Elohim
Elohim, (Hebraisht: ʾĔlōhīm, shumësi i ʾĔlōah), është një fjalë hebraike që do të thotë "zota" ose "perëndi". Megjithëse fjala është gramatikisht shumës, në Biblën Hebraike ajo më së shpeshti merr një marrëveshje verbale ose përemërore dhe i referohet një perëndie të vetme, veçanërisht Perëndisë të Izraelit. Në vargje të tjera i referohet perëndive njëjës të kombeve të tjera ose hyjnive në shumës.
Morfologjikisht, fjala është forma shumësi e fjalës eloah dhe lidhet me el. Është e ngjashme me fjalën 'l-h-m që gjendet në ugaritisht, ku përdoret si panteon për perënditë kananite, fëmijët e El-it, dhe zakonisht vokalizohet si "Elohim". Shumica e përdorimeve të termit Elohim në tekstin e mëvonshëm hebraik nënkuptojnë një pikëpamje që është të paktën monolatrist në kohën e shkrimit dhe një përdorim i tillë (në njëjës), si titull i duhur për Perëndinë, është i ndryshëm nga përdorimi i përgjithshëm si elohim, " perënditë" (shumës, emër i thjeshtë).
Studiuesi rabinik Maimonides shkroi se Elohim "Hyjnia" dhe elohim "perënditë" zakonisht kuptohen si homonime.[1] Një teori moderne sugjeron se nocioni i hyjnisë pësoi ndryshime rrënjësore në periudhën e hershme të identitetit izraelit dhe zhvillimit të fesë së lashtë hebraike. Në këtë këndvështrim, paqartësia e termit elohim është rezultat i ndryshimeve të tilla, të hedhura në termat e "përkthyeshmërisë vertikale", pra riinterpretimi i perëndive të periudhës më të hershme të kujtuar si perëndia kombëtare e monolatizmit siç u shfaq në Shekulli 7 deri në 6 pes në Mbretërinë e Judës dhe gjatë robërisë babilonase, dhe më tej në aspektin e monoteizmit me shfaqjen e Judaizmit Rabinik në shekullin II të erës sonë.[2] Një teori tjetër, e bazuar në një ide të Gesenius, argumenton se edhe përpara se hebraishtja të bëhej një gjuhë e veçantë, shumësi elohim kishte një kuptim shumës të "zotave" dhe një kuptim abstrakt të "perëndisë" ose "hyjnia", njëlloj si shumësi i "babait", avot, mund të nënkuptojë ose "baballarët" ose "atësia". Më pas, Elohim filloi të përdorej aq shpesh në lidhje me hyjnitë specifike, mashkullore dhe femërore, vendase dhe të huaja (për shembull, perëndeshë e Sidonianëve te 1 Mbretërve 11:33), saqë u konkretizua nga kuptimi "Hyjni" në kuptimin "Perëndi", ndonëse ende përdoret herë pas here në mënyrë mbiemërore si "Hyjnore".[3]
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Moses Maimonides. Guide for the Perplexed (1904 translation by Friedländer). Starting from the beginning of chapter 2.
- ^ Smith 2010, f. 19.
- ^ Burnett 2001.