Magjia (e mbinatyrshme)

Simboli gjatë mesjetes

Magjia është dukuri e cila e tejkalon horizontin e dijenisë së shoqërisë në të cilën shumica e njerëzve jeton.

Magjistari i përdor aftësitë e tij për qëllime të mira ose të këqia, për këtë arsye ka dy magji, e bardhë dhe e zezë. Shkenca e magjisë vepron përmes simboleve, qofshin këto fjalë, mendime, figura, gjeste, kërcime apo tinguj. Teknikat e magjisë mund të ndahen në 4 kategori :

1. Magjia omeopatike, e cila kryhet nëpërmjet përdorimit të imazheve ose objekteve të ndryshme si personifikim i personit, mbi të cilin do të bjer magjia (afërsisht siç ndodh në ritet Voodoo).
2. Magjia me kontakt, që kryhet nëpërmjet përdorimit të substancave të ndryshme të përgatitura me përbërës natyror.
3. Hipnotizimi me anë të formulave magjike.
4. Parashikimet si astrologjia, leximi i letrave, leximi i fatit në dorë etj.

Gjatë riteve magjike këto ndarje edhe mund të kombinohen me njëra tjetrën. Në rastet kur magjistari kërkon ndihmën e shpirtrave dhe forcave të errëta atëherë kemi të bëjmë me spirtitualizëm dhe demonologji.

Historia e magjisë në kulturën perendimore

Ne shumicen e kulturave antike, besimet dhe praktikat magjike kane ekzistuar qe ne lindjen e qyteterimeve. Karakteristika janë te ngjashme ndersa menyra e zbatimi ndryshon. Njerezi ishin shume supersticioze ndaj magjive por edhe fenomeneve natyrore te cilat nuk arrinin ti shpjegonin. Ne France janë gjetur disa piktura te periudhes se paleolitit te cilat provojne perdorimin e magjise për ndihme ne aktivitete te ndryshme si gjuetia ose për menjanimin e rreshjeve.

Magjia ne Egjipt

Në shoqërinë e Egjiptit antik besohej shumë në magji. Në panteonin egjiptian përveç Veret-Hekau, perëndesha e magjisë, dhe shumë njerëz të tjerë që kanë qeverisur vendin zotëronin të tilla aftësi. Këtë e tregojnë dokumentet dhe papiruset e shumta që janë gjetur, të cilat përmbajnë formula magjike në gjendje për të zgjatur jetën, të zgjidhin çështje dashurie dhe për të luftuar të këqijat.

Magjia ne Lindjen e Mesme

Ne Mesopotami, ne te ashtuquajturen toka e Magjistareve, janë gjetur shume dokumenta qe faktojne jo vetem ekzistencen e magjise por edhe praktikimin e saj masiv, deri te kryerja e ritualeve ne grup. Keto burime japin shembuj te llojeve te ndryshmete praktikave gjate magjise, ku mund te permendim:

• Perdorimi "fjaleve magjike" te cilat
• Perdorimi i shkopit magjik ose medaljoneve te ndryshem;
• Krijimi i nje rrethi njerezish për te mbrojtur magjistarin nga shpirtrat.
• Perdorimi i simboleve misterioze për te kerkuar ndihmene e fuqive te mbinatyrshme

Megjithate ne Lindjen e Mesme magjia lidhej ngushte me astrologjine e cila shpjgonte çdo lloj fenomeni natyror ose jo.

Magjia ne botën Greko-Romake

I pari qe futi termin "magjistar" ne fjalorin e Greqisë ishte Euriditi, i cili e perdori kete fjale për te treguar nje prift te Peresise Antike. Qe nga shekulli VI p.e.s. termi "mageia" perdorej për te perkufizuar praktika ose rituale te trashëguara nga Persia. Pikerisht kultura helene shkriu elementet magjike me ato astrologjike e alkimike, për ti dhene shkas lindjes se shume spekullimeve ne shekujt qe do pasonin. Ne letersine latine janë gjetur shume dëshmi ne lidhje me magjine. Vrasje te mistershme, kafshe qe flasin, statuja qe ecin, metamorfoza, medaljone qe kurojne janë vetem disa nga elementet qe citohen ne veprat e Oracit, Porfirit, Plinit apo Virgjilit. Ne panoramën letrare te magjisë latine, vendin e pare e zene pa dyshim "Metamorfozat”. Apuleio është nje nga shkrimatret e pare te asaj epoke qe ka folur për magji ne librin e tij “Gomari i Arte”. Ne fakt vete Apulieo është gjykyar për ushtrim magjie pasi u perpoq qe me ane te disa fomulave te bindte nje vejushe qe te martohej me te ne menyre qe te perfitonte nga pasuria e saj. Sipas ligjeve te Romës çdokush qe përdorte magjinë për qëllime përfitimi ndëshkohej rëndë deri me vdekje.

Rënia e Magjisë

Ne shekullin XVII kur magjia ishte ne kulmin e saj dhe pritej te merrte nje zhvillim akoma më të madh ndodhi krej e kunderta. Shkenca përparonte dhe vazhdonte të jepte shpjegime të fenomeneve qe deri ne ate moment ishin abstrakte. Një nga emrat qe u dallua për sulmin e ashpër ndaj doktrines se magjisë ishte Francis Baconi. Rënia e magjisë u përshpejtua edhe nga mendimtarë te shquar si Dekarti dhe Hobbes. Gjithashtu në shekullin XVII Iluminizmi e mundi magjinë por pa arritur ta zhdukte përfundimisht atë.

Magjia ne shekullin e XIX

Ne historine e njerezimit, gjate gjysmes se dyte e viteve 1800 pati nje rilindje te interesit ndaj magjise. Nje nga emrat me te spikatur te kohes ne kete fushe ishte pa dyshim Eliphas Lévi. Veprat e shumta letrare qe ky njeri shkroi paten nje ndikim te rendesishem ne brezat pasardhes. Ne dekaden e fundit te 1800-es u themluan dhe disa organizat ose grupime me prirje magjie. Nder me te njohurat mund te permendim Hermetic Order of the Golden Dawn apo Teosofic Society.

Magjia Sot

Imazhi i magjise ne ditet e sotme nuk është fort i qartë, kjo fale dhe e kaosit qe ekziston mbi doktrinen magjike. Teorikisht gjërat janë si ne lashtesi, kushtet për te bërë magji janë pak a shume te njejtat por gjithnje te varuara nga yjet, formulat, shpirtërat dhe sendet magjike. Tematikat qe hasen gjate studimit te magjise kryesisht kanë te bëjnë me lidhjet e saj me shkencën dhe fenë, por dhe funksionin e saj shoqeror. Magjia është nje fenomen qe ka lindur njeheresh me qyteterimet me te lashta, ndersa sot është kthyer dhe ne objekt studimi, antropologjia kulturore, etnologia dhe psikologjia.