Degjenerimi makular
Degjenerimi makular i njohur gjithashtu si degjenerimi makular i lidhur me moshën është një gjendje mjekësore e cila mund të rezultojë në turbullim shikimi ose verbim të qendrës së fushës së shikimit. [2] Në fillim shpesh nuk ka simptoma. Me kalimin e kohës, megjithatë, disa njerëz përjetojnë një përkeqësim gradual të shikimit që mund të prekë njërin ose të dy sytë. Ndërsa nuk rezulton në verbëri të plotë, humbja e shikimit qendror mund ta bëjë të vështirë njohjen e fytyrave, vozitjen, leximin ose kryerjen e aktiviteteve të tjera të jetës së përditshme. Halucinacionet vizuale mund të ndodhin gjithashtu, por këto nuk përfaqësojnë një sëmundje mendore .
Përmbledhje
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Degjenerimi makular zakonisht ndodh tek njerëzit e moshuar. [2] Faktorët gjenetikë dhe pirja e duhanit gjithashtu luajnë një rol të konsiderueshëm. Kjo është për shkak të dëmtimit të makulës së retinës. Diagnostikimi bëhet nga një ekzaminim i plotë i syve. Sëmundja ndahet në lloje të hershme, të ndërmjetme dhe të vonë. Lloji i vonë është i ndarë gjithashtu në forma "të thata" dhe "të lagura" me formën e thatë që përbën 90% të rasteve.[3]
Përpjekjet parandaluese përfshijnë stërvitje, ushqim të mirë dhe ndalimin e pirjes së duhanit. [4] Nuk ka shërim ose trajtim që kthen vizionin e humbur tashmë. Në formë të lagësht, ilaçet anti-VEGF të injektuara në sy ose më rrallë koagulimi me lazer ose terapia fotodinamike mund të përkeqësohet më ngadalë. Vitaminat dhe mineralet antioksiduese nuk duket se janë të dobishme për parandalimin. [5] Sidoqoftë, shtesat dietike mund të ngadalësojnë progresionin tek ata që tashmë kanë sëmundjen. [6]
Në vitin 2015 sëmundja preku 6.2 milion njerëz në të gjithë botën. [7] Në vitin 2013 degjenerimi makular ishte shkaku i katërt më i zakonshëm i verbërisë pas kataraktit, lindjes së parakohshme dhe glaukomës. [8] Më së shpeshti ndodh tek njerëzit mbi moshën pesëdhjetë vjeç dhe në Shtetet e Bashkuara është shkaku më i zakonshëm i humbjes së shikimit në këtë grup moshë. [4] [9] Rreth 0.4% e njerëzve midis moshës 50 dhe 60 vjeçare kanë sëmundjen, ndërsa ajo ndodh në 0.7% të njerëzve deri 60 - 70 vjeçare, 2.3% të atyre 70 deri në 80 dhe gati 12% të njerëzve mbi 80 vjeç.
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Literatura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Andreas Schaufler: Low Vision. DOZ Verlag, Heidelberg 2012, ISBN 978-3-942873-06-2.
- J. Donald, M. Gass: Stereoscopic atlas of macular diseases. 1997, ISBN 0-8151-3416-9.
- JR Evans, JG Lawrenson; Antioxidant vitamin and mineral supplements for slowing the progression of age-related macular degeneration (Review), Cochrane Database of Systematic Reviews. Juli 2017.
- EY Chew et al; National Eye Institute (NEI). Age-Related Eye Disease Study 2 (AREDS2): Lutein + zeaxanthin and omega-3 fatty acids for age-related macular degeneration: The Age-Related Eye Disease Study 2 (AREDS2) - Randomized clinical trial. Mai 2013.
- AY Lee, Butt T, Chew E, et al.: Cost-effectiveness of age-related macular degeneration study supplements in the UK: combined trial and real-world outcomes data. 2017.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Age-related Macular Degeneration". 22 tetor 2013. Arkivuar nga origjinali më 2013-10-22. Marrë më 5 nëntor 2018.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b "Facts About Age-Related Macular Degeneration". National Eye Institute. qershor 2015. Arkivuar nga origjinali më 22 dhjetor 2015. Marrë më 21 dhjetor 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Mehta S (shtator 2015). "Age-Related Macular Degeneration". Primary Care. 42 (3): 377–91. doi:10.1016/j.pop.2015.05.009. PMID 26319344.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b "Facts About Age-Related Macular Degeneration". National Eye Institute. qershor 2015. Arkivuar nga origjinali më 22 dhjetor 2015. Marrë më 21 dhjetor 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)"Facts About Age-Related Macular Degeneration". National Eye Institute. June 2015. Archived from the original on 22 December 2015. Retrieved 21 December 2015. - ^ Evans JR, Lawrenson JG (korrik 2017). "Antioxidant vitamin and mineral supplements for preventing age-related macular degeneration". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 7: CD000253. doi:10.1002/14651858.CD000253.pub4. PMC 6483250. PMID 28756617.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Evans JR, Lawrenson JG (korrik 2017). "Antioxidant vitamin and mineral supplements for slowing the progression of age-related macular degeneration". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 7: CD000254. doi:10.1002/14651858.CD000254.pub4. PMC 6483465. PMID 28756618.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators (tetor 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". The Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282.
{{cite journal}}:|last=ka emër të përgjithshëm (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Emra shifrorë: lista e autorëve (lidhja) - ^ Vos, Theo; Barber, Ryan M.; Bell, Brad; Bertozzi-Villa, Amelia; Biryukov, Stan; Bolliger, Ian; Charlson, Fiona; Davis, Adrian; Degenhardt, Louisa; Dicker, Daniel; Duan, Leilei (gusht 2015). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 301 acute and chronic diseases and injuries in 188 countries, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013". The Lancet. 386 (9995): 743–800. doi:10.1016/s0140-6736(15)60692-4. PMC 4561509. PMID 26063472.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Mehta S (shtator 2015). "Age-Related Macular Degeneration". Primary Care. 42 (3): 377–91. doi:10.1016/j.pop.2015.05.009. PMID 26319344.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mehta S (September 2015). "Age-Related Macular Degeneration". Primary Care. 42 (3): 377–91. doi:10.1016/j.pop.2015.05.009. PMID 26319344.
