Kulla e SylëRegjëve
| Kulla e SylëRegjëve | |
|---|---|
| Lloji | Arkitekturore |
| Vendndodhja | Vranoc, Pejë, Kosovë |
| Ndërtuar | Shek. XVIII |
| Riparuar më | 2006-2009 |
| Stili arkitekturor | Osmane |
| Organi drejtues | QRTK – Pejë |
| Emri zyrtar: Monument /Ansambël | |
| Lloji | Nën mbrojtje |
| Nr. i referencës | 766 |
Kulla e SylëRegjëve është një monument i trashëgimisë kulturore në Vranoc, Pejë, Kosovë.[1] Ky monument është i kategorisë "Arkitekturor". Kulla e Sylë Rexhës gjendet në qendër të fshatit Vranoc. Kulla e shek. XVIII dykatëshe është realizuar me gurë lumi dhe kënde nga guri i latuar, nga mjeshtër popullorë dibranë dhe mjeshtrit nga familja e Sylë Rexhës.[1]
Përshkrimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kjo kullë i takon tipit të kullave me dyshëkllek të gurit i cili shtrihet në të tri anët e kullës - në gjithë ballin dhe pjesërisht në dy murët anësore.[2] Për nga pikëpamja funksionale kulla ka tri nivele me funksione sipas radhës: ahuri, odat e familjes dhe më së larti oda e burrave. Gjithashtu, kulla shquhet me një artikulim të qartë kompozicional, përkatësisht hapjet harkore të madhësive të ndryshme për ndriçim sa vinë e shtohen, ato përsëriten sipas skemës funksionale të brendshme. Nga kontura e kullës dalin jashtë në formë anëcaku vetëm dyshekllëku dhe nevojtorja nga guri, të cilat paraqiten si dy elemente të baraspeshuara. Karakteristike për gjendjen burimore të kësaj kulle ishte shkalla e lartë e ornamentimit të gurëve.[3] Në elementet përkatëes arkitektonike të kësaj kulle në brendi apo jashtë saj, u aplikuan gjithësej 26 ornamente simbolike nga kulti i diellit dhe kulti i gjaperit.[3] Dyert e mëdha harkore të oborrit, ndërtuar disa vite pas kullës, në kuader te strukturimit arkitektonik hapësinore të kompleksit të kullës së SylëRexhëve, paraqiten si njësi e veçantë arkitektonike kompozicionale.[3] Si element përbërës i kësaj njësie të veçantë arkitektoniko-kompozicionale, porta e vogël me hark të dyfishtë shërben për hyrje të antarëve të familjes. Në harkun e gjerë të kësaj porte, mbështetur mbi dy anëcakët e përpunuar janë skalitur gjithësej 7 ornamente simbolike nga kulti i diellit dhe kulti i gjarperit.[3]
Restaurimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Objekti është djegur gjatë luftës së vitit 1998-1999 dhe restaurimi është bërë nga viti 2006-2009. Për t’i akomoduar nevojat bashkëkohore për jetesë kulla ka pësuar ndryshime në organizmin e brendshëm. Kulla tani është në gjendje të mirë dhe përdoret për banim.[1]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b c LISTA E TRASHËGIMISË KULTURORE PËR MBROJTJE TË PËRKOHSHME (PDF). Republika e Kosovës, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit. Marrë më 17 gusht 2016.
- ^ "Kulla e Sylë Rexhës (Pejë)". Databaza e Trashëgimisë Kulturore të Kosovës. Ministria e Kulturës Rinisë dhe Sportit. Arkivuar nga origjinali më 7 janar 2020. Marrë më 13 nëntor 2016.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c d Doli, Flamur (2009). Arkitektura Vernakulare e Kosovës. Prishtinë: ILIRI. fq. 149, 150. ISBN 978-9951-8786-0-9.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)
Lidhjet e jashtme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Databaza e trashëgimisë kulturore të Kosovës Arkivuar 26 mars 2016 tek Wayback Machine
 | Ky artikull për historinë e Kosovës është i cunguar. Ju mund të ndihmoni Wikipedian duke e zgjeruar atë. |