Lakshmibai
| Rani i Jhansi | |
|---|---|
 | |
| Mbretërimi: | 21 nëntor 1853 - 10 mars 1854 pastaj përsëri 4 qershor 1857 - 4/5 prill 1858 |
| Paraardhës: | Gangadhar Rao |
| Pasues: | Raj britanike |
| Bashkëshorte: | Gangadhar Rao |
| Fëmijë të ligjshëm: | Damodar Rao (vdiq pas katër muajve, Anand Rao (fëmijë i adoptuar, u emërua Damodar Rao) |
| Dinastia: | Dinastia e Tudorëve |
| Babai: | Moropant Tambe |
| Nëna: | Bhagirathi Sapre |
| Ditëlindja: | 19 nëntor 1928[1][2][3] |
| Vendlindja: | Benares, Mbretëria Kashi-Benares (tani Varanasi, Uttar Pradesh, India |
| Ditëvdekja: | 18 qershor 1858 (29 vjet) |
| Vendvdekja | Kotah-ki-Serai, Gwalior, Shteti Gwalior, India Britanike (tani Madhya Pradesh, India) |
Rani i Jhansi (
pronunciation (help·info); 19 mëntor 1828 – 18 qershor 1858),[4][5] ishte mbretëreshë e shtetit të Jhansit në Indinë e Veriut tani në distriktin Jhansi në Uttar Pradesh, India.[6] Ajo ishte një figurat e shquar të Rebelimit indian të vitit 1857 dhe u bë një simbol e rezistencës të Raj britanike për nacionalistët indian. Ajo u quajt më pas Lakshmibai (ose Laxmibai) për nder të perëndeshës hindu Lakshmi dhe sipas traditave.
Jeta e hershme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Rani Lakshmibai lindi në qytezën e Varanasit te Moropant Tambe dhe Bhagirathi Sapre.[7] Ajo u emërua Manikarnika Tambe dhe kishte pseudonimin Manu.[8] Prindërit e saj vinin nga Maharashtra. Nëna e saj vdiq kur ishte katër vjeç. Babai i saj ka punuar për Peshwa Baji Rao II të rrethit Bithoor.[9] Peshwa e quajti atë "Chhabili", që do të thotë "e gjallë". Ajo ishte arsimuar në shtëpi, në gjendje të lexonte dhe të shkruante, dhe ishte më e pavarur në fëmijërinë e saj sesa të tjerët në moshën e saj; studimet e saj përfshinin të shtënat, kalërimin, skermën[10][11] dhe mallakhamba me shoqet e fëmijërisë Nana Sahib dhe Tatya Tope.[12] Rani Lakshmibai kundërshtuan shumë nga pritjet kulturore patriarkale për gratë në shoqërinë e Indisë në këtë kohë.
Rani Lakshmibai ishte mësuar të hipte mbi kalë i shoqëruar nga një përcjellje e vogël midis pallatit dhe tempullit edhe pse ndonjëherë ajo mbartej nga palankina.[13] Kuajt e saj përfshirë Sarangi, Pavan dhe Baadal; sipas historianëve ajo hipi Baadal kur u arratis nga kështjella në vitin 1858. Rani Mahal, pallati i Rani Lakshmibai, tani është shndërruar në një muze. Ajo strehon një koleksion të mbetjeve arkeologjike të periudhës midis shekujve 9 dhe 12 era e re.
Vdekja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Më 17 qershor në rebelimin indian, sipas një rrëfimi të dëshmitarëve okularë, Rani Lakshmibai vuri një uniformë të sowar dhe sulmoi një nga hussarët që ishin nën kapitenin Heneage; ajo u rrëzua nga kali i saj dhe gjithashtu e plagosur, ndoshta nga sabre i tij. Pas pak, pasi ajo ishte ulur e gjakosur pranë rrugës, ajo njohu ushtarin dhe qëlloi ndaj tij me një pistoletë.[14][15] Sipas një tradite tjetër, Rani Lakshmibai, Mbretëresha e Jhansite, e veshur si udhëheqës kalorësie, u plagos keq; duke mos dëshiruar që britanikët të kapnin trupin e saj, ajo i tha një eremitit ta djegë atë. Pas vdekjes së saj, disa njerëz vendas dogjën trupin e saj.
Britanikët pushtuan qytetin e Gwalior pas tre ditësh. Në raportin britanik të kësaj beteje, Hugh Rose komentoi se Rani Lakshmibai është "e personueshëm, e zgjuar dhe e bukur" dhe ajo është "më e rrezikshmja nga të gjithë liderët indianë".[16][17] Rose njoftoi se ajo ishte varrosur "me një ceremoni të shkëlqyeshme nën një pemë bajame nën Shkëmbin e Gwalior, ku unë pashë eshtrat dhe hirin e saj".[18][19]
Varri i saj është në zonën Phool Bagh të Gwalior. Njëzet vjet pas vdekjes së saj, koloneli Malleson shkroi në History of the Indian Mutiny (Historia e Kryengritjes Indiane), 1878 'Sido që të jetë gabimi i saj në sytë e Britanisë, bashkatdhetarët e saj do të kujtojnë ndonjëherë se ajo ishte nxitur nga keqtrajtimi në rebelim dhe se ajo jetoi dhe vdiq për vendin e saj, Ne nuk mund ta harrojmë kontributin e saj për Indinë.[20]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Meyer, Karl E. & Brysac, Shareen Blair (1999) Tournament of Shadows. Washington, DC: Counterpoint; p. 138--"The Rani of Jhansi ... known to history as Lakshmi Bai, she was possibly only fourteen in 1842 when she married the .. Rajah of Jhansi ..."
- ^ Copsey, Allen. "When was she born?". Lakshmibai, Rani of Jhansi. Marrë më 2014-06-28.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ The 177th anniversary of the Rani's birth according to the Hindu calendar was celebrated at Varanasi in November 2012: "Lakshmi Bai birth anniversary celebrated". Times of India. World News. 13 nëntor 2012. Marrë më 6 dhjetor 2012.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Meyer, Karl E. & Brysac, Shareen Blair (1999) Tournament of Shadows. Washington, DC: Counterpoint; p. 138--"The Rani of Jhansi ... known to history as Lakshmi Bai, she was possibly only twelve in 1842 when she married the .. Rajah of Jhansi ..."
- ^ Though the day of the month is regarded as certain historians disagree about the year: among those suggested are 1827 and 1835.
- ^ "Who is Manikarnika?".
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Edwardes (1975), p. 115
- ^ Allen Copsey (23 shtator 2005). "Lakshmibai, Rani of Jhansi – Early Life". Copsey-family.org. Marrë më 7 korrik 2012.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) (jep datën e lindjes 19 nëntor 1835) - ^ Later in his life Moropant Tambe was a councillor in the court of Jhansi under his daughter's rule; he was executed as a rebel after the capture of the city."Lakshmibai, Rani of Jhansi; Victims". Allen Copsey. Marrë më 17 maj 2013.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ David (2002), p. 350
- ^ N.B. Tambe and Sapre are clan names; "Bai" or "-bai" is honorific as is "-ji" the masculine equivalent. A Peshwa in a Maratha state is the chief minister.
- ^ Agarwal, Deepa (8 shtator 2009). "Rani Lakshmibai". Penguin UK – nëpërmjet Google Books.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Godse, Vishnu Bhatt. "Godse's account". Lakshmibai, Rani of Jhansi. Allen Copsey. Marrë më 6 dhjetor 2012.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ David (2006), pp. 351–362
- ^ Allen Copsey. "Brigadier M W Smith Jun 25th 1858 to Gen. Hugh Rose". Copsey-family.org. Marrë më 7 korrik 2012.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ David, Saul (2003), The Indian Mutiny: 1857, London: Penguin; p. 367
- ^ Ashcroft, Nigel (2009), Queen of Jhansi, Mumbai: Hollywood Publishing; p. 1
- ^ Meyer Tournament; p. 145
- ^ "The British believed they had found some of her bones at the place where she was said to have been hurriedly cremated by her followers, but this too is open to doubt."--Edwardes Red Year, p. 125
- ^ Edwardes Red Year: one of two quotations to begin pt. 5, ch. 1 (p. 111); History of the Indian Mutiny was begun by John Kaye but Malleson both rewrote parts of it and completed the work.