Syrra
Syrra ose Sirrhas (rreth 423 pes. - 390 pes) ishte një mbret i fisit ilir të lynkestëve (Lynkestis) i cili mori pjesë në Luftën e Peloponesit kundër Spartës. [1] [2]
Lufta e Peloponezit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Syrras mori pjesë në Luftën e Pelopponese si një aleat i Athinës, në anën e Arrhabeu I të lynkëstëve kundër Perdicas të Maqedonisë. Në vitin 423 para Krishtit Arrhabaeus i hodhi zgjedhën Maqedonisë së Ulët dhe u bë një aleat i Syrras. [3] Kjo u përforcua kur Syrras u martua me vajzën e Arrabaeut. Në fillim Sparta shmangte përfshirjen në luftën e Maqedonisë me Arrhabaeus, por në vitin 423 para Krishtit ata iu bashkuan një ekspedite e cila përfundoi me një tërheqje nga maqedonasit dhe një arratisje të brilante të spartanëve.
Pas një suksesi fillestar kundër Arrabaeus, Perdikas i bindi aleatët e tij të prisnin ardhjen e mercenarëve ilirë. Është pohuar se ilirët ishin nën komandën e Syrras por kjo nuk mbështetet në historiografi (Thukididi nuk e përmend Syrran). Përkundrazi, ilirët vendosën të bashkohen me ushtrinë e Arrabaeut pasi ata tani ishin aleatë. [4] Gjenerali Spartan, Brasidas i cili erdhi për të mbështetur Maqedonasit në avancimin e tyre drejt rajoneve të thella të Lyncestis, u braktis nga maqedonasit, por ishte në gjendje të nxjerrë ushtrinë e tij prej 4,000 vetash nga rrethimi ilir. Thukididi shkroi se frika e frymëzuar nga karakteri i tyre luftarak i bëri të dy ushtritë greke të mendojnë se është më mirë të tërhiqeshin. Spartanët e rinj u tronditën qartë nga paraqitja e frikshme e forcave ilire. [5]
Thukididi e paraqet Brasidan duke thënë se ilirët mund të tmerrojnë ata me një imagjinatë aktive, ata janë të frikshëm në pjesën e tyre të jashtme, thirrjet e tyre me zë të lartë janë të padurueshme dhe vringëllimi i armëve të tyre në ajër ka një pamje kërcënuese, por kur bëhet fjalë për luftime të vërteta me një kundërshtar që qëndron në tokën e tij ata nuk janë ato që dukeshin; ata nuk kanë një rregull të qartë që do t'i bëjë ata të turpërohen dhe të braktisin pozicionet e tyre kur të shtypen fort; me ta fluturimi dhe sulmi janë po aq të nderuar dhe nuk lejojnë asnjë provë guximi; mënyra e tyre e pavarur e luftimit nuk e lënë kurrë askënd që dëshiron të arratiset pa një justifikim të drejtë për ta bërë këtë. [6]
Thukididi nuk përmend asnjëherë Syrran. Duke u bazuar në shembullin e Aristotelit për Syrran dhe Arrhabaeun, [7] N.G.L. Hammond përfundon se Syrra ishte një regjent i mbretit të vogël Arrhabaeu, [8] megjithëse citatet e Aristotelit mund të përdoren gjithashtu për të mbështetur çështjen që Syrra ishte një strateg dhe Arrhabaeu mbret, siç argumenton Kapetanopoulos. [9]
Lufta kundër Arkhelaus I të Maqedonisë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në fund të shekullit V para Krishtit, Syrra ishte përsëri në luftë me Maqedoninë për një kërkesë tendencioze ndaj Lynkestisë. Rreth fundit të mbretërimit të Arkhelaus I të Maqedonisë, rreth viteve 400/399 para Krishtit, një luftë e re u zhvillua midis dy mbretërve mbi Lynkesti. Si në kohët e hershme, Arrhabaeu dhe Syrra vepruan së bashku. Rezultatet e kësaj lufte nuk dihen, por ngjarjet e mëvonshme tregojnë se nuk ka ndodhur asnjë ndryshim në status quo-në e kohës.
Familja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Vajza e Syrras, Euridika I e Maqedonisë, u martua me mbretin Amintasi III të Maqedonisë rreth vitit 390 para Krishtit, me siguri si pjesë e një aleance kundër ilirëve, [10] pasi ai pësoi humbjen e tij të parë nga ata në vitin 393 para Krishtit. [11] Një nga djemtë nga kjo martesë ishte Filipi II i Maqedonisë .
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Hammond 1989, p. 32; Kapetanopoulos 1994.
- ^ Greenwalt 2010, p. 286.
- ^ Neritan Ceka (2005). The Illyrians to the Albanians (në anglisht).
- ^ Joseph Roisman, Ian Worthington. A Companion to Ancient Macedonia (në anglisht). fq. 283.
- ^ John Wilkes. The Illyrians (në anglisht). fq. 117–8.
- ^ Thucydides. History of the Pelopponessian War, 4.126.
- ^ Aristot. Pol. 5.1311b | http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:abo:tlg,0086,035:5:1311b
- ^ N.G.L.Hammond and G.T. Griffith, A History of Macedonia II, Oxford, 1979, 15 & 139, "Rulers of Lyncus"
- ^ Kapetanopoulos 1994, p. 10.
- ^ Worthington 2008.
- ^ "Philip II of Macedonia" (në anglisht). The Ancient World, Volume I. Marrë më 21 janar 2011.
Literatura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Greenwalt, William S. (2010). "Macedonia, Illyria, and Epirus". përmbledhur nga Roisman (red.). A Companion to Ancient Macedonia (në anglisht). Oxford, Chichester, & Malden: Wiley-Blackwell. fq. 279–305. ISBN 978-1-4051-7936-2.
- Hammond, Nicholas Geoffrey Lemprière (1989). The Macedonian State: Origins, Institutions, and History (në anglisht). Oxford: Clarendon Press. ISBN 0-19-814883-6.
- Kapetanopoulos, Elias (1994). "Sirras" (PDF). The Ancient World (në anglisht). XXV. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 21 tetor 2020. Marrë më 14 gusht 2020.
- Worthington, Ian (2008). Phillip II of Macedonia (në anglisht). New Haven and London: Yale. ISBN 978-0-300-12079-0.