Ligji i Omit: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively

[redaktim i pashqyrtuar]

[Redaktim i kontrolluar]

← Redaktim më i vjetër Ndryshimi më pas →

Content deleted Content added

PamorTekst wiki

Inline

Versioni i datës 27 dhjetor 2015 21:06

V, I, dhe R, parametrat e Ligjit të Omit.

Ligji i Omit thotë se rryma nepër një përçues në mes të dy pikave është proporcional me tensionin në mes të këtyre dy pikave. Duka e paraqitur konstanten e proporcionalitetit si rezistencë^[1] arrihet ekuacioni matematikor që përshkruan këtë lidhje:^[2]

I={\frac {V}{R}},

ku I është rryma nepër përçues në njësi të amperit, V është tensioni i matur në volt, dhe R është rezistenca elektrike e përçuesit në njësi të omit. Më specifikisht, ligji i Omit thotë se R në këtë relacion është konstantë, varur nga rryma.^[3]

Ligji u emërua sipas fizikanit gjerman Georg Ohm, i cili, në një traktat të publikuar në vitin 1827, përshkroi matjen e tensionit dhe rrymës së aplikuar në qarqet e thjeshta elektrike që kanë gjatësi të ndryshme të kabllos. Ai prezantoi një ekuacion më kompleks se ai më lartë për të shpjeguar rezultatet e tij eksperimentale. Ky ekuacion paraqet formën moderene të Ligjit të Omit.

Në fizikë, termi Ligj i Omit përdoret si referim ndaj shumë përgjithësimeve të formuluara nga forma origjinale e ligjit. Shembulli më i thjeshtë është ky:

\mathbf {J} =\sigma \mathbf {E} ,

ku J është densiteti i rrymës në një lokacion të dhënë në një material rezistues, E është fusha elektrike në atë lokacion, dhe , σ (Sigma) është një parameter i varur nga materiali që quhet përçueshmëria elektrike. Ky riformulim i Ligjit të Omit është si shkak i Kirkovit.^[4]

Lidhje te jashtme

Commons: Ohm's law – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale

Literatura

E. Hysenbegasi: Përmbledhje punësh laboratori në fizikë. Për fakultetet e inxhinerisë dhe degën e kimisë, Tiranë, 1982.
F. Sinoimeri, Z. Mulaj, B. Duka: Fizika 1+2, Sh.B.L.U. Tiranë 1999.
Grupe autorësh: Ushtrime të Fizikes së përgjithshme. Për fakultetet e inxhinierisë, Tiranë, 1982.

Referencat

^ Consoliver, Earl L., and Mitchell, Grover I. (1920). Automotive ignition systems. McGraw-Hill. fq. 4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve (lidhja)
^ Robert A. Millikan and E. S. Bishop (1917). Elements of Electricity. American Technical Society. fq. 54. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Oliver Heaviside (1894). Electrical papers. Vëll. 1. Macmillan and Co. fq. 283. ISBN 0-8218-2840-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Olivier Darrigol, Electrodynamics from Ampère to Einstein, p.70, Oxford University Press, 2000 ISBN 0-19-850594-9.

Ky artikull nga Fizika është një faqe cung. Mund të ndihmoni Wikipedian duke e përmirësuar.

[1] Consoliver, Earl L., and Mitchell, Grover I. (1920). Automotive ignition systems. McGraw-Hill. fq. 4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve (lidhja)

[Millikan-2] Robert A. Millikan and E. S. Bishop (1917). Elements of Electricity. American Technical Society. fq. 54. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[3] Oliver Heaviside (1894). Electrical papers. Vëll. 1. Macmillan and Co. fq. 283. ISBN 0-8218-2840-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[4] Olivier Darrigol, Electrodynamics from Ampère to Einstein, p.70, Oxford University Press, 2000 ISBN 0-19-850594-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Rreshti 1: / Rreshti 1: @@
+[[File:OhmsLaw.svg|right|thumb|150px|V, I, dhe R, parametrat e Ligjit të Omit.]]
-== Ç'është Ligji i Omit? ==
-Ligji i Omit është njëri prej ligjeve themelore të [[Elektroteknika|elektroteknikës]]. Intensiteti i [[Rryma elektrike|rrymës elektrike]] në një qark të mbyllur të thjeshtë përcaktohet me shprehjen “I = U/R’’, nga ku:
-*'''I''': shënon [[intensiteti|intensitetin e rrymës elektrike]], që matet me [[Amperi|Amper]] (shkurt: A),
-*'U''': shënon [[tensioni|tensionin elektrik]] që matet me [[Volti|Volt]] (shkurt: V),
-*'''R''': shënon [[rezistenca|rezistencën e rezistorit]] që matet me [[Omi|Om]] (shkurt: Om).
+'''Ligji i Omit''' thotë se [[Rryma elektrike|rryma]] nepër një [[Materialet Përcjellëse|përçues]] në mes të dy pikave është proporcional me [[Tensioni|tensionin]] në mes të këtyre dy pikave. Duka e paraqitur konstanten e proporcionalitetit si [[Rezistenca elektrike|rezistencë]]<ref>{{cite book
-:<math>R = \frac UI = \mathrm{const.}</math>
+ | title = Automotive ignition systems
+ | author = Consoliver, Earl L., and Mitchell, Grover I.
+ | publisher = McGraw-Hill
+ | year = 1920
+ | isbn =
+ | page = 4
+ | url = http://books.google.com/?id=_dYNAAAAYAAJ&pg=PA4&dq=ohm%27s+law+current+proportional+voltage+resistance
+ }}</ref> arrihet ekuacioni matematikor që përshkruan këtë lidhje:<ref name=Millikan>{{cite book
+ | title = Elements of Electricity
+ | author = [[Robert A. Millikan]] and E. S. Bishop
+ | publisher = American Technical Society
+ | year = 1917
+ | page = 54
+ | url = http://books.google.com/?id=dZM3AAAAMAAJ&pg=PA54&dq=%22Ohm%27s+law%22++current+directly+proportional
+ }}</ref>
+:<math>I = \frac{V}{R},</math>
-==Përkufizimi i Ligjit të Omit==
-Ligji i Omit: Rryma që kalon nëpër një [[Qarku elektrik|qark elektrik]] është në përpjestim të drejtë me tensionin e burimit dhe në përpjestim të zhdrejtë me rezistencën e [[rezistori]]t.
+ku ''I'' është rryma nepër përçues në njësi të [[Amperi|amperit]], ''V'' është tensioni i matur në [[Volti|volt]], dhe ''R'' është [[rezistenca elektrike]] e përçuesit në njësi të [[Omi (njësi)|omit]]. Më specifikisht, ligji i Omit thotë se ''R'' në këtë relacion është konstantë, varur nga rryma.<ref>
-[[Formula]] e Ligjit të Omit mund të shkruhet në tre mënyra të cilat janë:
+{{cite book
-:<math>R = \frac U I\ ; \quad U =R\cdot I\ ; \quad I=\frac U R</math>
+ | title = Electrical papers
+ | volume = 1
+ | author = Oliver Heaviside
+ | publisher = Macmillan and Co
+ | year = 1894
+ | page = 283
+ | url = http://books.google.com/?id=lKV-AAAAMAAJ&pg=PA284&dq=ohm%27s+law+constant+ratio&q=ohm's%20law%20constant%20ratio
+ | isbn = 0-8218-2840-1
+ }}</ref>
+Ligji u emërua sipas fizikanit gjerman [[Georg Ohm]], i cili, në një traktat të publikuar në vitin 1827, përshkroi matjen e tensionit dhe rrymës së aplikuar në qarqet e thjeshta elektrike që kanë gjatësi të ndryshme të kabllos. Ai prezantoi një ekuacion më kompleks se ai më lartë për të shpjeguar rezultatet e tij eksperimentale. Ky ekuacion paraqet formën moderene të Ligjit të Omit.
+Në fizikë, termi ''Ligj i Omit'' përdoret si referim ndaj shumë përgjithësimeve të formuluara nga forma origjinale e ligjit. Shembulli më i thjeshtë është ky:
+:<math>\mathbf{J} = \sigma \mathbf{E},</math>
+ku '''''J''''' është [[densiteti i rrymës]] në një lokacion të dhënë në një material rezistues, '''''E''''' është fusha elektrike në atë lokacion, dhe , ''σ'' ([[Sigma]]) është një parameter i varur nga materiali që quhet [[përçueshmëria elektrike]]. Ky riformulim i Ligjit të Omit është si shkak i [[Gustav Kirchhoff|Kirkovit]].<ref>Olivier Darrigol, [http://books.google.com/books?id=ZzeYSbqITWkC&pg=PA70&dq=%22alternative+formulation+of+Ohm%27s+law%22+isbn:0198505949&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=0#v=onepage&q=%22alternative%20formulation%20of%20Ohm%27s%20law%22%20isbn%3A0198505949&f=false ''Electrodynamics from Ampère to Einstein''], p.70, Oxford University Press, 2000 ISBN 0-19-850594-9.</ref>
 == Lidhje te jashtme ==
@@ Rreshti 20: / Rreshti 47: @@
 *F. Sinoimeri, Z. Mulaj, B. Duka: Fizika 1+2, Sh.B.L.U. Tiranë 1999.
 *Grupe autorësh: Ushtrime të Fizikes së përgjithshme. Për fakultetet e inxhinierisë, Tiranë, 1982.
-formula per ligjin e omit jan:I=u/r   R=u/i     U=I*R
 == Referencat ==