Valdis Celms
Valdis Celms (lindur më 24 tetor 1943) është një artist letonez, dizajner grafik dhe udhëheqës neopagan . Ai është i njohur për artin e tij kinetik dhe është një nga drejtuesit e organizatës neopagane balltike Latvijas Dievtuŗu Sadraudze .
Biografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Valdis Celms lindi më 24 tetor 1943 në Vildogas pagasts, Bashkia Sigulda . Ai u arsimua në Kolegjin e Ndërtimit në Riga dhe Departamentin e Artit Industrial në Akademinë e Arteve të Letonisë . [1]
Celms konsiderohet si një nga themeluesit e artit kinetik në Letoni për shkak të eksplorimit të tij të formës së artit në vitet 1960. Ai u bë i shquar në botën e artit letonez në vitet 1970 me artin e tij kinetik, fotomontazhet dhe dizajnin grafik . [2] [3] Për artin e tij kinetik, ai kombinoi materialet dhe nevojat moderne me ndikimet e artit popullor dhe u përpoq të imitonte lëvizjet e natyrës. Disa nga skulpturat kinetike më ambicioze që ai projektoi në vitet 1970 nuk u realizuan në atë kohë, por janë ndërtuar dhe ekspozuar pas rënies së Bashkimit Sovjetik. [4] Në vitin 1980 ai krijoi tabelat e mëdha "Rīga" që mirëpresin njerëzit ndërsa hyjnë në kryeqytetin letonez përmes rrugëve kryesore të tij. [5]
Një retrospektivë e madhe e veprave të artit të Celms u mbajt në Muzeun Letonez të Arteve Dekorative dhe Dizajnit në 2013 për të festuar ditëlindjen e tij të 70-të. [6] Në vitin 2014 iu dha Urdhri i Tre Yjeve nga shteti Letonez. [7]
Rilindja pagane
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Celms është një nga drejtuesit e grupit neopagan balltik Latvijas Dievtuŗu sadraudze . Në këtë cilësi ai drejtoi ekipin që krijoi faltoren Lokstene të Dievturit në një ishull në lumin Daugava, i inauguruar në 2017. [8] Në vitin 2007, ai botoi librin Latvju rakts un zīmes (Fjalë për fjalë: Latvian Patterns and Symbols) të cilat vazhduan të shiten mirë. Në vitin 2016, ai botoi Baltu dievestības pamati (Fjalë për fjalë: Fundamentals of the Baltic Religion), ku ai, i ndikuar nga Ernests Brastiņš, Marija Gimbutas dhe Janīna Kursīte-Pakule, jep një hyrje për hyjnitë baltike dhe si të jemi të vetëdijshëm për to. [9]
Publikimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Latvju raksts un zīmes: baltu pasaules modelis: uzbūve, tēli, simbolika . Folkloras informācijas centres, Riga 2007, .
- Baltu dievestības pamati . Izdevniecība Lauku Avīzei, Riga 2016,
- Celms, Valdis (1994). "The Dialectic of Motion and Stasis in Kinetic Art". Leonardo. The MIT Press. 27 (5, Prometheus: Art, Science and Technology in the Former Soviet Union: Special Issue): 387–390. doi:10.2307/1576092. JSTOR 1576092. S2CID 193079519.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Saruna ar Valdi Celmu - vīru, kurš radīja ikonisko uzrakstu 'RĪGA'". Jauns.lv (në letonisht). 10 prill 2021. Marrë më 13 prill 2021.
- ^ Rušeniece, Līga (14 nëntor 2016). "Valdis Celms: Būt latvietim ir garīgs uzdevums". Neatkarīgā Rīta Avīze (në letonisht). Marrë më 9 maj 2020.
- ^ "Dizainera Valda Celma izstāde Pieskārieni". Diena (në letonisht). 11 mars 2013. Marrë më 9 maj 2020.
- ^ Auzāne, Ilze (30 gusht 2020). "Par ko sapņo Pozitrons? RIBOCA2 apskatāmi Valda Celma un Kristapa Ancāna darbi". Diena (në letonisht). Marrë më 13 prill 2021.
- ^ Adamaite, Undīne (29 korrik 2009). ""R», «Ī», «G», «A"". Diena (në letonisht). Marrë më 9 maj 2020.
- ^ "Kustības krāsa". Diena (në letonisht). 26 mars 2013. Marrë më 9 maj 2020.
- ^ "Deju lieluzveduma Tēvu laipas veidotāji saņems Valsts augstākos apbalvojumus". Diena (në letonisht). 24 prill 2014. Marrë më 9 maj 2020.
- ^ "Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca". Skaties (në letonisht). 11 maj 2017. Marrë më 9 maj 2020.
- ^ "Iznākusi Valda Celma grāmata par baltu dievībām". Latvijas Sabiedriskais medijs (në letonisht). 15 dhjetor 2016. Marrë më 9 maj 2020.