Jump to content

Kanadezët

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Kanadezët (frëngjisht: Canadiens) janë njerëz të identifikuar me shtetin e Kanadasë. Kjo lidhje mund të jetë rezidenciale, ligjore, historike ose kulturore. Për shumicën e kanadezëve, shumë (ose të gjitha) nga këto lidhje ekzistojnë dhe janë kolektivisht burimi i tyre i të qenit kanadez.

Kanadaja është një shoqëri shumëgjuhëshe dhe shumëkulturore, shtëpia e njerëzve të grupeve me origjinë të ndryshme etnike, fetare dhe kombëtare, ku shumica e popullsisë përbëhet nga emigrantë të Botës së Vjetër dhe pasardhësit e tyre. Pas periudhës fillestare të kolonizimit francez dhe më pas të kolonizimit shumë më të madh britanik, valë (ose kulme) të ndryshme emigrimi dhe vendosjeje të popujve jovendas ndodhën gjatë gati dy shekujve dhe vazhdojnë edhe sot. Elementet e zakoneve, gjuhëve dhe feve vendase, franceze, britanike dhe më të fundit të emigrantëve janë bashkuar për të formuar kulturën e Kanadasë, dhe kështu një identitet kanadez. Kanadaja ka qenë gjithashtu e ndikuar fuqimisht nga fqinji i saj gjuhësor, gjeografik dhe ekonomik - Shtetet e Bashkuara.

Pavarësia kanadeze nga Mbretëria e Bashkuar u rrit gradualisht gjatë shumë viteve pas formimit të Konfederatës Kanadeze në 1867. Lufta e Parë dhe e Dytë Botërore, në veçanti, lindën një dëshirë në mesin e kanadezëve që vendi i tyre të njihet si një shtet i plotë, sovran, me një shtetësi të veçantë. Pavarësia legjislative u krijua me miratimin e Statutit të Uestminsterit, 1931, Akti Kanadez i Shtetësisë, 1946, hyri në fuqi më 1 janar 1947, dhe sovraniteti i plotë u arrit me patriotizimin e kushtetutës në 1982. Ligji i shtetësisë së Kanadasë pasqyronte ngushtë atë të Mbretërisë së Bashkuar. Legjislacioni që nga mesi i shekullit të 20-të përfaqëson angazhimin e kanadezëve ndaj shumëlateralizmit dhe zhvillimit shoqëroro-ekonomik.