Shtëpia e Operës Mbretërore, Valeta
 |
Shtëpia e Operës Mbretërore, e njohur gjithashtu si Teatri Mbretëror është vendi i artit skenik në Valeta, Maltë . Është projektuar nga arkitekti anglez Edward Middleton Barry dhe është ngritur në 1866. Në 1873 u dëmtua gjerësisht nga zjarri, por përfundimisht u rikuperua nga 1877. Teatri mori një goditje direkte nga bombardimet ajrore në 1942 gjatë Luftës së Dytë Botërore . Para shkatërrimit, ajo ishte një nga ndërtesat më të bukura dhe ikonike në Valeta. [1] Pas disa planeve të braktisura për të rindërtuar teatrin, rrënojat u ridizajnuan nga arkitekti italian Renzo Piano dhe në 2013 ajo filloi përsëri të funksiononte si një vend shfaqjeje, i quajtur Pjazza Teatru Rjal. [2]
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Projektimi i ndërtesës iu besua Edward Middleton Barry, arkitektit të Teatrit Covent Garden, dhe plani klasik i projektimit u përfundua deri në vitin 1861. [3] [4] [5] Planet origjinale duhej të ndryshoheshin sepse rrugët e pjerrëta në anët e teatrit nuk ishin marrë parasysh. Kjo rezultoi që të shtohej një tarracë në anë të Strada Reale (në ditët e sotme Rruga e Republikës) e projektuar nga arkitektët maltezë. [6]
Teatri nuk do të zgjaste shumë; më 25 maj 1873, vetëm gjashtë vjet pas hapjes së tij, ai u dëmtua nga një zjarr. [7] Pjesa e jashtme e teatrit ishte e padëmtuar por gurët e brendshëm u kalcifikuan nga nxehtësia e madhe.
U vendos që të rindërtohej teatri, dhe pas lëshimit të tenderëve për punën dhe shumë grindjeve nëse duhej ndryshuar fronti apo jo, teatri ishte gati. Më 11 tetor 1877, teatri u rihap me një shfaqje të Verdi 's Aida .
Rreth 65 vjet më vonë, tragjedia goditi përsëri Shtëpinë e Operës Mbretërore:
Strukturat e mbetura u rrafshuan në fund të viteve 1950 si një masë paraprake e sigurisë. Ekziston një pretendim se të burgosurit gjermanë të luftës në Maltë ofruan të rindërtonin teatrin në 1946 me Qeverinë për shkak të presionit të Unionit.
E vetmja gjë që mbeti nga Shtëpia e Operas ishin tarraca dhe pjesët e kolonave.
Rrënojat e zonës dhe planet e rindërtimit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Megjithëse vendi i bombarduar ishte pastruar nga shumë rrënoja, rindërtimi u shty në mënyrë të përsëritur nga qeveritë e njëpasnjëshme të pas Luftës, në favor të projekteve të rindërtimit që u gjykua të ishin më të ngutshme.
Në vitin 1953 gjashtë arkitektë të njohur paraqitën skema për teatrin e ri. Komiteti zgjodhi projektin e Zavellani-Rossi dhe rekomandoi pranimin e tij nga qeveria, në varësi të disa ndryshimeve. Projekti u ndal në rizgjedhjen e Laburistëve, duke pretenduar se nuk ishte në gjendje të harxhonte kaq shumë para për një teatër kur shumë projekte të tjerë kishin nevojë për vëmendje. Megjithëse një provizion prej 280,000 paund që u vendos në buxheti për rindërtimin e teatrit nuk u përdorën kurrë. Deri në vitin 1957, projekti ishte hedhur poshtë dhe pas vitit 1961 të gjitha referencat për teatrin në planet e zhvillimit të vendit ishin lënë jashtë.
Në vitet 1980 u bë kontakti me arkitektin Renzo Piano për të hartuar një ndërtesë që do të ndërtohej në vend dhe për të rehabilituar hyrjen e qytetit. Piano paraqiti planet të cilat u miratuan nga Qeveria në 1990 por puna nuk filloi kurrë. Në 1996 qeveria e ardhshme e Punës njoftoi se rindërtimi i vendit në një kompleks komercial dhe kulturor së bashku me një park nëntokësor makinash do të ishte projekti i mijëvjeçarit të Maltës. Në fund të viteve 1990, arkitekti maltez Richard England u porosit për të dalë me plane për një qendër kulturore. Çdo herë, polemikat shkatërronin të gjitha iniciativat.
Teatri Pjazza Rjal
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në vitin 2006 qeveria njoftoi një propozim për të rizhvilluar sitin për një Shtëpi të Parlamentit, e cila deri atëherë ishte vendosur në ish-armaturën e Pallatit të Grandmasterit në Valeta . Propozimi nuk u prit mirë pasi gjithnjë ishte supozuar se faqja përfundimisht do të zhvillohej në diçka që do të strehonte një institucion kulturor; megjithatë, Renzo Piano u afrua përsëri dhe filloi të punonte për dizajne të reja. Propozimi u mbyll deri pas zgjedhjeve të përgjithshme të vitit 2008 dhe, më 1 Dhjetor 2008, Kryeministri Lawrence Gonzi ringjalli propozimin me një buxhet prej 80 milion €. Piano e dekurajoi Qeverinë të ndërtonte një Parlament në vendin e Shtëpisë së Operës, në vend që të planifikonte një Shtëpi Parlamenti në Sheshin e sotëm të Lirisë dhe një modelim të ri të portës së qytetit.
Zhvillimi i teatrit nga Piano është më i diskutueshmi në kohën e tij. [8] Qeveria vazhdoi ende me planet dhe teatri në ajër të hapur u përurua zyrtarisht në 8 Gusht 2013. Teatri u quajt Pjazza Teatru Rjal sipas strukturës origjinale. [9] Emri përkthehet në sheshin Royal Theatre, por vendi i referohet gjithmonë me emrin e tij Maltese, edhe kur shkruhet në anglisht. [10]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Valletta's Royal Opera House, from glamour to rubble". The Man Who Went To Malta (në anglisht). 12 dhjetor 2011. Arkivuar nga origjinali më 4 janar 2014.
- ^ "Pjazza Teatru Rjal". Malta Ministry of Culture (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 10 prill 2019. Marrë më 16 prill 2019.
- ^ Borg, Malcolm (2001). British Colonial Architecture: Malta, 1800-1900 (në anglisht). Publishers Enterprises Group. fq. 138. ISBN 978-9990903003.
- ^ Squires, Nick (8 maj 2010). "Maltese anger at plans to rebuild Valletta". The Daily Telegraph (në anglisht). London. Marrë më 16 prill 2019.
{{cite news}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja) - ^ Rix, Juliet (2015). Malta and Gozo (në anglisht). Bradt Travel Guides. fq. 118. ISBN 978-1784770259.
- ^ "Sir Adrian Dingli". Journal of the Maltese Historical Society (në anglisht). 1955. Arkivuar nga origjinali më 21 shkurt 2020. Marrë më 16 prill 2019.
- ^ Architect Andrea Vassallo Arkivuar 21 prill 2014 tek Wayback Machine. p. 228.
- ^ Mallia, Nicholas. "Chalet" (PDF). The Architect (në anglisht). Media Today: 11. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 20 janar 2018.
- ^ "Valletta's open theatre officially inaugurated". Times of Malta (në anglisht). 8 gusht 2013. Marrë më 4 janar 2014.
{{cite news}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja) - ^ Ameen, Juan (29 qershor 2013). "Pjazza Teatru Rjal to host arts festival". Times of Malta (në anglisht). Marrë më 15 prill 2016.