Suzanne Osten
Carlota Suzanne Osten (lindur më 20 qershor 1944) është një regjisore dhe skenariste suedeze. [1] Ajo fitoi çmimin për regjisorin më të mirë në Çmimet e 22-të Guldbagge për filmin The Mozart Brothers. [2]
Biografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Suzanne Osten ka lindur në Stokholm. Ajo është e bija e krijuesit të veglave Karl Otto Osten (1912–1970) dhe kritikut të filmit Gerd Osten (i lindur në Ekbom), përpjekjet zhgënjyese të të cilit për të drejtuar një film në një industri filmi të dominuar nga meshkujt janë subjekt i filmit debutues të vajzës së saj Suzanne, Mamma ( 1982). Babai i Ostenit ishte një socialdemokrat dhe njeri i rezistencës, i cili erdhi në Suedi kur ai u arratis nga regjimi nazist në Gjermani. Prindërit e saj u martuan në vitin 1941, por u divorcuan kur Suzanne Osten ishte e vogël. Në vitin 1963, Osten u diplomua në Viggbyholmsskolan, një shkollë e mesme me një kurrikul të përqendruar në gjuhën dhe lëndët krijuese, dhe, pas kësaj, ajo studioi art, letërsi dhe histori në Universitetin e Lundit ku filloi regjinë në teatrin universitar.
Teatri
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Osten formoi një nga kompanitë e para teatrore suedeze, Fickteatern, dhe filloi karrierën e saj si regjisore skenike atje në fund të viteve 1960. Në vitin 1971, ajo vazhdoi në Teatrin e Qytetit të Stokholmit, i cili do të ishte pika e saj fikse për shumë dekada. Në atë vend, ajo u bë udhëheqëse në zhvillimin e teatrit politik të asaj kohe. Së bashku me Margareta Garpe, ajo shkroi dramën Tjejsnack [Biseda për vajzat] (1971), e destinuar për vajza adoleshente. Disa nga këngët nga ajo shfaqje, si himni feminist Vi måste höja våra röster [Duhet të rrisim zërin] janë në disk Sånger för kvinnor och män [Këngë për gra dhe burra] nga viti 1972. Pas kësaj, Osten dhe Garpe shkruan dramat Kärleksföreställningen [Nocioni i dashurisë] (1973), Jösses flickor! Befrielsen är nära [Shikoni vajza! Çlirimi është afër] (1974) dhe Fabriksflickorna, makten och härligheten [Vajzat e fabrikës, fuqia dhe lavdia] (1980). Të gjitha këto shfaqje kanë një lidhje të veçantë me organizatën feministe suedeze Grupp 8 . [3]
Suzanne Osten është një pioniere në zhvillimin e teatrit për fëmijë. Gjatë gjithë karrierës së saj, ajo ka mbrojtur artin dhe kulturën për fëmijët dhe të rinjtë. Ajo pohon se perspektiva e fëmijës është një çështje pushteti, në lidhje me përshkrimin e marrëdhënieve të pushtetit dhe për të parë pushtetin nga perspektiva e të pafuqishmit, dmth. nga një perspektivë më e dobët. Një fëmijë është gjithmonë më i varur nga i rrituri pasi fëmijët janë të pafuqishëm në raport me të rriturit. Osten i ka qëndruar besnike këtij qëndrimi në shkrimin, regjinë, madje edhe në kastin e shfaqjeve dhe filmave të saj. Në vitin 1975, ajo formoi Unga Klara, një degë e Teatrit të Qytetit të Stokholmit me qëllim të prodhimit të shfaqjeve teatrale për fëmijë dhe të rinj. Osten punoi atje si regjisore skenike dhe si drejtoreshë artistike deri në verën e vitit 2014 dhe zhvilloi një proces për krijimin e një shfaqjeje.
Procesi i Ostenit përfshin të gjithë shoqërinë teatrore; shkrimtarë, aktorë, teknikë, krijues maskash, bazuar në kërkime dhe bashkëpunim të zgjeruar me grupet e audiencës. Ky proces është ndikuar nga teatri improvizues i Keith Johnstone . Ekspertë jashtë botës së teatrit, artistë dhe studiues akademikë janë ftuar nga Osten për të kontribuar me ekspertizën e tyre në procesin evolucionar dhe improvizues të një prodhimi skenik. Osten e vuri në provë këtë metodë të punës në Baby Drama kur ajo donte të hetonte se sa herët një audiencë mund të jetë e pranueshme për shfaqjen teatrale.
Regjisor i ftuar i skenës
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Osten ka qenë regjisore e ftuar në teatro të tjerë përveç Unga Klarës dhe në zhanre të tjera përveç teatrit për fëmijë. Këto prodhime përfshijnë operetën Glada Änkan ( Vejusha e gëzuar ) në Folkoperan në 2008, dhe prodhime të njohura në Teatrin e Qytetit të Gothenburgut, si Publiken [ The Public ] nga Federico García Lorca dhe I Annas Garderob [Në dollapin e Anës] nga Ann-Sofie Bár., frymëzuar nga jeta dhe vepra e Anna Frojdit. Në vitin 2014, Osten drejtoi një bashkëpunim të madh teatror nordik që përfshin artistë nga Islanda, Finlanda dhe Suedia. Magnus Maria: Një operë për gjininë e duhur ka të bëjë me Mary Johansdotter / Magnus Johansson, fati i së cilës fillon në fund të shekullit të 17-të në Föglö në Åland dhe përfundon disa dekada më vonë në Stokholm. Opera u shfaq premierë në Mariestad, Åland dhe bëri turne në vendet nordike. [4]
Film
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Osten shkoi nga skena në film me dy filma të realizuar për televizion; Moa, Östen och Stella [Moa Östen dhe Stella] (skenari;1974) dhe Barn i Afrika [Fëmijët në Afrikë] (regjisor; 1978), përpara se ajo të debutonte me filmin e gjatë Mamma (1982). Ashtu si prodhimet e saj skenike, filmat e saj trajtojnë gjithashtu çështje politike, për shembull Skyddsängeln ( Engjëlli mbrojtës ) (1990) i cili fokusohet në terrorizmin politik, megjithëse bazohet në trazirat dhe kërkesat për demokraci në fillim të shekullit të 20-të në Suedi. Tala! Det är så mörkt , ( Fol! Është kaq e errët ) ka të bëjë me valën e neo-nazizmit që përfshiu Suedinë në vitet 1980 dhe 90 dhe lidhjen e saj me papunësinë midis të rinjve suedezë. Për Bröderna Mozart ( Vëllezërit Mozart ) (1986), Osten u nderua me çmimin Guldbagge në 1987 si regjisorja më e mirë. Jashtë Suedisë, Engjëlli Guardian, u përzgjodh për Un Certain Regard në Festivalin e Filmit në Kanë në 1990 .
Ambasador i Filmit për Fëmijë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në nëntor 2014, Osten u emërua Ambasadorja e parë Suedez i Filmit për Fëmijë nga Instituti Suedez e Filmit. Në këtë rol, Osten punojë për zhvillimin e filmit për fëmijë në vend. Ky pozicion filloi në vitin 2015. [5]
Polemika
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Filmi The Girl, the Mother and the Demons (2016) u shkrua dhe u drejtua nga Osten bazuar në autobiografinë e saj të trilluar, Flickan, mamman och soporna [Vajza, nëna dhe mbeturinat] (1998), e cila u rishikua për në skenë nga Erik Uddenberg [6] me të njëjtin titull. Filmi, me datën e daljes në prill 2016, është xhiruar për moshën 11 vjeç e lart. Sidoqoftë, censori suedez e vlerësoi atë nga 15 vjet e lart në mars 2016. Filmi ishte shfaqur tashmë për familje të zgjedhura në Suedi dhe marketingu ishte në progres kur u mor ky vendim. Kolegët e Ostenit nisën një protestë dhe vendimi i vlerësimit u ankimua me sukses. [7] Në një artikull në Svenska Dagbladet, autorët pohuan se duke u mohuar fëmijëve të drejtën për të parë filmin, censori suedez demonstron përbuzje për fëmijët dhe manifeston erërat konservatore që fryjnë në Suedi në vitin 2016.
Filmografi e zgjedhur
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Mamma (1982)
- Vëllezërit Mozart (1986)
- Filmi Lethal (1988)
- Engjëlli mbrojtës (1990)
- Fol! Është kaq e errët (1993)
- Vajza, Nëna dhe Demonët (2016)
Bibliografi e zgjedhur
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Fiksi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Papperspappan [Babai i letrës] 1994
- Flickan, mamman och soporna [Vajza, nëna dhe mbeturinat] (1998)
jo-fiction
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Mina meningar [Për mendimin tim] (2002)
- Babydrama – En konstnärlig forskningsrapport [Drama e foshnjës: Një raport kërkimor artistik] (2009)
- Det allra viktigaste [Çfarë është më e rëndësishmja] (2013)
Çmimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Çmimi Stig Dagerman 2015 [8]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Suzanne Osten". The Swedish Film Database. Marrë më 14 mars 2014.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Bröderna Mozart (1986)". The Swedish Film Database. Marrë më 15 mars 2014.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Johansson, Birgitta (2006). Befrielsen är nära Feminism och teaterpraktik i Margareta Garpes och Suzanne Ostens 1970tals-teater (bot. 1). Stockholm: Symposion. ISBN 91-7139-759-0.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Magnus Maria An Opera About the Right Gender by Karólína Eiríksdóttir". mic.is. Arkivuar nga origjinali më 29 shkurt 2016. Marrë më 29 janar 2016.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Jensen, Jorn Rossing. "Suzanne Osten becomes Sweden's first film ambassador". cineuropa.org. Marrë më 29 janar 2016.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Uddenberg, Erik. "Flickan, mamman och sopporna". columbine.se. Columbine Förlag. Marrë më 19 mars 2016.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Deinoff, Gustav. "Barnförakt att förbjuda Suzanne Ostens film".
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Ingela Östlund (30 mars 2015). "Stig Dagermanpriset till Suzanne Osten". svt.se (në suedisht). Marrë më 3 dhjetor 2015.