Jump to content

Kultura e Krishterë

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Kultura e Krishtërimit)
Shembuj të kulturës së krishterë
Në drejtim të akrepave të orës nga lart: tavani i kapelës Sistine, katedralja Notre-Dame në Paris, dasma ortodokse lindore, statuja e Krishtit Shëlbues, skena e Lindjes.

Kultura e Krishterë në përgjithësi përfshin të gjitha praktikat kulturore që janë zhvilluar rreth fesë së krishterimit. Ka ndryshime në zbatimin e besimeve të krishtera në kultura dhe tradita të ndryshme.

Kultura e krishterë ka ndikuar dhe asimiluar shumë nga kultura greko-romake, bizantine, perëndimore,[1] Lindja e Mesme,[2][3] Zoroastrizmi,[4] sllave, kaukaziane dhe ndoshta nga kultura indiane.[5] Gjatë Perandorisë së hershme Romake, i ashtuquajturi krishterim është ndarë në Lindjen para-ekzistuese Greke dhe Perëndimin Latin. Rrjedhimisht, versione të ndryshme të kulturave të krishtera u ngritën me ritet dhe praktikat e tyre, Krishterimi mbetet i larmishëm kulturalisht në degët e tij perëndimore dhe lindore.

Krishterimi luajti një rol të rëndësishëm në zhvillimin e qytetërimit perëndimor, në veçanti, Kishës katolike dhe Protestantizmit. Kultura perëndimore, gjatë pjesës më të madhe të historisë së saj, ka qenë pothuajse e barabartë me kulturën e krishterë. Jashtë botës perëndimore, krishterimi ka pasur ndikim në kultura të ndryshme, si në Afrikë dhe Azi.[6][7]

Të krishterët kanë dhënë një kontribut të dukshëm në përparimin njerëzor në një gamë të gjerë dhe të larmishme fushash, si historikisht ashtu edhe në kohët moderne, duke përfshirë shkencën dhe teknologjinë, mjekësinë, artet e bukura dhe arkitekturën, politikën, letërsinë, muzikën, filantropinë, filozofinë, etikën: 15 : , humanizmi, teatri dhe biznesi. Sipas 100 Years of Nobel Prizes, një rishikim i dhënies së çmimeve Nobel ndërmjet viteve 1901 dhe 2000 zbulon se (65.4%) e laureatëve të çmimeve Nobel, e kanë identifikuar krishterimin në format e tij të ndryshme si preferencën e tyre fetare.[8]

  1. ^ Caltron J.H Hayas, Christianity and Western Civilization (1953), Stanford University Press, p.2: "That certain distinctive features of our Western civilization – the civilization of western Europe and of America— have been shaped chiefly by Judaeo – Graeco – Christianity, Catholic and Protestant."
  2. ^ Pacini, Andrea (1998). Christian Communities in the Arab Middle East. ISBN 9780198293880. Marrë më 29 prill 2016. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ "The historical march of the Arabs: the third moment".
  4. ^ Grabbe, Lester L. (2006-07-27). A History of the Jews and Judaism in the Second Temple Period (vol. 1): The Persian Period (539-331BCE) (në anglisht). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-0-567-21617-5.
  5. ^ The Culture of Kerala
  6. ^ Curtis, Michael (2017). Jews, Antisemitism, and the Middle East. Routledge. fq. 173. ISBN 9781351510721. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ D. Barr, Michael (2012). Cultural Politics and Asian Values. Routledge. fq. 81. ISBN 9781136001666. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Baruch A. Shalev, 100 Years of Nobel Prizes (2003), Atlantic Publishers & Distributors, p.57: between 1901 and 2000 reveals that 654 Laureates belong to 28 different religions. Most (65.4%) have identified Christianity in its various forms as their religious preference. ISBN 978-0935047370