Sistemi yjor
| |||
| |||
Një sistem yll ose një sistem yjor është një numër i vogël i yjeve që rrotullohen rreth njëri-tjetrit, të lidhur nga tërheqja gravitacionale. Një grup i madh yjesh të lidhur nga graviteti zakonisht quhet një grumbull yjesh ose galaktikë, megjithëse, në përgjithësi, ato janë gjithashtu sisteme yje. Sistemet e yjeve nuk duhet të ngatërrohen me sistemet planetare, të cilat përfshijnë planetë dhe trupa të ngjashëm (siç janë kometat).
Sistemet hierarkike
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Shumica e sistemeve me shumë yje janë të organizuar në atë që quhet një sistem hierarkik: yjet në sistem mund të ndahen në dy grupe më të vogla, secila prej të cilave përshkon një orbitë më të madhe rreth qendrës së masës së sistemit. Secila prej këtyre grupeve më të vogla duhet të jetë gjithashtu hierarkik, që do të thotë se ato duhet të ndahen në nëngrupe më të vogla të cilat vetë janë hierarkike, etj.[1] Çdo nivel i hierarkisë mund të trajtohet si një problem me dy trupa duke konsideruar çifte të ngushta sikur të ishin një yll i vetëm. Në këto sisteme ka pak ndërveprim midis orbitat dhe lëvizja e yjeve do të vazhdojë të përafrojë orbitat e qëndrueshme Kepleriane[2][3][4] rreth qendrës së masës së sistemit,[5], ndryshe nga sistemet e paqëndrueshme të trapezisë ose aq më komplekse dinamika e numrit të madh të yjeve në grupe yjesh dhe galaktikash.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Stars of Higher Multiplicity, David S. Evans, Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society 9 (1968), 388–400.
- ^ MSC – a catalogue of physical multiple stars, A. A. Tokovinin, Astronomy and Astrophysics Supplement Series 124 (July 1997), pp. 75–84.
- ^ Binary and Multiple Stars, web page, accessed 26 May 2007.
- ^ Heintz, W. D. (1978). Double Stars. D. Reidel Publishing Company, Dordrecht. fq. 1. ISBN 90-277-0885-1.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Dynamics of multiple stars: observations Arkivuar 19 shtator 2006 tek Wayback Machine, A. Tokovinin, in "Massive Stars in Interacting Binaries", 16–20 August 2004, Quebec (ASP Conf. Ser., in print).