Samoa

Stampa:KUTIASamoa Shteti i Pavarur i Samoas ose siç njhet zakonisht Samoa (Samoaisht: Malo Saʻoloto Tutoʻatasi o Sāmoa) është shtet ishullor ne Oqeanin e Qetë. Deri në vitin 1997 quhej Samoa Perëndimore. Shtrihet përafërsisht në gjysmë të rrugës në mes Havajeve dhe Zelandës së Re.

Samoa përbëhet nga dy ishuj të medhenj, Upollo (në të cilin jetojnë shumica e popullsisë) dhe Savai, duke përfshirë edhe shtatë ishuj të vegjël. Supozohet se banorët janë Lapitas, që kanë ardhur në Samoa para 3500 vitesh. Nga viti 1899 deri 1914 Samoa ka qenë koloni e Gjermanisë, pastaj vendin e ka qeverisur Zelanda e Re deri në vitin 1962 kur Samoa u bë ndër shtetet e para të Polinezisë që ka fituar pavarësinë. Vendbanimet kryesore janë: Apia (38,836 banorë), Vaitele (5,200), Faleasi'u (3,209) dhe Vailile ( 3,175).

Popullsia

Popullsia e Samoas në vitin 2005 ka numëruar 1844.000, e cila u takon shtatë bashkësive etnike, ato janë: Anloamerikanët, Anglozeklandës së Re, Anglezët, Evroaziatikët, Kinezët, maorët dhe Samoasit vendas.

Historia

Banorët e parë të ishujve Samoa erdhën nga Azia Juglindore mbi 2000 vjet më parë. Nga atje ata e pastaj u drejtuan në lindje drejt Polinezisë. Kontaktet e para sporadike me evropianët ishin në fillim të shekullit tetëmbëdhjetë, dhe pastaj të intensifikuara me ardhjen e tregtarëve britanik dhe misionarëve në vitet tridhjetë të shekullit të nëntëmbëdhjetë. Nga fundi i shekullit, arkipelagu ishte i ndarë midis Shteteve të Bashkuara (i cili në 1904 shkoi në ishujt lindor, sot njihet si Samoa Amerikane) dhe Gjermania (e cila është përgjegjëse për ishujt perëndimor, i njohur atëherë si Samoa gjermane). Me shpërthimin e Luftës së Parë Botërore në 1914, Samoa Perendimore ju bashkua Zelandës së Re, e cila më vonë shpalli veten të pavarur në 1962 (duke u bërë i pari kombi i Oqeanit Paqësor që kishte arritur pavarësinë). Në korrik 1997 një amendament kushtetues u miratua me emrin e "Samoa Perendimore" për "Samoa." Për më tepër, emri "Samoa" është përdorur nga Kombet e Bashkuara që nga viti 1976, viti i statusit të anëtarësimit në atë organizatë. Kjo zgjedhje, megjithatë, provokoi protesta nga Samoa Amerikane aty pranë, të cilit banorët kishin frik se në këtë mënyrë identitetin e tyre si Samoans ishte zvogëluar. Pikërisht pse Samoans vazhdojnë të thërrasë fqinjët lindorë të tyre si "Samoa Perendimore". Mbreti (ose Ao ose Malo), deri në vdekjen e tij më 11 Maj 2007 qe Malietoa Tanumafili II. Sipas kushtetutës, monarkia është sovrane dhe e zgjedhur brenda një rrethi të shefave në vend. Pra është monarki elektive. Në fillim të '900, Scheurmann Erich, një mik gjerman i artistit Hermann Hesse, i cili u largua në Samoa për të parandaluar Luftën e Parë Botërore.

Politika

Distrktet

• A'ana
• Aiga-i-le-Tai
• Atua
• Fa'asaleleaga
• Gaga'emauga
• Gagaifomauga
• Palauli
• Satupa'itea
• Tuamasaga
• Va'a-o-Fonoti
• Vaisigano

Të tjera

  * Telekomunikacioni
  * Transporti
  * Ushtria
  * Pushime

Lidhje të jashtme

 Commons: Samoa – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale

• Qeveria
• Kryetari
• Parlamenti
• Ministria e turizmit

---

• Harta Arkivuar 13 korrik 2005 tek Wayback Machine
• Harta Arkivuar 4 nëntor 2005 tek Wayback Machine
• Finding Samoa Arkivuar 27 qershor 2005 tek Wayback Machine
• Samoa Chat (lajme mbi gjuhën Samoa) Arkivuar 4 tetor 2006 tek Wayback Machine
• Jane's Samoa Home Page