Gjuhët veriore gjermanike
Gjuhët veriore gjermanike | |
---|---|
Familje gjuhësore | indo-evropiane
|
Kodet gjuhësore | |
ISO 639-3 | – |
Glottolog | nort3160 |
Gjuhët veriore gjermane përbëjnë një nga tre degët e gjuhëve gjermane, një nëngrup i gjuhëve indo-evropiane, së bashku me gjuhët perendimore gjermane dhe gjuhët gjermane të zhdukura.Ky grupi i gjuhës nganjëherë njihet edhe si "gjuhët nordike", një përkthim i drejtpërdrejtë i termit më të zakonshëm që përdoret në mesin e dijetarëve danezë, suedezë norvegjezë dhe laikëve.
Në Skandinavi termi "gjuhë skandinave" i referohet në mënyrë specifike gjuhëve përgjithësisht të ndërsjella të tre vendeve kontinentale skandinave dhe përdoret kështu në një kuptim më të ngushtë si një nëngrup i gjuhëve nordike, duke lënë mënjanë nënsimin insular të gjuhës Faroese dhe Islandeze . Danishtja, Norvegjishtja dhe Suedishtja janë gjithashtu të referuara si gjuhë kontinentale skandinave ose nordike, ndërsa Gjuha Faroese dhe Islandeze janë grupuar së bashku si gjuhë insulare skandinave ose nordike.Termi skandinav u ngrit në shekullin e 18 si rezultat i lëvizjes së skandinave të hershme gjuhësore dhe kulturore, duke iu referuar njerëzve, kulturave dhe gjuhëve të tre vendeve Skandinave dhe duke theksuar trashëgiminë e tyre të përbashkët..
Termi "gjuha veriore gjermane" përdoret në gjuhësi krahasuese[1], ndërsa termi "gjuha skandinave" shfaqet në studimet e gjuhëve standarde moderne dhe kontinuiteti dialektik të Skandinavisë.[2][3]
Përafërsisht 20 milion njerëz në vendet nordike flasin një gjuhë skandinave si gjuhë amtare, duke përfshirë një pakicë përafërsisht 5% në Finlandë. Gjuhët që i përkasin gjuhës veriore-gjermane janë gjithashtu të folura zakonisht në Grenlandë dhe, në një masë më të vogël, nga emigrantët në Amerikën e Veriut.
Gjuhët moderne dhe dialektet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Gjuhët moderne në këtë grup janë:
- Daneze
- Dialekti jutlandik
- Jutlandika veriore
- Jutlandika lindore
- Jutlandika perendimore
- Jutlandicka jugore
- Daneze Insulare
- Dialekti Bornholmsk
- Dialekti jutlandik
- Suedisht
- Dialekte suedeze te Jugut
- Scaniane
- Dialektet Göta
- Dialektet Gotland
- Dialektet Svea
- Dialektet Dalecarlian
- Elfdalian
- Dialektet Dalecarlian
- Norrland dialects
- Dialektet Jämtland
- Dialektet lindore suedeze
- Finlandisht Suedisht
- Estonisht Suedisht
- Dialekte suedeze te Jugut
- Norvegjisht
- Faroese
- Islandeze
Burimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Language Family Trees Indo-European, Germanic, North. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, Texas: SIL International
- ^ Scandinavian Dialect Syntax. Rrjeti për Sintaksin e Dialekteve Skandinave. Marrë 11 nëntor 2007.
- ^ Torp, Arne (2004). Nordiske sprog i fortid og nutid. Sproglighed og sprogforskelle, sprogfamilier og sprogslægtskab Arkivuar 4 nëntor 2011 tek Wayback Machine. Moderne nordiske sprog. In Nordens sprog – med rødder og fødder. Nord 2004:010,ISBN 92-893-1041-3, Nordic Council of Ministers' Secretariat, Copenhagen 2004. (In Danish).