Referencat kushtetuese ndaj Zotit
Referencat kushtetuese ndaj Zotit ekzistojnë në kushtetutat e disa shteteve, zakonisht dhe më shpesh në parathënie. Një referencë për Zotin në një tekst juridik quhet invocatio dei ('thirrje e Zotit') nëse vetë teksti shpallet në emër të hyjnisë. Një referencë për Zotin në një kontekst tjetër quhet nominatio dei ('emërtimi i Zotit'). Përfshirjet dhe thirrjet e tilla të Perëndisë gjenden veçanërisht në disa tradita kushtetuese evropiane (që pasqyrojnë pozicionin e fortë të kishave në ato vende dhe traditën e thirrjes së Zotit në dokumente ligjore) ashtu si edhe në kushtetutat e vendeve islame (ymeti).
Shprehja Invocationes dei ka një traditë të gjatë në historinë juridike evropiane, jashtë kushtetutave kombëtare. Në kohërat e lashta dhe mesjetare, perënditë ose Zoti thirreshin normalisht në kontrata për të garantuar marrëveshjet e bëra, dhe formula të tilla si "Në emër të Zotit Atë, Birit dhe Shpirtit të Shenjtë" përdoreshin në fillim të dokumenteve juridike për të theksuar drejtësinë e normave të krijuara. [1] Traktatet midis kombeve të krishtera zakonisht fillonin me një thirrje të Zotit deri në fund të shekullit XIX. [2]
Më vonë, kur kushtetutat e shkruara u bënë normë për shtetet moderne të shekullit XIX, disa shtete evropiane e bartën këtë traditë në dokumentet e tyre themeluese dhe më pas e ruajtën atë, ndërsa të tjerët - veçanërisht Franca laiciste dhe shtetet e ndikuara prej saj - nuk e bënë këtë, me qëllim që të ruajnë asnjanësinë fetare të shtetit. [3] Vendet evropiane kushtetutat e të cilave nuk i referohen fare Zotit përfshijnë Norvegjinë (1814), Luksemburgun (1868/1972), Islandën (1944/68), Italinë (1947), Portugalinë (1976) dhe Spanjën (1978); si dhe në disa shtete tjera. Në Shtetet e Bashkuara, kushtetuta federale nuk i referohet Zotit si të tillë, megjithëse përdor formulën "viti i Zotit tonë" në nenin VII. Në nivelin e shtetit, kushtetutat e shteteve të tilla si Kalifornia, Florida, Xhorxhia, Illinois, Kansas, Kentucky, Michigan, New Jersey, New Mexico, Pennsylvania, Wisconsin, Colorado, Washington, Nevada, Iowa, Texas, dhe Massachusetts, dhe Territori amerikan Porto Riko, kanë një referencë për Zotin. Ata zakonisht përdorin një përmbledhje të "Zotit të Plotfuqishëm" ose "Sunduesit Suprem të Universit". [4] [5]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
yreferences />
- ^ Klecha, Klaudia (2003). "The Controversy over Including invocatio Dei into the Future European Constitution". përmbledhur nga Adam Bodnar (red.). The emerging constitutional law of the European Union: German and Polish perspectives. Beiträge zum ausländischen öffentlichen Recht und Völkerrecht (në anglisht). Vëll. 163. Springer. fq. 551 et seq. ISBN 978-3-540-40424-8.
- ^ Lesaffer, Randall (2004). Peace treaties and international law in European history: from the late Middle Ages to World War One (në anglisht). Cambridge University Press. fq. 79. ISBN 978-0-521-82724-9.[lidhje e vdekur]
- ^ Schmid, 19.
- ^ Schmid, 20.
- ^ "New Jersey State Constitution 1947". New Jersey State Legislature (në anglisht). New Jersey State Legislature. Arkivuar nga origjinali më 30 qershor 2009. Marrë më 11 shtator 2018.