Zvane Črnja

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Zvane (Ivan) Črnja (Črnjeni, Žminj, 8 tetor 1920 - Zagreb, 26 shkurt 1991), ishte një poet, prozator, eseist, kulturolog, skenarist, dramaturg dhe filmolog, gazetar, publicist, polemist i shquar kroat. Ai konsiderohet si një nga emrat më të rëndësishëm që Istria i dha Kroacisë në shekullin XX. Pseudonimet e tij përfshijnë: Osip Suri, Barba Zvane dhe Filus . [1]

Biografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ndoqi dhe mbaroi shkollën fillore italiane në Zhminj . Duke ikur nga fashizmi, në vitin 1931 ai kaloi kufirin e atëhershëm jugosllavo-italian në Rjeçinë me familjen e tij. Ai vazhdoi shkollimin në Sušak, fillimisht në akademinë e mesme qytetare dhe më pas në akademinë tregtare. [1] Veprat e tij të para poetike dhe prozë u shfaqën në vitin 1938 në Istra të Zagrebit dhe në Primorje të Sushakut. Ai ishte aktiv në lëvizjen antifashiste të emigrantëve të Istrias . Në fillim të qershorit 1938, ai themeloi organizatën revolucionare të Istrias Mlada Istra në Zagreb dhe botoi gazetën e saj ilegale Sloboda . Në vitin 1940 u regjistrua në Kolegjin e Ekonomisë dhe Tregtisë në Zagreb . Mori pjesë në Lëvizjen Popullore Çlirimtare në vitet 1941-1945. Gjatë luftës në Istria dhe Gorski Kotar ai redaktoi revistat Goranski vjesnik dhe Hrvatski list, dhe pas lirimit ishte kryeredaktor i Glas Istre, Ilustrirani vjesnik dhe Vjesnik dhe redaktor i Epoha, Dometa dhe Mosta . [1] [2] [3]

Më 1948 u mbyll në kampin e përqendrimit të Goli Otok . Prej aty u lirua pas disa muajsh; më vonë ai arriti të kthejë reputacionin e tij shoqëror dhe u tha se ai ishte dërguar në Goli Otok vetëm si paraburgim dhe se kjo ishte një mënyrë për ta "falur" atë nga shoqërimi jashtëzakonisht i pakëndshëm shoqëror me të ashtuquajturën informbirovcima (informatorët ). [4] [2]

Ai studioi dhe u diplomua për drejtësi në Fakultetin Juridik të Universitetit të Zagrebit (1950-1954). [1]

Në vitin 1969, Zvane Črnja themeloi organizatën e njohur kulturore Čakavski sabor në Žminj, sekretar i së cilës ishte deri në vitin 1977. Në vitin 1979 filloi një projekt botues përfaqësues të botimeve antologjiko-enciklopedike Istria ndër shekuj, duke nënshkruar 60 libra në 10 raunde si kryeredaktor. Si autor dhe polihistor me frymëzim të fortë dhe të veçantë, ai shkroi ese dhe studime kulturo-historike dhe letrare, poezi dhe prozë kujtimesh, të frymëzuar thellë nga Istria, idioma e saj çakaviane dhe historia kulturore dhe politike kroate. [1] [2]

Boris Biletić botoi një studim të gjerë monografik mbi veprën letrare të Zvan Črnja me titull Bartuljska jabuka . [3]

Ai është nënshkrues i Deklaratës së Parlamentit Çakavian kundër deklaratës rajonale për regjistrimin e vitit 1971, botuar më 30 janar 1971.

Për nder të tij është emëruar çmimi Zvane Črnja, një çmim për librin më të mirë me ese të botuar në Kroaci. [5] [6] [7]

Veprat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • "Istrian Land" (co-authored with Ivan Bostjančić, with a foreword by Mate Balota, Istarska naklada, Zagreb, 1940), poems,
  • "Raša će dati srce" (Published by OOJSRNJ for Istria and Rijeka, Rijeka, 1947), poem,
  • "The Story of the Illyrian Land" (Barba Zvane) (Naklada suvremene tehnike, Zagreb, 1953), illustrated poem for children,
  • "Žminjski libar, va viersah hrvackeh složen" (Subcommittee of Matica hrvatska in Rijeka and Pula, 1966), poetry,
  • "Bezak na tovare" ("Mladost", Zagreb, 1976), poetry,
  • "Selected Poems" (Čakavski sabor, Split, 1977),
  • "The Story of the Land of Illyria" (Školska knjiga, Zagreb, 1981), a poem for children and youth,
  • "Collected Poems" (Čakavski sabor et al., Pula-Rijeka, 1981),
  • "One dvi naranče" ("Otokar Keršovani", Opatija, 1988), songs,
  • "The Story of the Land of Illyria" ("Otokar Keršovani", Opatija, 1994), a poem for children and youth,
  • "Ballads and Romances" (Zavičajna naklada "Žakan Juri", Pula, 2001), poems, with a talk by Aldo Kliman,  

Libra për fëmijë dhe të rinj[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • “Historia e tokës ilire” (Barba Zvane) (Naklada suvremene tehnike, Zagreb, 1953), poezi e ilustruar për fëmijë,
  • "Historia e tokës së Ilirisë" (Školska knjiga, Zagreb, 1981), një poezi për fëmijë dhe të rinj,
  • "Historia e tokës së Ilirisë" ("Otokar Keršovani", Opatija, 1994), një poezi për fëmijë dhe të rinj.

Monografi, letërsi artistike[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • “Historia kulturore e Kroacisë” (“Epoka”, Zagreb, 1965), monografi,
  • "Libri i Istrias" (bashkëautor me Miroslav Bertoš et al., Školska knjiga, Zagreb, 1968), gazetari,
  • "Kroacia" (në kroatisht, frëngjisht, gjermanisht, anglisht dhe rusisht; Jugoslav Review, Beograd, 1976), gazetari,
  • “Historia kulturore e Kroacisë I-III” (“Otokar Keršovani”, Opatija, 1978), monografi,
  • “Historia kulturore e Kroacisë I-II” (Otokar Keršovani, Opatija, 1988), monografi

Libra të shkruar në gjuhë të tjera përveç kroatishtes[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • “Cultural History of Croatia (Historia kulturore e Kroacisë)” (përkthyer nga Vladimir Ivir; Zyra e Informacionit, Zagreb, 1962), monografi,
  • “History of Croatian Culture (Historia e Kulturës Kroate)” (përkthyer nga Petar Gljebov; Sekretariati për Informacionin e Republikës Socialiste të Kroacisë, Zagreb, 1965), monografi
  • “Histoire de la Culture croate” (përkthyer nga Janine Matillon; Sekretariati për Informacion i Republikës Socialiste të Kroacisë, Zagreb, 1966), monografi,
  • “Conoscere la Croazia” (përkthyer nga Mario Kinel; Sekretariati për Informacion i Republikës Socialiste të Kroacisë, Zagreb, 1967), gazetari,
  • “Get To Know Croatia” (përkthyer nga Vladimir Ivir; Sekretariati për Informacionin e SR Kroacisë, Zagreb 1967), gazetari,
  • “Sotto el lodogno” (tekste të zgjedhura të kënduara në dialektin veneto-istrian nga Giacomo Scotti, Dometi, Rijeka, 1971.), një përzgjedhje poezish në dialektin Istrio-Veneciane,
  • “Storia della cultura croata” (përkthyer nga Giacomo Scotti; Dometi, Rijeka, 1972), monografi.

Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ a b c d e "Črnja, Zvane". Croatian Encyclopedia. Arkivuar nga origjinali më 3 shkurt 2021. Marrë më 22 janar 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ a b c "Črnja, Zvane". istrianet.org. Marrë më 22 janar 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ a b Boris Biletić. "PRIJELOMNICE POVIJESTI HRVATSKE ISTRE U KNJIŽEVNU DJELU ZVANE ČRNJE" (PDF). Marrë më 22 janar 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ [1]"Pripadnici Udbe u Hrvatskoj osuđeni zbog Informbiroa" Zdenko Radelić, Časopis za suvremenu povijest, Vol.42 No.2 Listopad 2010.), str. 3., 28. listopada 2001
  5. ^ Hrvatsko slovo, Razgovor: Tomislav Žigmanov, književnik, ravnatelj Zavoda za kulturu vojvođanskih Hrvata (razgovor vodio Krešimir Bušić), str. 3., 28. listopada 2001
  6. ^ Denis Derk. "Marko Grčić dobio nagradu Zvane Črnja za knjigu eseja". Vecernji List. Arkivuar nga origjinali më 3 shkurt 2021. Marrë më 22 janar 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Karmela Devčić. "MARKO POGAČAR 'Pjesma stane u fejsbuk status, SMS, tweet... Ona se kao šuriken može efikasno ugnijezditi u slijepe pjege internet komunikacije'". Jutarnji List. Arkivuar nga origjinali më 3 shkurt 2021. Marrë më 22 janar 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Zvane_Črnja&oldid=2446507"