Vetura elektrike

Karikues i makinës elektrike Tesla.

Një makinë elektrike është një makinë e cila punon me një ose më shumë motorë elektrikë, duke përdorur energjinë e ruajtur në bateritë që rimbushen. Makinat e para elektrike të përdorëshme u prodhuan në vitet 1880. Krahasuar me makinat me motor me djegie të brendshme, makinat elektrike janë më të qeta, nuk kanë shkarkime dhe kanëemetime më të ulta në përgjithësi. Karikimi i një makine elektrike mund të bëhet në stacione karikimi të ndryshme, të cilat mund të instalohen si në shtëpi private ashtu edhe në zona publike.

Në mbarë botën, 6.6 milionë makina elektrike me prizë u shitën në vitin 2021, më shumë se dyfishuar shitjet e vitit 2020 dhe duke arritur një pjesë tregu prej 9% të tregut global të makinave të reja. Makinat tërësisht elektrike përfaqësonin 71% të shitjeve të makinave me prizë në 2021. Që nga dhjetori 2021, 16 milionë makina elektrike me prizë ishin në rrugët e botës. Shumë vende kanë krijuar stimuj qeveritarë për automjetet elektrike me prizë, kredi tatimore, subvencione dhe stimuj të tjerë jomonetarë, ndërsa disa vende kanë ligjësuar për të hequr gradualisht shitjet e makinave me lëndë djegëse fosile, për të reduktuar ndotjen e ajrit dhe për të kufizuar ndryshimet klimatike.

Tesla Model 3 u bë makina elektrike më e shitur në botë në fillim të vitit 2020 dhe në qershor 2021 u bë makina e parë elektrike që kaloi 1 milion shitje globale. Modelet e mëparshme me adoptim të gjerë përfshijnë Mitsubishi i-MiEV japonez dhe Nissan Leaf. Së bashku me teknologjitë e tjera në zhvillim të automobilave si drejtimi autonom, automjetet e lidhura dhe lëvizshmëria e përbashkët, makinat elektrike formojnë një vizion të ardhshëm të lëvizshmërisë të quajtur Lëvizshmëria Autonome, e Lidhur, Elektrike dhe e Përbashkët (ACES).

Falë efikasitetit më të lartë të motorëve elektrikë, automjetet elektrike gjithashtu lëshojnë më pak nxehtësi, gjë që zvogëlon nevojën për sisteme ftohjeje të motorëve, të cilat shpesh janë të mëdha, komplekse dhe kërkojnë mirëmbajtje të rregullt në automjetet me motor me djegie të brendshme.

Bateria e automjetit elektrik zakonisht duhet të lidhet me rrjetin e furnizimit me energji elektrike për t'u karikuar, në mënyrë që të maksimizohet distanca e përshkruar. Automjetet elektrike mund të karikohen në stacione të ndryshme ngarkimi; këto stacione ngarkimi mund të instalohen në shtëpi private, garazhe parkimi dhe hapësira publike. Po zhvillohen kërkime dhe zhvillime, si dhe po implementohen teknologji të tjera, si zëvendësimi i baterive dhe ngarkimi induktiv. Për shkak se infrastruktura për ngarkim (veçanërisht karikuesit e shpejtë) është ende në fazën e saj të hershme të zhvillimit, shqetësimi për distancën dhe koha e harxhuar shpesh janë pengesa psikologjike kur konsumatorët marrin vendime për të blerë automjete elektrike.

Në Kinë, aktualisht ka rezervën më të madhe të automjeteve elektrike në botë. Që nga dhjetori 2020, shitjet kumulative kapën 5.5 milionë njësi, megjithëse këto shifra përfshijnë gjithashtu automjete të mëdha komerciale, si autobusë, makina mbeturinash dhe mjete sanitare, dhe i referohen vetëm automjeteve të prodhuara në Kinë. Në Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimin Evropian, që nga viti 2020, kostoja e përgjithshme e zotërimit të automjeteve moderne elektrike është më e ulët se ajo e automjeteve të ngjashëm me motor me djegie të brendshme, për shkak të shpenzimeve më të ulëta të karburantit dhe mirëmbajtjes.