Beteja e Mateçit

Beteja e Mateçit u zhvillua nga 26 Maji deri më 6 Qershor 2001 ndërmjet Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare (UÇK) dhe Ushtrisë Maqedonase (ARM), e mbështetur nga Policia e Maqedonisë (MPB). Tanket maqedonase më 26 Maj 2001, kishin arritur të depërtojnë gati në brendi të fshatit Mateç. Mirëpo, luftëtarët e UÇK-së i sulmuan ashpër forcat maqedonase në fshatin Mateç dhe e detyruan armikun të tërhiqet mbrapa. Pas tërheqjes së forcave maqedonase, luftëtarët shqiptarë të UÇK-së e pushtuan fshatin Mateç më 6 Qershor 2001 dhe e morën nën kontroll Stacionin Policor të fshatit Mateç.

Beteja e Mateçit
Pjesë e Luftës së vitit 2001 në Maqedoni
Xhamia e fshatit Mateç e shkatërruar gjatë betejës
Data 26 Maj – 6 Qershor 2001 Vendodhja Mateç, Komuna e Likovës, në Malet e Karadakut, Republika e Maqedonisë, (sot Maqedonia e Veriut) Pasoja Fitorja e UÇK-së Ushtria maqedonase detyrohet të tërhiqet nga Mateçi UÇK-ja e pushtoi Mateçin dhe shpalli kontroll të plotë mbi të më 6 qershor 2001 Ushtria maqedonase vazhdon të bombardojë fshatin deri më 11 qershor 2001
Palët pjesëmarrëse
Ushtria Çlirimtare Kombëtare	Ushtria e Maqedonisë Policia e Maqedonisë
Komandantët dhe udhëheqësit
Komandant Shpati Komandant Shqiponja Komandant Teli	Boris Trajkovski Pande Petrovski Bllagoja Markovski
Njesitë e përfshira
Brigada 113 "Ismet Jashari"	Njësia Speciale e Policisë "Tigrat"
Fuqia ushtarake
144 luftëtarë	50 oficerë (në fillim të betejës) 3 tanke T-55 20 autoblinda 1 helikopter MI-24
Viktimat dhe humbjet
10 të vrarë	9 të vrarë 3 të plagosur 1 tank i shkatërruar
8 serbë u arrestuan nga UÇK-ja në fshatin Mateç Manastiri i Mateçit u shkatërrua nga UÇK-ja Xhamia e Mateçit u shkatërrua nga granatimet e forcave maqedonase

Fillimi i Betejës

Sulmi fillestar i UÇK-së

Më 25 maj 2001, pas luftimeve të ashpra midis luftëtarëve të UÇK-së dhe forcave maqedonase në fshatrat e afërta Vaksincë dhe Sllupçan, dhjetëra luftëtarë të UÇK-së hynë në Mateç dhe sulmuan stacionin e policisë lokale.

Reagimi i Maqedonisë

Më 26 maj, forcat maqedonase filluan një sulm në shkallë të gjerë mbi pozicionet e UÇK-së. Maqedonasit arritën të rimarrin pjesën më të madhe të Mateçit dhe ta shtyjnë UÇK-në deri në periferi të fshatit.

Gjatë sulmit një ushtar maqedonas u plagos nga zjarri i mortajave të UÇK-së.

Kundërsulmi i UÇK-së dhe faza kryesore luftarake

Të nesërmen pas përparimit të suksesshëm maqedonas, më 27 maj, UÇK-ja filloi një kundërsulm, duke i përfshirë forcat maqedonase me zjarr të rëndë mortajash dhe snajperësh, duke pushtuar përfundimisht një pjesë të fshatit Mateç dhe duke rrethuar stacionin e policisë lokale.

Në të njëjtën ditë në fshat u dërgua një kolonë e ushtrisë maqedonase prej rreth 20 automjeteve të blinduara, 3 tanke T-55 dhe një autobus me policë. Më vonë atë ditë Ushtria Maqedonase përdori gjithashtu helikopterë Mi-24, artileri dhe tanke për të shënjestruar pozicionet e dyshuara guerile në Mateç.

Luftimet rifilluan të nesërmen, ku UÇK-ja qëlloi pesë predha mortajash 120 milimetrash.

Gjatë luftimeve më 30 maj, një kamion maqedonas shkeli në një minë të vendosur nga UÇK-ja, duke vrarë 8 ushtarë maqedonas dhe duke plagosur dy të tjerë.

Nga 1 deri më 3 qershor, forcat maqedonase bombarduan përsëri Mateçin dhe përsëri u përpoqën të rifitonin kontrollin e zonës. Ushtria Maqedonase përdori të gjithë arsenalin e saj luftarak, duke përfshirë helikopterët. Por më 5 qershor UÇK-ja pushtoi të gjithë fshatin Mateç dhe forcat maqedonase u detyruan të tërhiqen nga fshati. Më 6 qershor, UÇK-ja konfirmoi se kishte rifituar kontrollin e plotë mbi Mateçin dhe Vaksincën dhe deklaroi se kishte çliruar të gjithë Karadakun e Kumanovës.

Pasojat

Gjatë betejës, 10 luftëtarë shqiptarë të UÇK-së u vranë, shumica e tyre në përpjekje për të rifituar terrenin e humbur gjatë kundërsulmit të UÇK-së. Nga pala maqedonase, sipas raporteve 4 ushtarë maqedonas dhe 5 policë maqedonas u vranë gjatë përleshjeve. Një tank maqedonas T-55 u shkatërrua. Sipas burimeve të rreme maqedonase, tanku u shkatërrua nga zjarri miqësor, edhe pse ka pamje të UÇK-së duke shkatërruar tankun. Xhamia e fshatit u shkatërrua plotësisht gjatë luftimeve. Tetë serbë u arrestuan nga UÇK-ja dhe më 11 qershor kisha ortodokse e Mateçit si dhe shtëpitë e maqedonasve etnikë u shkatërruan nga luftëtarët shqiptarë.

Propaganda maqedonase më vonë pretendoi se UÇK-ja po mbante civilët si mburoja njerëzore, ky pretendim u vërtetua i rremë kur civilët vendas pranuan se po qëndronin në zonën e luftimit nga frika se mos binin në duart e policisë maqedonase.

Lista e Deshmoreve

Dëshmorët e kësaj Betejë jan:

Isa Ahmeti, nga fshati Hotël te Kumanovës

Sali Latifi, nga fshati Hotël te Kumanovës

Hasip Emerllahu, nga fshati Hotël te Kumanovës

Iljas Mehmeti, nga fshati Mateç te Kumanovës

Mevludin Mehmeti, nga fshati Mateç te Kumanovës

Faik Ibrahimi, nga Kumanova

Ali Mahmuti, nga fshati Hasanbeg te Shkupit

Ismet Latifi, nga fshati Majanc te Shkupit

Labinot Krasniqi, nga Malisheva

Visar Krasniqi, nga Malisheva

Elmi Hoti, nga Ferizaji