Beneluksi

Harta skematike e shteteve të Beneluksit

Bashkimi i Beneluksit (Holandisht: Benelux Unie; Frëngjisht: Union Benelux; Luksemburgisht: Benelux-Unioun), gjithashtu i njohur shkurt si Beneluksi është shkurtesa e emërtimit të përgjithshëm të shteteve benelukse të Belgjikës, Holandës dhe Luksemburgut. Mes tyre kanë bashkëpunim të ngushtë politik si dhe ekonomike.

Beneluksi është një akronim i formuar nga shkronjat e para të emrave të tre vendeve që e përbëjnë atë: Belgjika, Holanda (Nederlanden në holandisht) dhe Luksemburgu. Termi u përdor për herë të parë për të emëruar marrëveshjen doganore që nisi bashkimin (nënshkruar në vitin 1944) dhe tani përdoret më përgjithësisht për t'iu referuar grupimit gjeografik, ekonomik dhe kulturor të të tre vendeve.

Institucionet kryesore të Unionit janë Komiteti i Ministrave, Këshilli i Unionit, Sekretariati i Përgjithshëm, Këshilli Konsultativ Ndërparlamentar dhe Gjykata e Drejtësisë në Beneluks, ndërsa Zyra për Pronësinë Intelektuale e Beneluksit mbulon të njëjtën tokë, por nuk janë pjesë e Bashkimit të Beneluksit.

Sekretariati i Përgjithshëm i Beneluksit ndodhet në Bruksel. Është platforma qendrore e bashkëpunimit të Bashkimit të Beneluksit. Ai merret me sekretariatin e Komitetit të Ministrave, Këshillit të Bashkimit të Beneluksit dhe komiteteve të ndryshme dhe grupeve të punës. Sekretariati i Përgjithshëm siguron mbështetje të përditshme për bashkëpunimin e Beneluksit në nivele thelbësore, procedurale, diplomatike dhe logjistike. Sekretari i Përgjithshëm është Alain de Muyser nga Luksemburgu dhe ka dy zëvendës: Zëvendës Sekretari i Përgjithshëm Frank Weekers nga Holanda dhe Zëvendës Sekretari i Përgjithshëm Rudolf Huygelen nga Belgjika.

Presidenca e Beneluksit mbahet me radhë nga të tre vendet për një periudhë prej një viti. Belgjika mban presidencën për vitit 2021.

Intsrumentet ligjore të Beneluksit

Takimi i delegatëve të Beneluksit në Hagë, 1949

Bashkimi i Beneluksit përfshin bashkëpunimin ndërqeveritar.

Traktati që krijon Bashkimin e Beneluksit parashikon shprehimisht që Komiteti i Ministrave të Beneluksit mund të përdorë katër instrumente ligjore (neni 6, paragrafi 2, nën a), f), g) dhe h)):

1. Vendimet

Vendimet janë rregullore juridikisht të detyrueshme për zbatimin e traktatit që themelon Bahkimin e Beneluksit ose traktate të tjera të Beneluksit.

Forca e tyre ligjërisht detyruese ka të bëjë me shtetet e Beneluksit (dhe njësitë e tyre nën-shtetërore), të cilat duhet t'i zbatojnë ato. Sidoqoftë, ato nuk kanë efekt të drejtpërdrejtë ndaj qytetarëve ose kompanive individuale (pavarësisht nga mbrojtja indirekte e të drejtave të tyre bazuar në vendime të tilla si burim i së drejtës ndërkombëtare). Vetëm dispozitat kombëtare që zbatojnë një vendim mund të krijojnë drejtpërdrejt të drejta dhe detyrime për qytetarët ose kompanitë.

2. Marrëveshjet

Komiteti i Ministrave mund të hartojë marrëveshje, të cilat më pas i dorëzohen shteteve të Beneluksit (dhe/ose subjekteve të tyre nën-shtetërore) për nënshkrim dhe ratifikim të mëvonshëm parlamentar. Këto marrëveshje mund të trajtojnë çdo çështje, gjithashtu në fushat e politikave që ende nuk janë mbuluar nga bashkëpunimi në kuadrin e Bashkimit të Beneluksit.

Këto janë në fakt traktate tradicionale, me të njëjtën forcë të drejtpërdrejtë ligjërisht detyruese si ndaj autoriteteve ashtu edhe ndaj qytetarëve ose kompanive. Negociatat megjithatë zhvillohen në kontekstin e përcaktuar të grupeve dhe institucioneve të punës në Beneluks, në vend se në baza ad hoc.

3. Rekomandimet

Rekomandimet janë orientime jo detyruese, të miratuara në nivel ministror, ​​të cilat mbështesin funksionimin e Bashkimit të Beneluksit. Këto orientime (politika) mund të mos jenë ligjërisht të detyrueshme, por duke pasur parasysh miratimin e tyre në nivelin më të lartë politik dhe bazën e tyre ligjore të dhënë drejtpërdrejt në Traktat, ato sjellin një detyrim të fortë moral për çdo autoritet të interesuar në vendet e Beneluksit.

4. Direktivat

Direktivat e Komitetit të Ministrave janë thjesht udhëzime ndërinstitucionale drejtuar Këshillit të Beneluksit dhe/ose Sekretariatit të Përgjithshëm, për të cilat ato janë të detyrueshme. Ky instrument deri më tani është përdorur vetëm herë pas here, kryesisht për të organizuar aktivitete të caktuara brenda një grupi pune të Beneluksit ose për t'u dhënë atyre shtysë.

Të katër instrumentet kërkojnë miratimin unanim të anëtarëve të Komitetit të Ministrave (dhe, në rastin e marrëveshjeve, nënshkrimin dhe ratifikimin pasues në nivel kombëtar).

Në vitin 1965, u nënshkrua traktati për krijimin e një Gjykate të Drejtësisë në Beneluks. Ai hyri në fuqi në vitin 1974. Gjykata, e përbërë nga gjyqtarë nga gjykatat më të larta të tre shteteve, duhet të garantojë interpretimin uniform të rregullave të zakonshme juridike. Ky institucion gjyqësor ndërkombëtar ndodhet në Luksemburg.

Beneluksi është veçanërisht aktiv në fushën e pronësisë intelektuale. Të tre vendet krijuan një Zyrë të Markave Tregtare të Beneluksit dhe një Zyrë të Dizajneve të Beneluksit, të dyja të vendosura në Hagë. Në vitin 2005, ata përfunduan një traktat për krijimin e një Organizate për Pronësinë Intelektuale të Beneluksit e cila zëvendësoi të dy zyrat me hyrjen e saj në fuqi më 1 shtator 2006. Kjo organizatë është organi zyrtar për regjistrimin e markave tregtare dhe modeleve në Beneluks. Përveç kësaj, ajo ofron mundësinë për të regjistruar zyrtarisht ekzistencën e ideve, koncepteve, modeleve, prototipeve dhe të ngjashme.