Spini: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
v roboti shtoj: la:Volubilitas (quantica) |
Addbot (diskuto | kontribute) v Bot: Migrating 54 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q133673 (translate me) |
||
Rreshti 23: | Rreshti 23: | ||
[[Kategoria:Koncepte fizike themelore]] |
[[Kategoria:Koncepte fizike themelore]] |
||
[[Kategoria:Mekanikë kuantike]] |
[[Kategoria:Mekanikë kuantike]] |
||
[[ar:لف مغزلي (فيزياء)]] |
|||
[[ast:Espín]] |
|||
[[bg:Спин]] |
|||
[[bn:স্পিন (পদার্থবিজ্ঞান)]] |
|||
[[bs:Spin]] |
|||
[[ca:Espín]] |
|||
[[cs:Spin]] |
|||
[[da:Spin (fysik)]] |
|||
[[de:Spin]] |
|||
[[el:Σπιν]] |
|||
[[en:Spin (physics)]] |
|||
[[eo:Spino (fiziko)]] |
|||
[[es:Espín]] |
|||
[[et:Spinn]] |
|||
[[eu:Spin]] |
|||
[[fa:اسپین]] |
|||
[[fi:Spin]] |
|||
[[fr:Spin]] |
|||
[[ga:Guairne]] |
|||
[[gl:Espín]] |
|||
[[he:ספין]] |
|||
[[hr:Spin]] |
|||
[[hu:Spin]] |
|||
[[hy:Սպին]] |
|||
[[id:Spin]] |
|||
[[it:Spin]] |
|||
[[ja:スピン角運動量]] |
|||
[[ka:სპინი]] |
|||
[[kk:Спин]] |
|||
[[ko:스핀]] |
|||
[[la:Volubilitas (quantica)]] |
|||
[[lt:Sukinys]] |
|||
[[lv:Spins]] |
|||
[[ms:Spin]] |
|||
[[nl:Spin (kwantummechanica)]] |
|||
[[no:Spinn]] |
|||
[[oc:Espin]] |
|||
[[pl:Spin (fizyka)]] |
|||
[[pt:Spin]] |
|||
[[ro:Spin]] |
|||
[[ru:Спин]] |
|||
[[sh:Spin]] |
|||
[[simple:Spin (physics)]] |
|||
[[sk:Spin (fyzika)]] |
|||
[[sl:Spin]] |
|||
[[sr:Спин]] |
|||
[[su:Spin (fisika)]] |
|||
[[sv:Spinn]] |
|||
[[th:สปิน (ฟิสิกส์)]] |
|||
[[tr:Spin (fizik)]] |
|||
[[uk:Спін]] |
|||
[[ur:غزل (طبیعیات)]] |
|||
[[vi:Spin]] |
|||
[[zh:自旋]] |
Versioni i datës 4 prill 2013 17:21
Ne fizike dhe kimi, spini është një tip momenti këndor me tipare jo klasike, i cili konsiderohet si veti themelore e trupit në ndryshim nga momenti këndor orbital, i cili jep lëvizjen e qëndrës së masës rreth një pike të jashtme. Spini i një thërrmije në thelb përfaqëson drejtimin e rrotullimit të saj rreth një boshti të caktuar, i cili në vetvete mund të përdoret për të përcaktuar magnetizimin e vetë thërrmijes.[1] Edhe pse kjo veti speciale shpjegohet vetëm në mekanikën kuantike relativiste të Dirakut, ajo luan nje rol shume të rëndësishëm edhe në mekaniken kuantike jo-relativiste, psh., vetia përcakton strukturën e atomit.
Ne mekanikën klasike, cdo moment këndor i spinit për nje trup lidhet ne menyre te drejtperdrejte me rrotullimin perreth vetes, psh, rrotullimi i trupit rreth qendres se mases se vet. Per shembull, spini i Tokës është i lidhur me rrotullimin e saj te përditshëm rreth boshtit polar. Nga ana tjeter, momenti kendor orbital i Tokës është i lidhur me lëvizjen e saj vjetore rreth Diellit.
Në të vërtetë, në teorite klasike nuk ka një analog te drejtëpërdrejtë te vetisë vetjake te grimces qe ne mekaniken kuantike merr emrin spin. Koncepti i kesaj vetije jo klasike te therrmijave elementare u propozua ne 1925 nga Ralph Kronig, George Uhlenbeck, dhe Samuel Goudsmit; duhet thene se emri kryesor qe lidhet me fenomenin e spinit ne fizike eshte Wolfgang Pauli.
Shenime
Referenca
- Griffiths, David J. (2004). Introduction to Quantum Mechanics (2nd ed.). Prentice Hall. ISBN 0-13-111892-7.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)
- Shankar, R. (1994). "chapter 14-Spin". Principles of Quantum Mechanics (2nd ed.). Springer. ISBN 0-306-44790-8.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Lawden, Derek (2005). The Mathematical Principles of Quantum Mechanics. Dover. ISBN 0-486-44223-3.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)
- "Spintronics. Feature Article" in Scientific American, June 2002