Aciduria malonike dhe metilmalonike e kombinuar
Aciduria e kombinuar malonike dhe metilmalonike (Anglisht: Combined malonic and methylmalonic aciduria, CMAMMA) e quajtur edhe acidemia e kombinuar malonike dhe metilmalonike është një sëmundje metabolike e trashëguar, e karakterizuar nga nivele të larta të acidit malonik dhe acidit metilmalonik.[1] Disa studiues kanë hipotezuar se CMAMMA mund të jetë një nga format më të zakonshme të acidurisë metilmalonike, dhe ndoshta një nga anomaltë më të zakonshme të lindura të metabolizmit.[2] Për shkak të diagnostikimit të rrallë, më së shpeshti nuk zbulohet tek pacientet.[2][3]
Simptomat dhe shenjat
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Fenotipet klinike të CMAMMA janë shumë heterogjene dhe variojnë nga simptoma asimptomatike, të lehta deri në simptoma të rënda.[4][5] Patofiziologjia themelore nuk është kuptuar ende.[6] Simptomat e mëposhtme janë raportuar në literaturë:
- acidoza metabolike[7][5][8]
- koma[2][6]
- hipoglikemia[2][7][6]
- konvulsione[2][7][5][8]
- sëmundje gastrointestinale[5][8]
- vonesa në zhvillim[2][5][8]
- vonesa në të folur[1][2][4]
- anomali ne rritje[2]
- sëmundje psikiatrike[2]
- probleme me kujtesën[2]
- refuzim konjiktiv[2]
- encefalopati[4]
- kardiomiopatia[7][5][8]
- tipare dismorfike[5][8]
Kur simptomat e para shfaqen në fëmijëri, ato kanë më shumë gjasa të jenë çrregullime metabolike ndërmjetëse, ndërsa te të rriturit zakonisht janë simptoma neurologjike.[2][5]
Shkaqet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]CMAMMA mund të ndahet nga shkaqet në dy çrregullime të veçanta të trashëguara: njëri është një mangësi e enzimës mitokondriale acil-CoA sintetazë, anëtari i familjes, i koduar nga gjeni ACSF3 (OMIM#614265); çrregullimi tjetër është mungesa e malonil-CoA dekarboksilazës e koduar nga gjeni MLYCD (OMIM#248360).[1][9]
Diagnoza
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Për shkak të një game të gjerë simptomash klinike dhe rrëshqitjes së madhe përmes programeve të shqyrtimit të të porsalindurve, CMAMMA mendohet të jetë një gjendje e panjohur.[1][7]
Programet e shqyrtimit të të porsalindurve
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Duke qënë se, CMAMMA për shkak të ACSF3 nuk rezulton në akumulimin e metilmalonil-CoA, malonil-CoA ose propionil-CoA, as nuk vërehen anomali në profilin e acilkarnitinës, CMAMMA nuk zbulohet nga programet standarde të shqyrtimit të të porsalindurve me bazë gjaku.[5][2][7]
Një rast i veçantë është provinca e Quebec-ut, e cila përveç analizës së gjakut bën edhe depistimin e urinës në ditën e 21-të pas lindjes me Programin e Ekzaminimit të Gjakut dhe Urinës Neonatal në Quebec. Kjo e bën provincën e Quebec-ut interesante për kërkimin CMAMMA, pasi ajo përfaqëson grupin e vetëm të pacientëve në botë pa paragjykime përzgjedhjeje.[7]
Raporti i acidit malonik ndaj acidit metilmalonik
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Duke llogaritur raportin acid malonik/acid metilmalonik në plazmë, CMAMMA mund të dallohet qartë nga një aciduri klasike metilmalonike. Kjo është e vërtetë si për reaguesit ashtu edhe për jo-reaguesit e vitaminës B12 në acidurinë metilmalonike. Përdorimi i vlerave të acidit malonik dhe vlerave të acidit metilmalonik nga urina nuk është i përshtatshëm për llogaritjen e këtij raporti.[1]
Në CMAMMA për shkak të ACSF3, niveli i acidit metilmalonik tejkalon atë të acidit malonik. Në kontrast, e anasjellta ndodh për CMAMMA për shkak të mungesës së malonil-CoA dekarboksilazës.[8][7]
Testimi gjenetik
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]CMAMMA mund të diagnostikohet duke analizuar gjenet ACSF3 dhe MLYCD. Ekzaminimi i zgjatur i bartësit gjatë trajtimit të fertilitetit mund të identifikojë gjithashtu bartës të mutacioneve në gjenin ACSF3.[10]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b c d e de Sain-van der Velden, Monique G. M.; van der Ham, Maria; Jans, Judith J.; Visser, Gepke; Prinsen, Hubertus C. M. T.; Verhoeven-Duif, Nanda M.; van Gassen, Koen L. I.; van Hasselt, Peter M. (2016), Morava, Eva; Baumgartner, Matthias; Patterson, Marc; Rahman, Shamima (red.), "A New Approach for Fast Metabolic Diagnostics in CMAMMA", JIMD Reports, Volume 30, Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg, vëll. 30, fq. 15–22, doi:10.1007/8904_2016_531, ISBN 978-3-662-53680-3, PMC 5110436, PMID 26915364
{{citation}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ a b c d e f g h i j k l m NIH Intramural Sequencing Center Group; Sloan, Jennifer L; Johnston, Jennifer J; Manoli, Irini; Chandler, Randy J; Krause, Caitlin; Carrillo-Carrasco, Nuria; Chandrasekaran, Suma D; Sysol, Justin R; O'Brien, Kevin; Hauser, Natalie S; Sapp, Julie C; Dorward, Heidi M; Huizing, Marjan; Barshop, Bruce A (2011). "Exome sequencing identifies ACSF3 as a cause of combined malonic and methylmalonic aciduria". Nature Genetics (në anglisht). 43 (9): 883–886. doi:10.1038/ng.908. ISSN 1061-4036. PMC 3163731. PMID 21841779.
- ^ Sniderman, Lisa C.; Lambert, Marie; Giguère, Robert; Auray-Blais, Christiane; Lemieux, Bernard; Laframboise, Rachel; Rosenblatt, David S.; Treacy, Eileen P. (1999). "Outcome of individuals with low-moderate methylmalonic aciduria detected through a neonatal screening program". The Journal of Pediatrics (në anglisht). 134 (6): 675–680. doi:10.1016/S0022-3476(99)70280-5.
- ^ a b c Wang, Ping; Shu, Jianbo; Gu, Chunyu; Yu, Xiaoli; Zheng, Jie; Zhang, Chunhua; Cai, Chunquan (2021). "Combined Malonic and Methylmalonic Aciduria Due to ACSF3 Variants Results in Benign Clinical Course in Three Chinese Patients". Frontiers in Pediatrics. 9: 751895. doi:10.3389/fped.2021.751895. ISSN 2296-2360. PMC 8658908. PMID 34900860.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: DOI i lirë i pashënjuar (lidhja) - ^ a b c d e f g h i Alfares, A.; Nunez, L. D.; Al-Thihli, K.; Mitchell, J.; Melancon, S.; Anastasio, N.; Ha, K. C. H.; Majewski, J.; Rosenblatt, D. S.; Braverman, N. (2011-09-01). "Combined malonic and methylmalonic aciduria: exome sequencing reveals mutations in the ACSF3 gene in patients with a non-classic phenotype". Journal of Medical Genetics (në anglisht). 48 (9): 602–605. doi:10.1136/jmedgenet-2011-100230. ISSN 0022-2593.
- ^ a b c Wehbe, Zeinab; Behringer, Sidney; Alatibi, Khaled; Watkins, David; Rosenblatt, David; Spiekerkoetter, Ute; Tucci, Sara (2019). "The emerging role of the mitochondrial fatty-acid synthase (mtFASII) in the regulation of energy metabolism". Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - Molecular and Cell Biology of Lipids (në anglisht). 1864 (11): 1629–1643. doi:10.1016/j.bbalip.2019.07.012.
- ^ a b c d e f g h Levtova, Alina; Waters, Paula J.; Buhas, Daniela; Lévesque, Sébastien; Auray‐Blais, Christiane; Clarke, Joe T.R.; Laframboise, Rachel; Maranda, Bruno; Mitchell, Grant A.; Brunel‐Guitton, Catherine; Braverman, Nancy E. (2019). "Combined malonic and methylmalonic aciduria due to ACSF3 mutations: Benign clinical course in an unselected cohort". Journal of Inherited Metabolic Disease (në anglisht). 42 (1): 107–116. doi:10.1002/jimd.12032. ISSN 0141-8955.
- ^ a b c d e f g Gregg, A. R.; Warman, A. W.; Thorburn, D. R.; O'Brien, W. E. (1998). "Combined malonic and methylmalonic aciduria with normal malonyl-coenzyme A decarboxylase activity: A case supporting multiple aetiologies". Journal of Inherited Metabolic Disease (në anglisht). 21 (4): 382–390. doi:10.1023/A:1005302607897.
- ^ Witkowski, Andrzej; Thweatt, Jennifer; Smith, Stuart (2011). "Mammalian ACSF3 Protein Is a Malonyl-CoA Synthetase That Supplies the Chain Extender Units for Mitochondrial Fatty Acid Synthesis". Journal of Biological Chemistry (në anglisht). 286 (39): 33729–33736. doi:10.1074/jbc.M111.291591. PMC 3190830. PMID 21846720.
- ^ Gabriel, Marie Cosette; Rice, Stephanie M.; Sloan, Jennifer L.; Mossayebi, Matthew H.; Venditti, Charles P.; Al‐Kouatly, Huda B. (2021). "Considerations of expanded carrier screening: Lessons learned from combined malonic and methylmalonic aciduria". Molecular Genetics & Genomic Medicine (në anglisht). 9 (4). doi:10.1002/mgg3.1621. ISSN 2324-9269. PMC 8123733. PMID 33625768.