Gazimestani
| Gazimestani | |
|---|---|
IUCN kategoria Ia (rezervat strikt natyror) | |
 | |
| Koordinatat | 42°41′38.36″N 21°07′03.76″E / 42.6939889°N 21.1177111°E |
| Shteti |  Kosova |
| Rajoni | Prishtinë |
| Kosova | Prishtinë |
| Sipërfaqja | 12 ha |
| Krijimi | 1953 |
Gazimestani është një rezervat strikt i natyrës, zonë e mbrojtur e natyrës nga viti 1953, që gjendet në afërsi të Prishtinës, Republika e Kosovës. Rezervati bën pjesë në kategorinë e Rezervateve bimore të njohura si Lulegjaku (bozhuri ose Paeonia peregina), dhe ka një sipërfaqe prej rreth 15 ha.[1]
Përmbledhje
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Përveç rëndësisë së madhe për ruajtjen e diversitetit biologjik të Kosovës, Lulegjaku i Kosovës ka një rëndësi simbolike në trashëgiminë kulturore, shpirtërore dhe historike. Miti i Lulegjakut të Kosovës, i cili përshkon poezinë, besimet dhe zakonet popullore, ka një rol të veçantë në ruajtjen e vetëdijes kolektive si pjesë e legjendës për gjakun e heronjve të Kosovës të derdhur në lule, simbol i patriotizmit. dhe vetëflijimit. Përveç Lulegjakut të Kosovës, Gazimestani është shtëpia e llojeve të tjera të rëndësishme bimore. Bëhet fjalë për endemikët e Ballkanit, Hypericum rumelicum, shafrani i verdhë (Crocus moesiacus) dhe elbi i egër (Hordeum leporium), si dhe reliket terciare dhe raritet natyrore, të hidhura (Adonis vernalis) dhe bajame stepë (Prunus tenella).
Rezervati është i banuar nga lloje të shumta kafshësh, më të rëndësishmet prej të cilave janë kafshë të rralla, hardhuca me këmbë të shkurtra (Ablepharus kitaibelii), qukapiku i stepës ( Elaphe longissima ), gjarpëri i bakrit ( Coronella austriaca ), kestrella e zakonshme ( Falco tinnunculus ), pëllumbi i shpellës (Columbia livia), korbi ( Corvus corax ), harrier ( Corvus frugilegus ), pata e egër (Anser anser) dhe nishani i zakonshëm ( Talpa europaea ).
Gazimestani ka një vlerë të paçmueshme si një zonë gjeografike që përfaqëson një vend domethënës historik dhe shpirtëror, ku ndodhet monumenti i Heronjve të Kosovës, varri i tre flamurtarëve, kështu që Gazimestani ka një rëndësi edhe si kompleks memorial-memorial.
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Literatura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- O. Stapf, 1918: Paeonia peregrina. In: Curtis’s Botanical Magazine. 8742.* vol. 144 (Auf Paeon.de)
- RHS A-Z encyclopedia of garden plants (në anglisht). United Kingdom: Dorling Kindersley. 2008. fq. 1136. ISBN 1405332964.
- „RHS Plant Selector – Paeonia peregrina 'Otto Froebel'“ Arkivuar 2014-03-14 tek Wayback Machine.
- Valentina Pitulić 2007: Semantika božura. Altera, Beograd Filozofski Fakultet. (serb. Валентина Питулић, Семантика божура)
- Predrag Lazarević, Verica Sotanović, 2012: Wild Peonies (Paeonia L.) in Serbia – distribution, populations, vulnerability and protecion. Zastita Prirode 62/2: 19-44
Burimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "RAPORT PËR GJENDJEN E NATYRËS 2010 - 2014" (PDF). ammk-rks.net. Prishtinë: MINISTRIA E MJEDISIT DHE PLANIFIKIMIT HAPESINOR. 2015. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 10 shtator 2016. Marrë më 1 qershor 2016.