Shihni burimin për Hovgården

{{Infobox vend historik
| emri                = 
| emri_amëtar         = Hovgården
| gjuha_amëtare       = sv
| foto                = Hovgården Royal Tumuli & Adelsö Church 2009.jpg
| përshkrimi          = 
| lloji               = 
| locmapin            = 
| gjer_g =59 | gjer_m =21 | gjer_s =41.33 | gjer_dr = N
| gjat_g =17 | gjat_m =31 | gjat_s =54.24 | gjat_dr = E
| lokacioni           = [[Komuna Ekerö]], [[Suedi]]
| sipërfaqja          = 
| ndërtuar            = Shekulli VIII
| arkitekt            = 
| arkitektura         = 
| organi_drejtues     = 
| pronar              = 
| përcaktimi1         = WHS
| përcaktimi1_offname = [[Birka]] dhe Hovgården
| përcaktimi1_data    = 1993 <small>([[Komiteti i Trashëgimisë Botërore|sesioni]] i 17-të)</small>
| përcaktimi1_numri   = [http://whc.unesco.org/en/list/555 555]
| përcaktimi1_kriteret = iii, iv
| përcaktimi1_lloji   = Kulturor
| përcaktimi1_free1name = Shteti
| përcaktimi1_free1value = {{flagcountry|Suedia}}
| përcaktimi1_free2name = Rajoni
| përcaktimi1_free2value = Evropa dhe Amerika Veriore
}}

'''Hovgården''' është një vend [[Arkeologjia|arkeologjik]] në ishullin e [[Mälaren|Liqenit Mälaren]] të [[Adelsö]] në [[Komunën Ekerö]] në [[Suedia|Suedinë]] qendrore-lindore. Gjatë epokës së Vikingëve, qendra e rrjedhjes së luginës Mälaren ishte vendbanimi [[Birka]], i themeluar në mes të shekullit të VIII dhe i braktisur në fund të shekullit të X-të dhe i vendosur në ishullin [[Björkö, Ekerö|Björkö]] vetëm në jug të Adelsö.
Hovgården besohet të ketë qenë vendi nga ku mbretërit dhe kryetarët e sunduan zonën. Hovgården, së bashku me Birka u bën  [[Vende të Trashëgimisë Botërore]] të [[UNESCO]]-s në vitin 1993.<ref name="RAÄ">Bordi Kombëtar i Trashëgimisë</ref>

Hovgården ndodhet në një vend të rrafshët në veri-perëndim të kishës romake [[Kisha Adelsö|Adelsö]], e karakterizuar nga një luginë e ngushtë e cila shtrihet në veri të pyjeve të ngarkuara me [[morena]].  Këto toka livadhe historike u kultivuan në shekullin e 19-të dhe vështirë se janë ndryshuar që nga ajo kohë, pasi disa ferma të mirëmbajtura të shekullit të 18-të janë dëshmi për këtë.<ref name="Bratt">Bratt</ref>


== Historia ==
[[File:U 11, Adelsö (imposing).jpg|thumb|250px|Gryka e gurit Hacon, rreth vitit 1070.]]
Rrënojat arkeologjike më të vjetra në Adelsö, të gjetura në veri të Hovgården, janë gropa dhe fusha varrezash nga [[Epoka e Bronxit|Epoka e Bronzit]] (1800-500 pes). Me sa duket kjo kulturë mbijetoi në Epokën e Hekurit (500-800 të es) pasi varret nga pjesa e hershme e kësaj periudhe janë gjetur në disa vende të zonës. Në Hovgården janë gjetur rreth 124 varre; (1-400 të es) dhe më i riu që nga fillimi i Mesjetës (1050-1520), duke treguar se zona ka qenë e banuar në mënyrë të pandërprerë gjatë gjithë kësaj periudhe.<ref name="Bratt" />

[[File:The ruins of Alsnö hus, Adelsö.JPG|thumb|left|Mbetje të [[Alsnö hus]].]]
Pikërisht në veri të kishës së famullisë janë pesë varre të mëdha nga të cilat tre quhen ''Kungshögar''.  Në suedisht, ''Kung'' do të thotë Mbret dhe ''högar'', nga fjala e norvegjishtes së vjetër ''haugr'', do të thotë gropë varrimi. Hovgården me sa duket ishte vendndodhja për një patundshmëri mbretërore ''Kungsgård'' që në fillim të Epokës së Vikingëve({{rreth}} 800-1050 të es).  Një gërmim i një prej këtyre varreve mbretëror në vitin 1917 zbuloi eshtrat e një burri të pasur që jetonte rreth vitit 900 të es. Ai u dogj duke u shtrirë në një varkë, të veshur me veshje të shtrenjta, por pa armë, të shoqëruar nga kuaj, lopë dhe qen.<ref name="Bratt" />

[[Birka]], qyteti më i vjetër në Suedi, ishte një shtyllë tregtare ndërkombëtare. Është supozuar se vendbanimi mbretëror në Hovgården u krijua si mjeti i mbretit për të kontrolluar Birkën. Sidoqoftë, ndërsa Birka u braktis në mes të shekullit të X-të, pasuria mbretërore me sa duket nuk ishte ashtu si guri Hacon U11 nga rreth vitit 1070 pretendon, i cili është gdhendur për mbretin u ngrit pranë varreve mbretërore.<ref name="Bratt" />  Ishte pjesë e [[Uppsala öd]], një rrjet i pronave mbretërore që mbështesin Mbretërit e Suedisë.

== Referime ==
* {{cite book  | title = Mälaröarna - kulturhistoriska miljöer  | first = Peter | last = Bratt | pages = 86–88  | publisher = Stiftelsen Stockholms Läns Museum  | year = 1988 | language = sv | isbn = 9187006065  }}
* {{cite web  |url=http://www.raa.se/cms/extern/en/places_to_visit/world_heritage_sites/birka_and_hovgarden.html   |title=Birka and Hovgården  |publisher=Bordi i Trashëgimisë Kombëtare Suedeze (Rikantikvarieämbetet, RAÄ)   |accessdate=2008-03-06   |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071024105314/http://www.raa.se/cms/extern/en/places_to_visit/world_heritage_sites/birka_and_hovgarden.html   |archivedate=2007-10-24    }}
=== Shënime ===
{{reflist}}

== Lidhje të jashtme ==
{{Commonscat|Hovgården}}
*[http://whc.unesco.org/en/list/555 Birka dhe Hovgården] në [[UNESCO]]
*[https://web.archive.org/web/20060718051446/http://www.raa.se/varveng/birkae.asp Birka dhe Hovgården]

{{DEFAULTSORT:Hovgarden}}
[[Kategoria:Trashëgimi botërore në Suedi]]