Jump to content

Shpejtësia fundore

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Shpejtësia terminale)
Forca zbritëse e gravitetit ( Fg ) është e barabartë me forcën frenuese të tërheqjes ( Fd ) plus pluskueshmërinë. Forca rezultante mbi objektin është zero, dhe rezultati është mbetja konstante e shpejtësisë së objektit.

Shpejtësia terminale ose fundore është shpejtësia maksimale e arritshme nga një objekt kur bie përmes një rrjedhësi ( ajri është shembulli më i zakonshëm). Arrihet kur shuma e forcës së zvarritjes ( Fd ) dhe e Arkimedit është e barabartë me forcën zbritëse të gravitetit ( FG ) që vepron mbi objektin. Meqenëse forca rezultante mbi objektin është zero, objekti ka nxitim zero. [1] [2] Për objektet që bien përmes ajrit me shtypje normale, forca e pluskimit zakonisht përjashtohet dhe nuk merret parasysh, pasi efektet e saj janë të papërfillshme. [ citim i nevojshëm ]

Me rritjen e shpejtësisë së një objekti, rritet edhe forca e zvarritjes që vepron mbi të, e cila gjithashtu varet nga substanca nëpër të cilën po kalon (për shembull ajri ose uji). Me një shpejtësi të caktuar, tërheqja ose forca e rezistencës do të jetë e barabartë me rëndesën e objektit. Në këtë pikë nxitimi i objektit bëhet zero dhe ai vazhdon të bjerë me një shpejtësi konstante të quajtur shpejtësia terminale (e quajtur edhe shpejtësia e vendosjes ).

Një objekt që lëviz për poshtë më shpejt se shpejtësia përfundimtare (për shembull sepse është hedhur poshtë, ka rënë nga një pjesë më e hollë e atmosferës ose ka ndryshuar formë) do të ngadalësohet derisa të arrijë shpejtësinë përfundimtare. Zvarritja varet nga zona e projektuar e kontaktit, që në këtë rast përfaqësohet nga seksioni kryq ose silueta e objektit në një plan horizontal.

Një objekt me një zonë të madhe kontakti me rrjedhësin në lidhje me masën e tij, siç është një parashutë, ka një shpejtësi më të ulët terminale sesa një objekt me një zonë të vogël kontakti në lidhje me masën e tij, siç është një shigjetë. Në përgjithësi, për të njëjtën formë dhe material, shpejtësia përfundimtare e një objekti rritet me madhësinë. Kjo ndodh sepse forca për poshtë(pesha) është përpjesshme me kubin e dimensionit linear (pra është gjatësia në fuqi të tretë), por rezistenca e ajrit është afërsisht e përpjesshme me sipërfaqen e prerjes tërthore e cila rritet vetëm si katrori i dimensionit linear.

Për objektet shumë të vogla si pluhuri dhe mjegulla, shpejtësia terminale kapërcehet lehtësisht nga rrymat e konveksionit, të cilat mund t'i pengojnë ata të arrijnë fare në tokë, dhe për këtë arsye ato mund të qëndrojnë pezull në ajër për periudha të pacaktuara. Ndotja e ajrit dhe mjegulla janë shembuj.

  1. ^ "6.4 Drag Force and Terminal Speed - University Physics Volume 1 | OpenStax". openstax.org (në anglisht). 19 shtator 2016. Marrë më 2023-07-15.
  2. ^ Riazi, A.; Türker, U. (janar 2019). "The drag coefficient and settling velocity of natural sediment particles". Computational Particle Mechanics. 6 (3): 427–437. Bibcode:2019CPM.....6..427R. doi:10.1007/s40571-019-00223-6. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)