Jump to content

Elizabeta II

Përpunoni lidhje
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Elizabeta II
Mbretëresha e Mbretërisë së Bashkuar dhe mbretërive tjera të Komonuelthit
Mbretërimi6 shkurt 1952 – 8 shtator 2022
Kurorëzimi2 qershor 1953
ParaardhësXhorxh VI i Britanisë së Madhe
PasardhësÇarls, Princi i Uellsit
BashkëshortPrinci Filip Duka i Edinburgut (m.1947; vdiq më 2021)
Fëmijë
ShtëpiaWindsor
I atiGeorge VU
E ëmaElizabeth Bowes-Lyon
U lindPrincesha Elizabetë e Jorkut
21 prill 1926
Mayfair, Londër, Mbretëria e Bashkuar

Elizabeta II (Elizabeth Alexandra Mary; lindi më 21 prill 1926 - 8 shtator 2022[1]) ishte Mbretëresha e Mbretërisë së Bashkuar dhe mbretërive të Komonuelthit.[a]

Elizabeta lindi si fëmija i parë i Dukës dhe Dukeshës së Jorkut (më vonë Mbreti George VI dhe Mbretëresha Elizabeth). Babai i saj u ngjit në fron në vitin 1936 pas abdikimit të vëllait të tij, Mbretit Edward VIII, duke e bërë Elizabetën trashëgimtare të supozuar. Ajo u shkollua privatisht në shtëpi dhe filloi të merrte detyra publike gjatë Luftës së Dytë Botërore, duke shërbyer në Shërbimin Territorial Ndihmës. Në nëntor 1947, ajo u martua me Philip Mountbatten, një ish-princ i Greqisë dhe Danimarkës dhe martesa e tyre zgjati 73 vjet deri në vdekjen e Filipit në vitin 2021. Ata patën katër fëmijë: Çarls, Princi i Uellsit, Anne, Princesha Mbretërore, Princi Andrew, Duka e Jorkut, Princi Edward, Earl i Wessex

Kur babai i saj vdiq në shkurt 1952, Elizabeta, atëherë 25 vjeçe, u bë mbretëreshë e shtatë vendeve të pavarura të Komonuelthit: Mbretërisë së Bashkuar, Kanadasë, Australisë, Zelandës së Re, Afrikës së Jugut, Pakistanit dhe Ceilonit, si dhe Krere e Komonuelthit. Elizabeta ka mbretëruar si një monarke kushtetuese përmes ndryshimeve të mëdha politike si Konflikti në Irlandën e Veriut, devolucioni në Mbretërinë e Bashkuar, aderimi i Mbretërisë së Bashkuar në Komunitetet Evropiane, tërheqja e Mbretërisë së Bashkuar nga Bashkimi Evropian, atdhetimi kanadez dhe dekolonizimi i Afrikës. Numri i mbretërive të saj ka ndryshuar me kalimin e kohës ndërsa territoret kanë fituar pavarësinë dhe kur mbretëritë, duke përfshirë Afrikën e Jugut, Pakistanin dhe Ceilonin (i riemërtuar Sri Lanka), janë bërë republika. Vizitat dhe takimet e saj të shumta historike përfshijnë një vizitë shtetërore në Republikën e Irlandës në vitin 2011 dhe vizita te ose nga pesë papat.

Elizabeta është monarku britanik me mbretërimin më të gjatë, kreu femër më jetëgjatë i shtetit në histori, monarku aktual më e vjetër dhe më jetëgjatë, dhe kreu më e vjetër në detyrë të shtetit dhe më jetëgjatë. Elizabeta herë pas here është përballur me ndjenjat republikane dhe kritikat e shtypit ndaj familjes mbretërore, veçanërisht pas prishjes së martesave të fëmijëve të saj, annus horribilis në vitin 1992 dhe vdekjes më 1997 të ish-nuses së saj Diana, Princeshës së Uellsit. Megjithatë, mbështetja për monarkinë në Mbretërinë e Bashkuar ka qenë dhe mbetet vazhdimisht e lartë, ashtu si edhe popullariteti i saj personal. Elizabeta vdiq më 8 shtator 2022.

Vdekja

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Artikulli kryesor: Vdekja e Elizabetës II

Më 8 shtator 2022, Buckingham Palace njoftoi se Mbretëresha ishte nën mbikëqyrjen mjekësore në Balmoral Castle pasi mjekët shprehën shqetësimin. Deklarata thoshte, "Pas vlerësimit të mëtejshëm këtë mëngjes, mjekët e Mbretëreshës janë të shqetësuar për shëndetin e Madhërisë së Saj dhe i kanë rekomanduar asaj të qëndrojë nën mbikëqyrjen mjekësore. Mbretëresha mbetet e rehatshme dhe në Balmoral."[3][4] Katër fëmijët e Mbretëreshës së bashku me nuset e saj, dhe Princi William dhe Princi Harry, udhëtuan për të qenë me të.[5][6] Vdekja e saj u konfirmua më pas atë mbrëmje,[7][8] duke vënë në fuqi Operation London Bridge.

Titujt

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • 26 prill 1926-11 dhjetor 1936:Lartёsia e Saj Mbretёrore Princesha Elizabetё e Jorkut
  • 11 dhjetor 1936-20 nentor 1947:Lartёsia e Saj Mbretёrore Princesha Elizabetё
  • 20 nentor 1947 - 6 shkurt 1952: Lartёsia e Saj Mbretёrore Princesha Elizabetё,Dukesha e Edinburgut
  • Prej 6 shkurt 1952:Lart Madhёria e Saj Mbreteresha E Mbreterisё sё Bashkuar

Mirënjohjet

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shënimet

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Si monarke kushtetuese, Mbretëresha është kreu i shtetit, por kompetencat e saj ekzekutive janë të kufizuara nga konventat kushtetuese.[2]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Furness, Hannah (8 shtator 2022). "Queen Elizabeth II dies aged 96 at Balmoral". The Daily Telegraph (në anglisht).
  2. ^ Alden, Chris (16 maj 2002). "Britain's monarchy". The Guardian (në anglisht).
  3. ^ "Queen's doctors concerned for her health – palace". BBC News (në anglisht). 8 shtator 2022. Arkivuar nga origjinali më 8 shtator 2022. Marrë më 8 shtator 2022.
  4. ^ Davies, Caroline (8 shtator 2022). "Queen under medical supervision at Balmoral after doctors' concerns". The Guardian (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 8 shtator 2022. Marrë më 8 shtator 2022.
  5. ^ "Queen under medical supervision as doctors are concerned for her health. Prince Charles, Camilla and Prince William are currently travelling to Balmoral, Clarence House and Kensington Palace said". Sky News (në anglisht). 8 shtator 2022. Arkivuar nga origjinali më 8 shtator 2022. Marrë më 8 shtator 2022.
  6. ^ Shaw, Neil (8 shtator 2022). "Duke of York, Princess Anne and Prince Edward all called to Queen's side". Plymouth Live (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 8 shtator 2022. Marrë më 8 shtator 2022.
  7. ^ "Queen Elizabeth II has died". BBC News (në anglisht). 8 shtator 2022. Arkivuar nga origjinali më 8 shtator 2022. Marrë më 8 shtator 2022.
  8. ^ CNN, Ivana Kottasová, Rob Picheta, Max Foster and Lauren Said-Moorhouse. "Queen Elizabeth II dies at 96". CNN (në anglisht). Marrë më 2022-09-08. {{cite web}}: |last= ka emër të përgjithshëm (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve (lidhja)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Elizabeta_II&oldid=2585509"