Shtëpia e Mahmut Gjinollit
| Shtëpia e Mahmut Pashë Gjinollit | |
|---|---|
 | |
| Lloji | Arkitekturore |
| Vendndodhja | Vushtrri, Kosovë |
| Ndërtuar | Shek. XIX |
| Emri zyrtar: Monument /Ansambël | |
| Lloji | Nën mbrojtje |
| Nr. i referencës | 3296 |
Shtëpia e Mahmut Pashë Gjinollit është një monument i trashëgimisë kulturore në Vushtrri, Kosovë.[1] Ky monument është i kategorisë "Arkitekturor", i miratuar me numër.[2]
Historiku
Shtëpia e Mahmut Pashë Gjinollit gjendet në pjesën perëndimore të qytetit të Vushtrrisë afër lumit Tërstenë. Sipas të dhënave historike dhe banorëve lokal shtëpia në fjalë besohet të jetë ndërtuar kah fundi i shekullit XIX, si shtëpi banimi. Në kohën e vonë të Perandorisë Osmane në këtë shtëpi janë vendosur organet e pushtetit komunal (Beledije). Shtëpia pas Luftës së Dytë Botërore, ka shërbyer si ndërtesë e administratës komunale, më vonë (rreth viteve 1960 - 1970 ) ka shërbyer si ambulancë, e pas vërshimeve të ujit në vitin 1978 shtëpia është shfrytëzuar për strehim nga familjet që kanë pasur dëmtime nga vërshimi. Shtëpia me etazhitet S+P+1 është ndërtuar me gurë natyral dhe pjesërisht me tulla të plota, ndërsa konstruktoni i kulmit është i përbërë nga elementet e drurit të bungut. Brezat në mure janë të punuara nga tulla dhe shërbejnë si përforcues të mureve të ndërtuara nga gurët natyral. Në pullazin e shtëpisë gjendet kupola, në të cilën dallohet këndi ku ka qenë e vendosur ora e cila tregonte kohën. Përveç vlerave historike shtëpia dallohet edhe për arkitekturën properëndimore në dekoret e fasadës ballore. Shtëpia në eksterierë nuk ka pësuar ndryshime, ndërsa në enterier janë bërë disa ndarje mobile, sipas nevojave të familjeve që jetojnë aty.
Pozita e kësaj ndërtese është e kthyer kah lindja që nuk është karakteristikë e ndërtesave tjera feudale (të të pasurve). Ky ndërtim është bërë me qëllim të dominimit të pamjes mbi qytetin, për një vëzhgim më të mirë mbi lëvizjet në qytet. Shtëpia kryesisht është e ndërtuar në stilin barok, por ka edhe elemente të tipit të shtëpive orientale. Në pjesën më të lartë të këtij pallati gjendet ora në formë harku, e cila ka funksionuar në favor të popullatës të cilët janë orientuar në kohë për qëllime praktike. Shtëpia është e ndërtuar në perëndim të bërthamës së qytetit të Vushtrrisë, në pjesën që në atë kohë dominohej shiqimi mbi qytetin. Vushtrria në shek XVI, XVII, XVIII përjetoi një ngritje. Në këtë kohë u ndërtuan edhe shumë shtëpi qytetare të të pasurve shqiptarë që kishin zënë vend në hierarkinë shtetërore osmane. Një e tillë është ajo e Mahmut agë Gjinollit.[3]
Shih edhe
Referimet
- ^ LISTA E TRASHËGIMISË KULTURORE PËR MBROJTJE TË PËRKOHSHME (PDF). Republika e Kosovës, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit. Marrë më 17 gusht 2016.
- ^ Shtëpia e Mahmut Pashë Gjinollit - Databaza e Trashegimise Kulturore te Kosoves 4.07.2016.
- ^ Shtëpia e Mahmut agë Gjinollit Arkivuar 15 nëntor 2016 tek Wayback Machine 4.07.2016.