Shantazhi bërthamor
Shantazhi bërthamor është një formë e strategjisë bërthamore në të cilën një nga shtetet përdor kërcënimin e përdorimit të armëve bërthamore për të detyruar një kundërshtar të kryejë ndonjë veprim ose të bëjë disa lëshime. Është një lloj zhvatjeje që lidhet me brinkmanship.
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në vitin 1950, presidenti i SHBA Harry S. Truman deklaroi publikisht se përdorimi i armëve bërthamore ishte nën "konsiderim aktiv" kundër objektivave kinezë gjatë Luftës Koreane.[1][2][3][4]
Në vitin 1953, presidenti amerikan Dwight D. Eisenhower kërcënoi përdorimin e armëve bërthamore për t'i dhënë fund Luftës së Koresë nëse kinezët refuzonin të negocionin.[5][6][7]
Dokumentet e deklasifikuara nga Arkivi Kombëtar i Mbretërisë së Bashkuar tregojnë se Mbretëria e Bashkuar konsideroi kërcënimin e Kinës me hakmarrje bërthamore në vitin 1961 në rast të një rikuperimi ushtarak të Hong Kongut nga Kina.[8]
Në vitin 1969 e në vazhdim, presidenti i SHBA Richard Nixon kërcënoi indirekt Vietnamin e Veriut me armë bërthamore nëpërmjet teorisë së tij të të çmendurit.
Më 24 shkurt 2022, në fjalimin televiziv ku Vladimir Putin kumtoi pushtimin rus të Ukrainës, Putin paralajmëroi se çdo vend që do të ndërhynte do të përballej me pasoja që nuk i kishin hasur kurrë në historinë e tyre. Kjo u interpretua gjerësisht si një kërcënim i sulmit bërthamor. Disa ditë më vonë, Putini vendosi forcat bërthamore të Rusisë në një gjendje gatishmërie më të lartë.[9][10] Shtetet e Bashkuara paralajmëruan Rusinë për pasoja "katastrofike" për Rusinë nëse Rusia përdor ndonjë armë bërthamore pas pengesave në pushtimin rus të Ukrainës.[11]
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Brinkmanship
- Teoria e parandalimit
- Ora e Kijametit
- Bazat e parandalimit të pas Luftës së Ftohtë
- Shkatërrim i sigurt i ndërsjellë
- Rreziku bërthamor gjatë pushtimit rus të Ukrainës
- Terrorizmi bërthamor
- Opsioni Samson
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "FOREIGN RELATIONS OF THE UNITED STATES, 1950, KOREA, VOLUME VII". The Office of the Historian (në anglisht). Marrë më 5 nëntor 2019.
- ^ "The President's News Conference". Harry S. Truman Presidential Library and Museum (në anglisht). 30 nëntor 1950.
- ^ "Examples of past nuclear threats between countries". The Seattle Times (në anglisht). 8 mars 2013.
- ^ Norris, Robert S.; Kristensen, Hans M. (1 shtator 2006). "U.S. nuclear threats: Then and now". Bulletin of the Atomic Scientists (në anglisht). 62 (5): 69–71. Bibcode:2006BuAtS..62e..69N. doi:10.2968/062005016.
- ^ "U.S. PAPERS TELL OF '53 POLICY TO USE A-BOMB IN KOREA". The New York Times (në anglisht). 8 qershor 1984.
- ^ "Eisenhower goes to Korea". History (në anglisht). 13 nëntor 2019.
- ^ Norris, Robert S.; Kristensen, Hans M. (1 shtator 2006). "U.S. nuclear threats: Then and now". Bulletin of the Atomic Scientists (në anglisht). 62 (5): 69–71. Bibcode:2006BuAtS..62e..69N. doi:10.2968/062005016.
- ^ "UK pondered China nuclear attack". Yahoo News (në anglisht). 19 gusht 2018. Marrë më 8 nëntor 2013.
- ^ "France says Putin needs to understand NATO has nuclear weapons". Reuters (në anglisht). 24 shkurt 2022. Marrë më 18 prill 2022.
- ^ "Putin publicly put Russian nuclear forces on high alert. What should we make of that?". NPR (në anglisht). Marrë më 18 prill 2022.
- ^ "Russia faces 'catastrophic' consequences if it uses nuclear weapons, U.S. warns". NBC News (në anglisht). 26 shtator 2022. Marrë më 27 korrik 2024.