Jump to content

Politika e qendrës së majtë

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Politika e qendrës së majtë është një gamë e ideologjive politike të krahut të majtë që anojnë më pranë qendrës politike dhe përgjithësisht përputhen me progresivizmin. Ideologjitë e qendrës së majtë përfshijnë demokracinë sociale, liberalizmin shoqëror dhe politikën e gjelbër. Idetë e mbështetura zakonisht nga qendra e majtë përfshijnë kapitalizmin e mirëqenies, drejtësinë shoqërore, internacionalizmin liberal dhe multikulturalizmin. Ekonomikisht, qendra e majtë mbështet një ekonomi të përzier në një sistem kapitalist demokratik, duke përfshirë shpesh ndërhyrjen ekonomike, taksimin progresiv dhe të drejtën për t'u bashkuar. Politika e qendrës së majtë është në kundërshtim me politikat e majta ekstreme që refuzojnë kapitalizmin ose mbrojnë revolucionin.

Qendra e majtë u zhvillua me pjesën tjetër të spektrit politik majtas-djathtas në Francën e shekullit të 18-të dhe 19-të, ku qendra e majtë përfshinte ata që mbështesnin transferimin e pushteteve nga monarkia në parlament ose miratuan republikanizmin e moderuar. Progresivizmi i hershëm dhe liberalizmi i majtë evoluan në fund të shekullit të 19-të dhe në fillim të shekullit të 20-të në Evropën Perëndimore dhe Shtetet e Bashkuara, ndërsa demokracia sociale u nda nga socializmi reformist. Demokracia sociale u bë ideologjia dominuese në Evropën Perëndimore gjatë zgjerimit ekonomik të pas Luftës së Dytë Botërore dhe u përhap në Afrikë pas dekolonizimit.

Ekonomia e qendrës së majtë ra në popullaritet pas recesionit 1973-1975 dhe u zëvendësua nga neoliberalizmi. Në vitet 1990, politika e Rrugës së Tretë u shfaq si një variant centrist i demokracisë sociale në Evropë dhe politika e qendrës së majtë u përhap në Amerikën Latine gjatë valës rozë. Në shekullin e 21-të, politika e qendrës së majtë sfidohet nga zhvillimet e Revolucionit Digjital, ngritja e klasës së ulët në klasën e mesme në vendet e zhvilluara dhe një rritje e mbështetjes për popullizmin.