Binali Jëlldërëm
.jpg)
Binali Jëlldërëm (turqisht: Binali Yıldırım) lindi më 20 dhjetor 1955), është një politikan turk që shërbeu si Kryeministri i 27-të dhe i fundit i Turqisë nga viti 2016 në 2018 dhe Kryetar i Asamblesë së Madhe Kombëtare nga 2018 në 2019. Ai ishte lider i Partisë për Drejtësi dhe Zhvillim (AKP) nga viti 2016 deri më 2017, duke u bërë më pas kryeparlamentar deri në vitin 2018.
Ai u emërua [Ministër i Transportit nga kryeministri Abdullah Gül dhe vazhdoi në detyrë pasi Erdoan u bë Kryeministër në vitin 2003. Si Ministër i Transportit, ai kryesoi projekte të shumta si Marmaray, linjat hekurudhore të shpejtësisë së lartë dhe një zgjerim në aeroportin e vendit dhe objektet rrugore, megjithëse morën kritika të rënda dhe thirrje për dorëheqjen e tij pas daljes nga binarët e trenit Pamukova në vitin 2004. Në vitin 2011, portofolet e Detit dhe të Komunikacionit u bashkuan me Ministrinë e Transportit, me Jëlldërëm që u bë Ministër i Transportit, Detit dhe Komunikacionit.
Duke lënë detyrën në një riorganizim të kabinetit në vitin 2013, Jëlldërëm kandidoi si kandidat i AKP-së për kryetar bashkie të Izmirit në zgjedhjet lokale të vitit 2014, por humbi nga kandidati aktual i Partisë Republikane Popullore (CHP) Aziz Kocaoğlu. Ai u emërua si këshilltar special i Erdoanit në qershor 2014 dhe u largua nga Parlamenti në zgjedhjet e përgjithshme të qershorit 2015 për shkak të sundimit tre-mandate të AKP-së për deputetët e saj. Ai u riemërua si Ministër i Transportit nga Kryeministri Ahmet Davutoğlu pasi u rizgjodh në Parlament në zgjedhjet e përgjithshme të nëntorit 2015. Pas dorëheqjes së Davutoğlu nga posti i kreut të partisë për shkak të një prishjeje të marrëdhënieve me Presidentin Erdoan më 5 maj 2016, Jëlldërëm u shpall si udhëheqësi i ardhshëm i AKP-së nga Komiteti Qendror Ekzekutiv më 19 maj dhe u zgjodh pa kundërshtim gjatë Kongresit të 2-të të Jashtëzakonshëm të partisë më 2016 maj. Ai formoi qeverinë e 65-të të vendit dhe u bë Kryeministër më 24 maj 2016. Fraksionet e Ushtrisë Turke të pakënaqur me politikat e tij u përpoqën ta rrëzonin atë në një përpjekje të dështuar për grusht shteti ushtarak më 15 korrik 2016.
Si një mbështetës i vendosur i Erdoanit, Jëlldërëm u referua si një kryeministër i "profilit të ulët" dhe pritej të drejtonte një tranzicion nga një sistem parlamentar i qeverisjes në një presidencë ekzekutive, e cila do t'i delegonte pushtete më të mëdha Erdoanit dhe presidencës.[1] Pas fitores së shpallur të votës 'Po' në referendumin kushtetues të 2017, pavarësisht parregullsive zgjedhore, Jëlldërëm dha dorëheqjen si kryetari i AKP-së në vend të Erdoanit, i cili u zgjodh si pasardhës i tij gjatë Kongresit të 3-të të jashtëzakonshëm të AKP-së më 21 maj 2017. si kreu parlamentar i AKP-së me 300 vota në 24 maj. Zyra e Kryeministrit të Turqisë u hoq si rezultat i referendumit kushtetues të vitit 2017.
Në vitin 2013, Jëlldërëm u përfshi në një skandal korrupsioni qeveritar, me aktivitetet financiare dhe sociale të anëtarëve të familjes së tij gjithashtu nën vëzhgim. Ai ka shkaktuar polemika rreth mbrojtjes së tij të mbikëqyrjes më të madhe të qeverisë dhe komenteve që favorizojnë ndarjen e gjinive. Ai ishte kandidati i AKP-së për kryebashkiak të Stambollit si në zgjedhjet e marsit 2019 ashtu edhe në qershor 2019 të Stambollit (kjo e fundit ndodhi pasi Këshilli i Lartë i Zgjedhjeve anuloi zgjedhjet e marsit), duke i humbur të dyja nga kandidati i CHP Ekrem İmamoğlu, të cilin ai pranoi humbjen ndaj dhe uroi për zgjedhjet e qershorit 2019.[2][3]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "Cumhuriyet Gazetesi – Hükümetin ilk hedefi başkanlık yolunda yeni yönetim sistemi" (në turqisht). Cumhuriyet.com.tr. Marrë më 27 maj 2016.
- ^ "Binali Yıldırım'dan açıklama". www.haberturk.com (në turqisht). Marrë më 23 qershor 2019.
- ^ "AKP's Yıldırım concedes defeat in Istanbul rerun" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 3 korrik 2019. Marrë më 1 dhjetor 2021.