Jump to content

Verbëria

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Dëmtimi i shikimit)
Verbëria
një bastun i bardhë, simbol ndërkombëtar për të verbërit
SpecialitetOftalmologjia
SimptomatUl aftësinë e të pamurit[1][2]
KomplikimetSindroma hipnitektive[3][4]
Shkaktar(ë)Gabime refraktive të korrigjuara, kataraktet, glaukoma[5]
Metoda diagnoztifikueseEkzaminimi i syrit[2]
TrajtimiRehabilitimi i shikimit, ndryshimet në mjedis, pajisjet ndihmëse (syzet, bastuni i bardhë)[2]
Shpeshtësia940 milionë / 13% (2015)[6]

Verbëria është një aftësi që zvogëlon të pamurit deri në një shkallë që shkakton probleme që nuk zgjidhen me mjete të zakonshme, siç janë syzet.[1][2] Disa gjithashtu përfshijnë ata që kanë një aftësi të zvogëluar për të parë sepse nuk kanë qasje në syze ose lente kontakti.[1] Verbëria shpesh përcaktohet si një mprehtësi vizuale e korrigjuar më e keqe sesa 20/40 ose 20/60.[7] Verbëria mund të shkaktojë vështirësi në aktivitetet normale të përditshme, si: ngarje, lexim, shoqërim dhe ecje.[2]

Shkaqet më të zakonshme të dëmtimit të shikimit në nivel global janë gabimet refraktive të korrigjuara (43%), kataraktet (33%) dhe glaukoma (2%).[5] Gabimet refraktive përfshijnë shikimin e afërt, largpamësinë, presbiopinë dhe astigmatizmin.[5] Kataraktet janë shkaktari më i zakonshëm i verbërisë.[5] Çrregullime të tjera që mund të shkaktojnë probleme vizuale përfshijnë degjenerimin makular të lidhur me moshën, retinopatinë diabetike, mbylljen e kornesë, verbërinë e fëmijërisë dhe një numër infeksionesh.[8] Verbëria mund të shkaktohet gjithashtu nga problemet në tru për shkak të goditjes në tru, lindjes së parakohshme ose traumës mes të tjerëve.[9] Këto raste njihen si verbërim kortikal.[9] Shqyrtimi për problemet e shikimit te fëmijët mund të përmirësojë vizionin në të ardhmen dhe arritjet arsimore.[10] Shqyrtimi i të rriturve pa simptoma është me përfitim të pasigurt.[11] Diagnoza është me një ekzaminim syri.[2]

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) vlerëson se 80% e dëmtimit të shikimit është ose e parandalueshme ose e shërueshme me trajtim.[5] Kjo përfshin kataraktet, infeksionet verbim të lumit dhe trakoma, glaukoma, retinopatia diabetike, gabime refraktive të pakorrigjuara dhe disa raste të verbërisë së fëmijëve.[12] Shumë njerëz me dëmtim të dukshëm të shikimit përfitojnë nga rehabilitimi i shikimit, ndryshimet në mjedisin e tyre dhe pajisjet ndihmëse.[2]

Që nga viti 2015 kishte 940 milion njerëz me një farë humbje të shikimit.[6] 246 milion kishin shikim të ulët dhe 39 milion ishin të verbër.[5] Shumica e njerëzve me vizion të dobët janë në botën në zhvillim dhe janë mbi moshën 50 vjeç.[5]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ a b c "Change the Definition of Blindness" (PDF). World Health Organization (në anglisht). Arkivuar (PDF) nga origjinali më 14 korrik 2015. Marrë më 23 maj 2015.
  2. ^ a b c d e f g "Blindness and Vision Impairment" (në anglisht). 8 shkurt 2011. Arkivuar nga origjinali më 29 prill 2015. Marrë më 23 maj 2015.
  3. ^ R. R. Auger; H. J. Burgess; J. S. Emens; L. V. Deriy; S. M. Thomas; K. M. Sharkey (tetor 2015). "Clinical Practice Guideline for the Treatment of Intrinsic Circadian Rhythm Sleep-Wake Disorders: Advanced Sleep-Wake Phase Disorder (ASWPD), Delayed Sleep-Wake Phase Disorder (DSWPD), Non-24-Hour Sleep-Wake Rhythm Disorder (N24SWD), and Irregular Sleep-Wake Rhythm Disorder (ISWRD). An Update for 2015: An American Academy of Sleep Medicine Clinical Practice Guideline". Journal of Clinical Sleep Medicine (në anglisht). 11 (10): 1199–236. doi:10.5664/jcsm.5100. PMC 4582061. PMID 26414986.
  4. ^ Blaylock, SE; Vogtle, LK (qershor 2017). "Falls prevention interventions for older adults with low vision: A scoping review: Étude de portée sur les interventions visant à prévenir les chutes chez les aînés ayant une basse vision". Canadian journal of occupational therapy. Revue canadienne d'ergotherapie (në anglisht). 84 (3): 139–147. doi:10.1177/0008417417711460. PMID 28730900.
  5. ^ a b c d e f g "Visual impairment and blindness Fact Sheet N°282" (në anglisht). gusht 2014. Arkivuar nga origjinali më 12 maj 2015. Marrë më 23 maj 2015.
  6. ^ a b T. Vos; C. Allen; M. Arora; R. M. Barber; Z. A. Bhutta; A. Brown; etj. (GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators) (tetor 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet (në anglisht). 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282.
  7. ^ D. A. Maberley; H. Hollands; J. Chuo; G. Tam; J. Konkal; M. Roesch; etj. (mars 2006). "The prevalence of low vision and blindness in Canada". Eye (në anglisht). 20 (3): 341–6. doi:10.1038/sj.eye.6701879. PMID 15905873.
  8. ^ GLOBAL DATA ON VISUAL IMPAIRMENTS 2010 (PDF) (në anglisht). WHO. 2012. fq. 6. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 2015-03-31.
  9. ^ a b S. S. Lehman (shtator 2012). "Cortical visual impairment in children: identification, evaluation and diagnosis". Current Opinion in Ophthalmology (në anglisht). 23 (5): 384–7. doi:10.1097/ICU.0b013e3283566b4b. PMID 22805225.
  10. ^ M. Mathers; M. Keyes; M. Wright (nëntor 2010). "A review of the evidence on the effectiveness of children's vision screening". Child (në anglisht). 36 (6): 756–80. doi:10.1111/j.1365-2214.2010.01109.x. PMID 20645997.
  11. ^ A. L. Siu; K. Bibbins-Domingo; D. C. Grossman; L. C. Baumann; K. W. Davidson; M. Ebell; etj. (mars 2016). "Screening for Impaired Visual Acuity in Older Adults: US Preventive Services Task Force Recommendation Statement". JAMA (në anglisht). 315 (9): 908–14. doi:10.1001/jama.2016.0763. PMID 26934260.
  12. ^ "Causes of blindness and visual impairment" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 5 qershor 2015. Marrë më 23 maj 2015.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Verbëria&oldid=2437643"