Rëne Dekart: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v roboti shtoj: zh-yue:笛卡兒; cosmetic changes
v roboti ndryshoj: eu:René Descartes
Rreshti 37: Rreshti 37:
[[es:René Descartes]]
[[es:René Descartes]]
[[et:René Descartes]]
[[et:René Descartes]]
[[eu:Rene Descartes]]
[[eu:René Descartes]]
[[fa:رنه دکارت]]
[[fa:رنه دکارت]]
[[fi:René Descartes]]
[[fi:René Descartes]]

Versioni i datës 4 dhjetor 2009 19:30

René Descartes

René Descartes, (lexo: Rëne Dekart ose latinisht Renatus Cartesius), (31 mars, 1596La Haye en Touraine, France - 11 shkurt, 1650Stockholm, Suedi), ishte filozof francez, matematikan, dhe shkrimtar i cili pas rinisë së tij shkoi të jetojë në Holandë. Konsiderohet themelues i filozofisë moderne sidomos i filozofisë perëndimore. Shkrimet e tij edhe sot studiohen me vëmendje sidomos libri i tij Meditaticione filozofike vazhdon që të jetë tekst standard në shumë universitete. Descartesi dha kontribute të çmueshme në matematikë Sistemi koordinativ i Descartesit i cili lejon që figurat gjeometrike të shprehen me ndihmën e ekuacioneve algjebrike prandaj ai quhet edhe baba i gjeometrisë analitike. Descartesi është figurë kyçe në të ashtuquajturin Revolucion shkencor.

Konsiderohet themelues i drejtimi filozofik Racionalizmi. Fushat e interesit kanë qenë Metafizika, Epistemologjia, Matematika gjithmonë i ndikuar nga Platoni, Aristoteli, Alhazeni, Avicenna, al-Ghazali, St. Augustine, Thomas Aquin, Mersenne, Michel de Montaigne, Duns Scotus, Baruch Spinoza, Thomas Hobbes, Blaise Pascal, John Locke, Gotfried Leibniz, Immanuel Kant etj. Ndjekës ose pasues të Descartesit janë filozofët:Edmund Husserl, Žižek, Chomsky, Stanley, Dirck Rembrantsz van Nierop etj.

Thënia e tij e famshme është: Cogito ergo sum (frëngjisht Je pense, donc je suis); {anglisht I think, therefore I am ose I am thinking, therefore I exist) ose në shqip: Mendoj pra jam, të cilën e gjejmë në pjesën e katërt të librit të tij Discourse dë la Methode përbën edhe thelbin e filozofisë racionaliste.