Hipnoza
 | Ky artikull ose seksion duhet të përmirësohet sipas udhëzimeve të Wikipedia-s. |
 | Ky artikull nuk citon asnjë burim, prandaj mund të mos jetë i saktë. |
Hipnoza (nga greq. "ipno-s" - gjumë, dhe perëndia greke e gjumit Hipnos) është një gjëndje e hamendësuar e ndërgjegjes së ndryshuar dhe karakterizohet nga një sugjestionimshmëri të lartë. Hipnoza ka të bëjë me krijimin e një gjendjeje ëndërrore tek njerëzit nëpërmjet përdorimit të sugjestionit gojor. Me ndikime kuptohet një mendim (ide) apo komunikim bartës i një mendimi që nxjerr një përgjigje të fshehur ose të njohur nga personi pa ndërmjetësinë e aftësive të larta kritike.
Hipnoza nuk është e zbatueshme tek të gjithë njerzit, megjithëse disa njerëz përjetojnë nën hipnozë një rritje të të ndikuarit dhe ndjenjës nënshtruese të një gjendjeje të tjetërsuar të ndërgjegjes.
Nën gjëndjen e hipnozës njeriu është pasiv, dhe krejtësisht nën ndikimin e kërkesave të mjedisit të jashtme. Ndryshimi i mënyrës se të sjellurit, vepruarit, shijuarit, ndijuarit dhe menduarit, realizohen nga personi vetëm nën komandën e hipnotizuesit.
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]I pari i cili në shekullin e XIX shfrytëzoi hipnozën për qëllime terapeutike ishte mjeku francez Jean Charcot, nxënës i të cilit ishte edhe Froidi.
Teknikat dhe pasojat
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ka shume lloje teknikash të mësuara që kanë vetem nje qellim. Të hipnotizojne njerëzit. Një njeri mund të hipnotizoje pa dashje por disa e bëjne me qellim. Pas një seance hipnotizimi personi i hipnotizuar mund të ketë crregullime në funksionimin e aparatit kognitiv të tij. Mendohet se nëse një seance hipnoze nuk është përfunduar duke e sjelle personin në gjendjen normale të funksionimit të tij normal, atëherë tek ky person mund të shfaqen shenja të humbjes së kujtesës afatshkurtër dhe afatgjatë. Kjo teknikë e përdorur nga Jean Charcot ndihmonte në lehtësimin e krizave trupore të cilat nuk kishin burime organike. Kështu Jean Charcot zbuloi se pacientët e tij të spitalit Saint Anne, kishin një përmirësim të ndjeshëm pas trajtimit me hipnoze. Freudi i cili mësoi këtë teknike nga Jean Charcot zbuloi se njerëzit nën hipnozi kishin më shumë lehtësi në evokimin e gjendjeve emocionale dhe të cilat i perkisnin fëmijërisë së hershme. Freudi nëpërmjet teknikës së hipnozës zhvilloi teorine e tij të "Shoqërimeve të lira" të mendimeve.
Zbatimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Hipnoterapia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Fjala hipnoze vjen nga greqishtja "hypnos", qe do te thote "gjume" - nje emertim orientues, pasi hipnoza eshte nje gjendje e te qenet i mprehte, teper i perqendruar e zgjuar. 90% e njerezve jane te hipnotizueshem, 20% e tyre vlejne si "teper te hipnotizueshem". Vendimtare eshte se sa shume njeriu i lejon perbrenda vetes sugjerimet e hipnotizuesit: cdo hipnotizim eshte ne fund te fundit nje "vete hipnotizim". Gjendja e hipnotizuar quhet edhe "trance" (shqip. trens). Hipnoza mund te vihet ne perdorim te shumanshem; Pervec se ne "shfaqjet hipnotizuese" qe kane marre pak si nam te keq hipnoza mund te perdoret per luftimin e dhimbjeve, si per shembull per te shkulur nje dhemballe te pjekurise, ose ne rastin e dhimbjeve kronike te kurrizit. Nderkohe mjeket perdorin gjendjen "trance" ne shume fusha: Para se gjithash dentistet e perdorin hipnozen per nderhyrje operuese. Hulumtuesit e trurit kane zbuluar se si hipnoza menjanon dhimbjen.
Me ndihmë shëmbëllimesh rezonance magnetike janë zbuluar dy rajone të trurit të cilat vendosin se sa të pakëndshme e ndjejmë dhimbjen: Së pari një rajon me emrin "Korja e përparme rripore" simbolikisht (ACC). Ajo përpunon ndjenjat dhe sjell si pasoje atë që ne e ndjejmë dhimbjen si "vuajtje" ose "sfilitje". Rajoni i dytë, i ashtuquajturi "Bërthama bajameje" (shkc. amygdala), prodhon friken.
Nje seance hipnoze kalon permes tre hapash:
1. Hapja Hipnotizuesit e shfaqjeve parapelqejne te flasin pikesepari ne menyre urdheruese ("Une do te numeroj tani deri me tre: Syte e tu po rendohen, ti ndjehesh i lodhur"). Terapistet parapelqejne te punojne pikesepari embelsisht ne menyre shtendosese ("Ti ndjen frymen tende, hap pas hapi shtendosen muskujt e tu, ti ecen permes nje peizazhi te bukur sa s'ka"). Te dyja metodat sherbejne per te menjanuar kritiken, per t'i folur nenvetedijes dhe per ta bere dike te ndikohet lehte nga sugjerimet e metejshme.
2. Gjendja trance Perkunder pikepamjes se perhapur ne nuk fleme gjate hipnozes, por jemi te zgjuar dhe te perqendruar. Nese maten rrymat e trurit (EEG) gjate gjendjes trance atehere do te verehen vale alfa te perforcuara - nje shenje per perqendrim te madh. I hipnotizuari ndjek tash sugjerimet e hipnotizuesit, sikur keto te ishin realiteti. Per te verifikuar qe kemi te bejme me nje gjendje trance futet ne pune testi i ngritjes ne ajer: dora ngrihet ne menyre te pavullnetshme. Pervec kesaj pulsi, shtypja e gjakut dhe frymemarrja bien, po ashtu edhe hormonet e stresit. Ne trance vihet tek dukuria e "shkeputjes": Ndarja e vetedijes nga trupi. Njeriu si te thuash leshon trupin dhe kundron vetveten nga siper. Meqenese njeriu nuk e njejteson me veten me trupin dhe ndjenjat atehere ai nuk ndjen me as dhimbje.
3. Kthimi ne gjendjen fillestare Tani i hipnotizuari do te merret serish mbrapa ne realitet - tek hipnozat e shfaqjeve shpesh me cokitje gishtash, tek hipnoza terapiste me ngadale dhe me fjale te matura. Kjo pasi qarkullimi i gjakut bien kaq shume gjate gjendjes trance saqe shpesh ka nevoje per minuta te tera per t'u normalizuar serish.