpresa dhe vjehrri i saj u bënë përfaqësues të komunitetit rom për t’i ndihmuar në koordinimin me organizatat ndërkombëtare. Ajo ishte gruaja e vetme rome që fliste anglisht, dhe kjo e ndihmoi të ndërmjetësonte me KFOR-in dhe UNHCR-in për mbrojtjen e komunitetit të saj.[2]
Ndikimi në çështje kombëtare
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Shpresa Agushi ka ndikuar thellësisht në mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të romëve në Kosovë. Ajo ka punuar ngushtë me organizatat ndërkombëtare për të siguruar që romët të kenë mbështetje adekuate dhe të drejtat e tyre të respektohen. Përmes organizatës së saj, ajo ka krijuar rrjete bashkëpunimi me gra dhe aktiviste të tjera për të promovuar lirinë e shprehjes dhe barazinë gjinore në Kosovë.
Çmimet dhe njohjet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Shpresa Agushi ka marrë disa çmime për përkushtimin e saj, përfshirë çmimin "Freiheit und Menschenrechte" në vitin 2007, të dhënë në Zvicër, për përpjekjet e saj për të drejtat e romëve.[4]
Librat ose publikimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Shpresa Agushi është një aktiviste e njohur, dhe puna e saj është e dokumentuar në shumë forume dhe konferenca ndërkombëtare, ku ka ndarë përvojat e saj në luftën për të drejtat e romëve dhe fuqizimin e grave në Kosovë.
Leximi i mëtutjeshëm
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- https://romea.cz/en/world/kosovo-roma-activist-albanian-children-won-t-play-with-roma-children-any-time-soon
- https://eca.unwomen.org/en/news/stories/2017/12/take-five-shpresa-agushi-executive-director-of-nraewok
- https://kosovotrustbuilding.com/sq/stories/231
Referimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Dy rome nga Kosova nderohen me çmimin e BE". www.dw.com. 11 korrik 2019.
- ^ a b "Shpresa Agushi - story". kosovotrustbuilding.com. Arkivuar nga origjinali më 29 tetor 2020.
- ^ "Take Five: "Preventing early marriage is a key priority for ending violence against Roma, Ashkali and Egyptian women in Kosovo"". UN Women - eca.unwomen.org (në anglisht). 15 dhjetor 2017.
- ^ "2007 Menschenrechtsaktivistin für Roma, Kosovo". www.freiheit-und-menschenrechte.ch (në gjermanisht).