Senica

Senica

Sjenica
Senica Sjenica
Qytet
	Pamje nga Sjenica
	Stema
Popullsia
• Gjithsej	14 060
Emri i banorëve	Senicas (Sanxhaklinjë, Sanxhakas)
{{{postal_code_type}}}	36310
Targat	SJ
Faqja zyrtare	[1]

'Senica (serbisht: Сјеница/Sjenica) është vendbanim në Rrafshnaltën e Peshterit, në verilindje të Sanxhakut të Pazarit të Ri.

Etimologjia

Senica shtrihet në rrafshnaltë e Peshterit. Sipas etimologjisë popullore, si një vendbanim i një treve shumë të pasur me bar, i cili kositet tre herë në vit, dhe thahet e shndërrohet në sanë, për t'i ushqyer bagëtitë gjatë stinës së gjatë të dimrit. Ndërsa në etimologjinë serbe nga sěnь‘senka’-ka kuptimin e hijës .^[1]

Statistikat

Ndryshimi I popullsisë gjat shek XIX

Gjeografia

Teritori i komunës së Senicës ka një sipërfaqe prej 1059 km² në një lartësi mbidetare prej 1000–1030 m. Shtrihet në fushëgropën e Sjenicës në anën e djathtë të lumit Uvac dhe paraqet qendrën blegtorale të Peshterit.

Demografia

Sipas regjistrimit të fundit komuna e Sjenicës ka pasur 35 000 banorë në 101 lokalitete. Boshnjakët^[2] përbëjnë 84.9% e popullsisë.

viti	nr. I popullsisë	Grafiku
1948	3805
1953	4478
1961	5124
1971	8552
1981	11136
1991	14445
2002	13161

Historia

Sjenica u përmend për herë të parë në 1253 si një vend në rrugën e Dubrovnikut, ku tregtarët e Dubrovnikut ndaleshin dhe paguanin doganat. Për shkak të pozitës së saj gjeostrategjike dhe politike në shekullin e 19-të, Sjenica u konsiderua si një pikë shumë e rëndësishme, kështu që operacionet ushtarake u drejtuan drejt saj, siç ishte rasti në Kryengritjen e Parë Serbe të udhëhequr nga Karadjordje. Sipas të dhënave të vitit 1809, kryengritësit e Karadjordj qëndruan në Sjenica ku vranë 2,500 deri në 3,000 banorë vendas ( shqiptare e bosnjak).^[3] ^[4]Sjenica ishte stacioni i tyre rrugor në rrugën për në Novi Pazar dhe Rogozna.

Në Luftën e Parë Ballkanike, ushtria serbe pushtoi Sjenicën më 10 tetor 1912. Që nga viti 1913, me Marrëveshjen e Bukureshtit, Sjenica, si dhe gjysma veriore e Sanxhakut, administrohet nga Serbia.

Në fund të Luftës së Dytë Botërore, partizanët psuan humbje në betejën e Sjenicës në fund të dhjetorit të vititi 1941, kur tentuan ta marrin Sjenicën.^[5] Forcat e partizane -komuniste të Jugosllavisë hynë në Sjenica më 9 janar 1945.

Personalitete

Hasan Zvizdiq

Shih edhe

Milicia vullnetare e Sanxhakut

External links

Referime

^ Emërtimet gjeografike apo toponimet në Sanxhak
^ Andrea Pieroni, Maria Elena Giusti, & Cassandra L. Quave (2011). "Cross-cultural ethnobiology in the Western Balkans: medical ethnobotany and ethnozoology among Albanians and Serbs in the Pešter Plateau, Sandžak, South-Western Serbia." Human Ecology. 39.(3): 335. "The current population of the Albanian villages is partly “bosniakicised”, since in the last two generations a number of Albanian males began to intermarry with (Muslim) Bosniak women of Pešter. This is one of the reasons why locals in Ugao were declared to be “Bosniaks” in the last census of 2002, or, in Boroštica, to be simply “Muslims”, and in both cases abandoning the previous ethnic label of “Albanians”, which these villages used in the census conducted during “Yugoslavian” times. A number of our informants confirmed that the self-attribution “Albanian” was purposely abandoned in order to avoid problems following the Yugoslav Wars and associated violent incursions of Serbian para-military forces in the area. The oldest generation of the villagers however are still fluent in a dialect of Ghegh Albanian, which appears to have been neglected by European linguists thus far. Additionally, the presence of an Albanian minority in this area has never been brought to the attention of international stakeholders by either the former Yugoslav or the current Serbian authorities."
^ https://www.bosnjaci.net/prilog.php?pid=41703
^ "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 17 korrik 2021. Marrë më 17 korrik 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)
^ I. Azizi, "Roli i Hasan Zvizdiqit në mbrojtje të Sjenicës nga partizanët në dhjetor të vititi 1941, Revista "Shenja" Shoqata kulturore VIZION M Shkup, nr. 123, Viti XI, korrik 2020. faqe 36-39

Ky artikull me tematikë në lidhje me gjeografinë e Serbisë është një faqe cung. Ju mund të ndihmoni Wikipedia-n duke e përmirësuar atë.

[1] Emërtimet gjeografike apo toponimet në Sanxhak

[2] Andrea Pieroni, Maria Elena Giusti, & Cassandra L. Quave (2011). "Cross-cultural ethnobiology in the Western Balkans: medical ethnobotany and ethnozoology among Albanians and Serbs in the Pešter Plateau, Sandžak, South-Western Serbia." Human Ecology. 39.(3): 335. "The current population of the Albanian villages is partly “bosniakicised”, since in the last two generations a number of Albanian males began to intermarry with (Muslim) Bosniak women of Pešter. This is one of the reasons why locals in Ugao were declared to be “Bosniaks” in the last census of 2002, or, in Boroštica, to be simply “Muslims”, and in both cases abandoning the previous ethnic label of “Albanians”, which these villages used in the census conducted during “Yugoslavian” times. A number of our informants confirmed that the self-attribution “Albanian” was purposely abandoned in order to avoid problems following the Yugoslav Wars and associated violent incursions of Serbian para-military forces in the area. The oldest generation of the villagers however are still fluent in a dialect of Ghegh Albanian, which appears to have been neglected by European linguists thus far. Additionally, the presence of an Albanian minority in this area has never been brought to the attention of international stakeholders by either the former Yugoslav or the current Serbian authorities."

[3] ttps://www.bosnjaci.net/prilog.php?pid=41703

[4] "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 17 korrik 2021. Marrë më 17 korrik 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)

[5] I. Azizi, "Roli i Hasan Zvizdiqit në mbrojtje të Sjenicës nga partizanët në dhjetor të vititi 1941, Revista "Shenja" Shoqata kulturore VIZION M Shkup, nr. 123, Viti XI, korrik 2020. faqe 36-39

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]