Xhamia Ben Jusuf
31°37′54.93″N 7°59′13.78″W / 31.6319250°N 7.9871611°W
Xhamia Ben Jusuf (e njohur edhe me emrin si "Xhamia Ibn Jusuf"), është një xhami në lagjen Medina të Marakeshit, Marok, që merr emrin nga emiri Almoravid Ali ibn Jusuf . Është padyshim xhamia më e vjetër dhe më e rëndësishme në Marakesh.
Xhamia e parë në Marakesh u ndërtua nga emiri Almoravid Jusuf ibn Tashfin në vitet 1070, për të shërbyer si xhamia qendrore e bashkësisë islame të qytetit të ri. Ishte një nga ndërtesat e para me tulla në qytet dhe Ibn Tashfin thuhet se është angazhuar personalisht në përzierjen e llaçit dhe hedhjen e tullave. [1] [2] Djali i tij dhe pasuesi i tij Ali ibn Jusuf ("Ben Youssef") ndërtoi një xhami të madhe qendrore, të quajtur Mesxhid el-Sikaja ("Xhamia e Burimit") për shkak të burimit të madh me një pellg mermeri në oborrin e tij. Kostoja ishte rreth 60,000 dinarë ari, dhe përfundoi diku midis 1121 dhe 1132. Ishte xhamia më e madhe e ndërtuar në Perandorinë Almoravide, me një bazë drejtkëndore prej 120 me 80 metra, dhe një minare që vlerësohet të ishte 30 metra e lartë. [3] Shtrirja e qytetit u bë në rreth xhamisë, dhe së bashku me suk-ët (pazaret) fqinje, ajo formoi qendrën e jetës së qytetit të hershëm të Marakeshit. Kuba Ba'adijn ishte nje nga burimet për abdesin e ndertuar pranë xhamisë.
Kur Almohadët mundën Almoravidët dhe kapën Marrakeshin në Prill 1147, xhamia origjinale u konsiderua nga kalifi Almohad Abd el-Mu'min sikur kishte një gabim të orientimit ( mihrab i tij tregonte rreth gjashtë gradë në jug të Mekës ) dhe u shkatërrua menjëherë. [4] [2] Almohadët ngritën një xhami të re të në vend të sajë të sajë të mirë orientuar. Megjithatë, Almohadët nuk ishin në gjendje të eliminonin emrin e sajë të njohur, dhe kështu xhamia vazhdoi të njihej si "Xhamia e Ali ibn Jusufit" (ose "Ben Youssef").
Xhamia Ben Jusuf u rinovua rreth vitit 1563, me urdhër të Sherifit Saadian Abdallah el-Ghalib . [2] Ishte rreth kësaj kohe që shtrirja e qytetit filloi të ndryshohej, me zona të reja rezidenciale dhe pazare të vendosura më tej në perëndim, nga Xhamia Kutubia dhe Xhamia e re el-Muvasin, duke zhvendosur qendrën e gravitetit larg xhamisë së vjetër Ben Jusuf. [5] Në hapësirën e pastruar, Saadianët ngritën një kolegj të ri teologjik ( medrese ), Medresenë Ben Jusuf në 1563-64, në lindje të xhamisë, duke i dhënë asaj një jetë të re si xhami e studiuesve. [6] [2]
Duke rënë në rrënoja gjatë shekujve të shtatëmbëdhjetë dhe tetëmbëdhjetë, ajo u rindërtua pothuajse tërësisht në fillim të shekullit të nëntëmbëdhjetë nga sulltani Alauit Sulejman , me pothuajse asnjë gjurmë të mbetur nga dizajni origjinal Amoravid ose Almohad. [7] [2]
Xhamia vazhdon të shërbejë sot si një nga xhamitë më të rëndësishme në Marakesh. Tradicionalisht, kadiu (gjykatësi fetar) i xhamisë së Ben Jusuf ka juridiksion mbi të gjitha Marakeshin, madje edhe mbi zonat e largëta. [8]
Shënime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Bloom, JM dhe redaktorët e SS Blair, 2009, The Grove Enciklopedia e Artit dhe Arkitekturës Islame . Oxford: Oxford University Press. pp.465-66
- Cenival Pierre de (2007) "Marrakesh", botim i ri i artikullit 1913-36, në CE Bosworth, redaktor, Qytetet historike të botës islame, Leiden: Brill p.319-32 preview
- Julien, Charles-André. (1931) Histoire de l'Afrique du Nord, vol. 2 - De la conquête arabe à 1830, botim i vitit 1961, Paris: Payot
- Lamzah, Assia (2008) "Ndikimi i protektoratit francez në menaxhimin e trashëgimisë kulturore në Marok: Rasti i Marrakeshit", PhD disertacion, Urbana: Universiteti i Illinois. Online
- Messier, Ronald A. (2010) Almoravids dhe kuptimet e xhihadit . Santa Barbara, Kaliforni: Praeger.
- Van Hulle, Jean-Claude (1994) Bienvenue à Marrakech . Paris: ACR.
- Pâques, Viviana, Les fêtes du Mwulud dans la région de Marrakech, 1971 [1]